Podręcznik użytkownika i informacje o serii GE AJCQ to kompletny zestaw instrukcji i informacji dla użytkowników produktu. Zawiera szczegółowe instrukcje dotyczące konfiguracji, instalacji, użytkowania i konserwacji produktu. Zawiera również informacje o wszystkich funkcjach, a także wskazówki dotyczące bezpieczeństwa i obsługi. Podręcznik jest dostępny w kilku językach i jest aktualizowany, aby zapewnić użytkownikom najnowszą wersję dostępnych informacji. Zawiera informacje o wszystkich produktach wchodzących w skład serii GE AJCQ, w tym o sterownikach, czujnikach, czujnikach temperatury, wentylatorach, silnikach, falownikach, zasilaczach, zaworach, itp. Podręcznik użytkownika i informacje o serii GE AJCQ pomagają użytkownikom w pełni wykorzystać produkt i jego możliwości.
Ostatnia aktualizacja: Podręcznik użytkownika i informacje Ge Ajcq Series And
Strony dostępne w domenie www. gov. pl mogą zawierać adresy skrzynek mailowych. Użytkownik korzystający z odnośnika będącego adresem e-mail zgadza się na przetwarzanie jego danych (adres e-mail oraz dobrowolnie podanych danych w wiadomości) w celu przesłania odpowiedzi na przesłane pytania.Szczegóły przetwarzania danych przez każdą z jednostek znajdują się w ich politykach przetwarzania danych osobowych.
Wszystkie treści publikowane w serwisie są udostępniane na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa - użycie niekomercyjne - bez utworów zależnych 3. 0 Polska (CC BY-NC-ND 3. 0 PL), o ile nie jest to stwierdzone inaczej.
Spis treści
- 1. Wprowadzenie
- 1. 1. Cechy ogólne
- 1. 2. Wersje językowe
- 1. 3. Obsługa syntezatora mowy
- 1. 4. Obsługa brajla
- 1. 5. Licencja i prawa autorskie
1. Wprowadzenie
Witaj w NVDA!
NonVisual Desktop Access (NVDA) to darmowy i wolny czytnik ekranu dla systemu operacyjnego Microsoft Windows.Odczytując zawartość ekranu mową syntetyczną lub prezentując ją na monitorze brajlowskim, program pozwala osobom niewidomym i niedowidzącym korzystać z komputera bez ponoszenia większych kosztów niż osoby widzące.NVDA rozwijany jest przez organizację NV Access oraz społeczność użytkowników.1. Cechy ogólne
NVDA pozwala osobom niewidomym korzystać z systemu operacyjnego MS Windows, a także dużej liczby rozmaitych programów działających pod kontrolą tego systemu.Najważniejsze właściwości NVDA to:1. Wersje językowe
Ważne jest, by ludzie z całego świata, bez względu na ojczysty język, mogli mieć równy dostęp do technologii.Poza angielskim, NVDA został przetłumaczony na 54 języki, w tym: afrykanerski, albański, amharski, arabski, aragoński, birmański, bułgarski, chiński tradycyjny i uproszczony, chorwacki, czeski, duński, farsi, fiński, francuski, galicyjski, grecki, gruziński, hebrajski, hindi, hiszpański (Kolumbia i Hiszpania), holenderski, irlandzki, islandzki, japoński, kannada, kataloński, kirgiski, koreański, litewski, macedoński, mandaryński, mongolski, nepalski, niemiecki (Niemcy i Szwajcaria), norweski, pendżabski, polski, portugalski (Brazylia i Portugalia), rosyjski, rumuński, serbski, słowacki, słoweński, szwedzki, tajski, tamilski, turecki, ukraiński, węgierski, wietnamski i włoski.1. Obsługa syntezatora mowy
NVDA oferuje wiele wersji językowych interfejsu i daje możliwość odczytywania treści w każdym języku wspieranym przez zainstalowany w systemie syntezator mowy.Podstawowym, dołączonym do programu, syntezatorem mowy jest darmowy wielojęzyczny syntezator eSpeak NG, który jest wolnym oprogramowaniem.Informacje o innych syntezatorach mowy, które obsługuje NVDA można znaleźć w rozdziale Obsługiwane syntezatory mowy.1. Obsługa brajla
Użytkownicy, którzy posiadają monitor brajlowski, mogą za pomocą NVDA odczytywać w brajlu informacje z ekranu.Obsługiwane jest również wprowadzanie brajla z klawiatury brajlowskiej przy pomocy skrótów brajlowskich lub w formie nieskróconej.Ponadto, NVDA domyślnie automatycznie wykrywa wiele linijek brajlowskich.Zobacz więcej informacji na temat obsługiwanych monitorów brajlowskich w rozdziale Obsługiwane monitory brajlowskie.NVDA obsługuje kody brajla dla wielu języków, w tym brajl zwykły, skróty brajlowskie i brajl komputerowy.1. Licencja i prawa autorskie
NVDA copyright 2006-2020 autorzy NVDA.NVDA jest dostępny pod licencją GNU General Public License (wersja 2) z dwoma specjalnymi wyjątkami.Wyjątki są zawarte w dokumencie licency w rozdziałach "Non-GPL Components in Plugins and Drivers" i "Microsoft Distributable Code". Notatka tłumacza: nazwy rozdziałów pozostały nieprzetłumaczone z powodu cytowania oryginalnego dokumentu.NVDA także zawiera i używa komponentów które są objęte różnymi innymi bezpłatnymi i otwartoźródłowymi licencjami.Możesz za darmo udostępniać ten program i dowolnie zmieniać go, pod warunkiem, że dołączysz do niego tę licencję oraz udostępnisz pełny kod źródłowy każdemu zainteresowanemu.Dotyczy to zarówno oryginalnej wersji programu, jak i jego zmienionych kopii, a także każdego innego oprogramowania, które korzysta z kodu zaczerpniętego z tego programu.Dokładne brzmienie licencji znajdziesz online: Pełna treść licencji. Dla szczegułowych informacji dotyczących wyjątków, skonsultuj się z dokumentem dostępnym w meni NVDA w podmeni "pomoc".2. Wymagania systemowe
3. Pobieranie i instalacja NVDA
Program NVDA można pobrać ze strony internetowej NV Access.Przejdź na stronie do sekcji "Download", gdzie znajduje się link do najnowszej wersji programu. Możesz udać się także na polską stronę społeczności NVDA pod adresem www. plUruchomienie pobranego pliku spowoduje start tymczasowej kopii programu.Na tym etapie możesz zdecydować, czy chcesz zainstalować program na dysku, utworzyć jego kopię przenośną i umieścić ją np. w pamięci flash, czy kontynuować użycie wersji tymczasowej.Jeśli na aktualnym komputerze planujesz zawsze używać NVDA, prawdopodobnie najlepszym wyjściem będzie instalacja programu w systemie.Zainstalowana wersja umożliwia dostęp do funkcjonalności nieobecnych w kopii tymczasowej, takich jak start wraz z systemem, dostęp do UAC i ekranów logowania. Po instalacji na twoim pulpicie i w menu Start zostaną także utworzone skróty umożliwiające szybkie uruchomienie screenreadera.Przy pomocy zainstalowanej wersji możesz również utworzyć przenośną kopię programu w dowolnym momencie.Jeśli chcesz nosić NVDA ze sobą na pendrive lub innym zapisywalnym nośniku, wybierz utworzenie kopii przenośnej.Kopia przenośna umożliwia również instalację NVDA na dowolnym komputerze w późniejszym czasie.Jeżeli jednak chcesz skopiować NVDA na nośnik tylko do odczytu, taki jak płyta CD, powinieneś skopiować sam pakiet instalacyjny.Uruchomienie wersji przenośnej z nośnika tylko do odczytu nie jest w tym momencie obsługiwane.Kontynuowanie używania wersji tymczasowej może być przydatne do przedstawienia innej osobie możliwości programu. Uruchamianie pliku instalacyjnego za każdym razem może jednak zabierać mnóstwo czasu.3. Ograniczenia kopii przenośnej i tymczasowej
Poza brakiem możliwości automatycznego startu po zalogowaniu do systemu, przenośna i tymczasowa kopia NVDA posiadają następujące ograniczenia:3. Instalacja NVDA
Jeśli chcesz zainstalować NVDA bezpośrednio po uruchomieniu pobranego pakietu, naciśnij po prostu przycisk "zainstaluj NVDA".Jeśli okno pakietu zostało zamknięte albo uruchamiasz NVDA z wersji przenośnej, kliknij polecenie Zainstaluj NVDA, dostępne w menu narzędzia w menu programu.Okno dialogowe, które się pojawi, wyświetli pytanie o to, czy na pewno chcesz zainstalować program, oraz będzie zawierać informację, czy ta instalacja zaktualizuje istniejącą kopię NVDA.Naciśnięcie przycisku "kontynuuj" spowoduje uruchomienie procedury instalacji.Na tym etapie jest do wyboru kilka opcji opisanych poniżej.Po pomyślnej instalacji wyświetlony zostanie odpowiedni komunikat.Po wciśnięciu przycisku OK, nastąpi uruchomienie zainstalowanej właśnie kopii programu.3. Ostrzeżenie o niezgodnych dodatkach
Jeśli masz zainstalowane jakieś dodatki, może pojawić się informacja o wyłączeniu niekompatybilnych dodatków.Zanim możliwe będzie naciśnięcie przycisku Kontynuuj, należy zaznaczyć pole wyboru potwierdzające przeczytanie informacji o wyłączeniu tych dodatków.Pojawi się również przycisk umożliwiający przegląd dodatków, które zostaną wyłączone.Aby uzyskać więcej informacji, zajrzyj do rozdziału o niezgodnych dodatkach.3. Używaj NVDA podczas logowania
Ta opcja pozwala określić, czy NVDA ma uruchamiać się na ekranie logowania do systemu Windows, zanim jeszcze wprowadzono hasło.Dotyczy to również ekranów bezpiecznego pulpitu oraz kontroli konta użytkownika.Opcja domyślnie jest włączona dla nowych instalacji.3. Utwórz skrót na pulpicie (Ctrl+Alt+d)
Ta opcja pozwala określić, czy NVDA ma utworzyć na pulpicie skrót uruchamiający program.Jeśli tak, to ze skrótem powiązany zostanie klawisz skrótu Ctrl+Alt+D.3. Skopiuj konfigurację przenośną do konta aktualnego użytkownika
Ta opcja pozwala określić, czy NVDA powinien skopiować aktualnie używaną konfigurację jako ustawienia aktualnie zalogowanego użytkownika dla wykonywanej instalacji.Nie spowoduje to skopiowania konfiguracji dla innych użytkowników systemu ani konfiguracji używanej na ekranie logowania i innych bezpiecznych ekranach.Ta opcja jest dostępna tylko podczas instalacji z kopii przenośnej, nie pojawi się przy instalacji z pobranego pakietu.3. Tworzenie kopii przenośnej
Jeśli chcesz utworzyć kopię przenośną programu bezpośrednio z pobranego pakietu, naciśnij przycisk "Utwórz kopię przenośną".Jeśli okno pakietu zostało zamknięte lub korzystasz z już zainstalowanej wersji, wybierz polecenie utwórz kopię przenośną w menu narzędzia w menu NVDA.Pojawi się okno pozwalające wybrać katalog w którym wersja przenośna ma zostać umieszczona.Może to być dowolna lokalizacja na dysku twardym lub na dysku zewnętrznym, pamięci przenośnej itd.Można tu również określić, czy program ma skopiować aktualnie używaną konfigurację zalogowanego użytkownika jako konfigurację tworzonej kopii przenośnej.Ta opcja będzie dostępna tylko, gdy tworzona jest kopia przenośna z wersji zainstalowanej, nie pojawi się przy generowaniu kopii przenośnej z pobranego pakietu.Wciśnięcie przycisku "Kontynuuj" utworzy wersję przenośną w podanej lokalizacji.Po zakończeniu tworzenia kopii przenośnej, pojawi się informacja o sukcesie operacji.Naciśnij "OK" aby zamknąć tę informację.4. Pierwsze kroki w NVDA
4. Uruchomienie NVDA
W celu uruchomienia programu zainstalowanego za pomocą instalatora wybierz NVDA z menu Programy w Menu Start lub użyj skrótu Ctrl+Alt+D.Możesz również wpisać NVDA w oknie Uruchom w menu Start i nacisnąć klawisz Enter, a program zostanie uruchomiony.Jeżeli NVDA było uruchomione, to zostanie automatycznie zrestartowane.Możesz również przekazać pewne argumenty wiersza poleceń które pozwalają między innymi zamknąć NVDA (-q), wyłączyć dodatki (--disable-addons), ITD.Dla zainstalowanych kopii, NVDA domyślnie przechowuje konfigurację w podfolderze roaming folderu dane aplikacji aktualnego użytkownika (np. "C:\Users\<uzytkownik>\AppData\Roaming").Można to zmienić w taki sposób, że NVDA wczyta konfigurację z lokalnego folderu danych aplikacji.Więcej w rozdziale o Parametrach systemu.Aby uruchomić wersję przenośną NVDA, przejdź do katalogu, w którym zostały wypakowane pliki, zaznacz plik "nvda. exe" i naciśnij klawisz Enter lub dwukrotnie kliknij na nim lewym przyciskiem myszy.Jeżeli NVDA było uruchomione to zostanie ono zamknięte przed uruchomieniem wersji przenośnej.Po uruchomieniu NVDA usłyszysz coraz wyższe dźwięki wskazujące, że program się ładuje.Czas uruchamiania zależy od tego, jak szybki jest twój komputer, oraz od prędkości nośnika, jeśli NVDA jest uruchamiane z USB lub innego wolniejszego medium.Jeśli uruchamianie NVDA trwa długo, zostanie wygenerowany komunikat: "Ładowanie NVDA, Proszę czekać... "Jeśli podczas uruchamiania programu nie usłyszałeś/aś powyższych komunikatów, ale dźwięk oznaczający błąd systemu Windows lub dźwięki o coraz niższej wysokości, oznacza to, iż NVDA nie działa prawidłowo i należy zgłosić powstały problem do twórców programu.Więcej informacji o zgłaszaniu problemów znajdziesz na stronie projektu.4. Okno powitalne
Przy pierwszym uruchomieniu, NVDA wyświetli ekran powitalny z podstawowymi informacjami o klawiszu NVDA i o menu programu.(Więcej na ten temat znajduje się w sekcjach poniżej. )Okienko zawiera również listę rozwijaną i 3 pola wyboru.Lista rozwijana pozwala wybrać układ klawiatury.Pierwsze pole wyboru pozwala ustalić, czy NVDA będzie używał klawisza CapsLock jako klawisza komend NVDA.Drugie pozwala włączyć automatyczne uruchamianie programu po zalogowaniu do systemu i jest dostępny tylko dla zainstalowanych kopii NVDA.Trzecie pole wyboru określa, czy to okienko dialogowe ma się pojawiać przy każdym uruchomieniu programu.4. Statystyki diagnostyczne
Od wersji programu NVDA 2018. 3, użytkownik jest pytany czy czytnik ekranu może wysyłać pewne anonimowe dane diagnostyczne swoim twórcom, w celu jego ulepszania w przyszłości.Gdy uruchomisz program poraz pierwszy, zostaniesz zapytany czy chcesz zezwolić fundacji NV Access na zbieranie danych.Możesz przeczytać więcej informacji o zbieranych danych w ustawieniach ogólnych w sekcji im poświęconej.Kiedy wybierzesz jakąś opcję ustawienie zostanie zachowane, a okno dialogowe nigdy więcej się nie pojawi, chyba że dokonasz reinstalacji programu.Jednakże, możliwe jest ręczne włączenie lub wyłączenie tej opcji w ustawieniach ogólnych w sekcji jej poświęconej.4. Polecenia klawiszowe w NVDA
4. Klawisz komend NVDA
Większość poleceń programu NVDA wymaga naciśnięcia specjalnego klawisza zwanego klawiszem NVDA w połączeniu z innymi klawiszami.Wyjątkiem są polecenia przeglądu tekstu, które przypisane są do pojedynczych klawiszy numerycznych, oraz niektóre inne polecenia.Można skonfigurować NVDA tak, by klawisz Insert znajdujący się na klawiaturze numerycznej, klawisz Insert znajdujący się w pobliżu klawiszy strzałek, albo klawisz CapsLock - mogły zostać użyte jako specjalny klawisz poleceń NVDA.Domyślnie obydwa klawisze Insert są ustawione jako klawisz poleceń NVDA.Aby którykolwiek z klawiszy poleceń NVDA wykonał oryginalnie przypisaną mu funkcję (np. dla przełączenia CapsLock, gdy jest on wybrany jako klawisz NVDA), należy nacisnąć ten klawisz dwukrotnie w krótkim odstępie czasu.4. Układy klawiatury
NVDA obecnie obsługuje dwa zestawy poleceń (zwane układami klawiatury): układ dla komputerów stacjonarnych i układ dla laptopów.NVDA jest domyślnie skonfigurowany do korzystania z układu dla komputera stacjonarnego, ale można przełączyć się do układu klawiatury laptopa w kategorii klawiatura w oknie Preferencji NVDA, znajdującym się w podmenu Ustawienia w menu NVDA.Układ dla komputera stacjonarnego sprawia, że intensywnie wykorzystujemy klawiaturę numeryczną (z wyłączonym klawiszem NumLock).Mimo że większość laptopów nie ma fizycznej klawiatury numerycznej, niektóre laptopy mogą emulować ją poprzez przytrzymanie klawisza FN i naciskanie na litery i cyfry z prawej strony klawiatury (7, 8, 9, u, i, o, j, k, l itp. ).Jeśli twój laptop nie może tego zrobić albo nie pozwala wyłączyć klawisza NumLock, możesz przełączyć się na układ laptopa.4. Gesty dotykowe
Jeśli korzystasz z NVDA pod kontrolą systemu Windows 8 lub nowszego i posiadasz komputer z ekranem dotykowym, możesz korzystać z gestów dotykowych NVDA.Podczas działania programu NVDA, wszystkie gesty dotykowe są przekazywane do niego, miast do systemu operacyjnego.Oznacza to, że gesty wykonywane normalnie nie będą działać, jeśli włączony jest NVDA.W celu przełączenia obsługi gestów naciśnij NVDA+CTRL+ALT+T.Możesz też przełączyć obsługę gestów #TouchSupportEnable] z odpowiedniej kategorii w ustawieniach programu.4. Eksploracja ekranu
Najprostszą rzeczą, którą możesz zrobić z NVDA przy pomocy ekranu dotykowego, jest wypowiedzenie tekstu lub kontrolki w dowolnym punkcie ekranu.Umieść jeden palec na dowolnym miejscu ekranu, by usłyszeć dany obiekt.Przesuwaj palec po ekranie, by usłyszeć inne kontrolki lub tekst pod nim.4. Gesty dotykowe
Ilekroć w tym podręczniku zostanie wymieniona komenda klawiaturowa NVDA, zostanie podany gest dotykowy, który jest jej odpowiednikiem.Poniżej wyjaśnienie, jak wykonywać te gesty.Stuknięcia
Stuknij szybko w ekran jednym lub wieloma palcami.Jednokrotne stuknięcie pojedynczym palcem jest określane po prostu jako stuknięcie.Pojedyncze stuknięcie dwoma palcami jest określane jako stuknięcie dwoma palcami. I tak dalej.Jeśli to samo stuknięcie jest wykonane wielokrotnie w krótkich odstępach czasu, NVDA potraktuje je jako gest wielokrotny.Stuknięcie dwukrotne będzie podwójnym stuknięciem.Stuknięcie 3 razy będzie potrójnym stuknięciem. I tak dalej.Te wielokrotne gesty również uwzględniają ilość użytych palców, więc możliwe są gesty takie jak potrójne stuknięcie dwoma palcami, pojedyncze stuknięcie czterema palcami itd.Machnięcia
Przesuń szybko palcem po ekranie.Zależnie od kierunku istnieją cztery możliwe machnięcia: machnięcie w lewo, machnięcie w prawo, machnięcie do góry i machnięcie w dół.Podobnie jak ze stuknięciami - więcej niż jeden palec może być użyty przy wykonywaniu gestu.A zatem możliwe są gesty takie jak machnięcie do góry dwoma palcami albo machnięcie w lewo czterema palcami.4. Tryby dotyku
Ponieważ istnieje więcej komend NVDA możliwych do wprowadzenia z klawiatury niż możliwych do wykonania gestów, NVDA oferuje różne tryby dotyku tyczące się innych podzestawów poleceń.Są to tryb obiektowy i tekstowy.Niektóre gesty wypisane w tym dokumencie mogą zatem mieć wymienione w nawiasach tryby użycia.Np. machnięcie w górę (w trybie tekstowym) oznacza, że aby wprowadzić to polecenie, musisz najpierw aktywować tryb tekstowy, a następnie wykonać właściwy gest.Jeśli dana komenda nie posiada opisu trybu, oznacza to, że działa w obu trybach.Aby przełączać tryby dotyku, wykonaj stuknięcie trzema palcami.4. Klawiatura ekranowa
Klawiatura ekranowa jest używana do wprowadzania tekstu i komend z ekranu dotykowego.Gdy fokus znajduje się w polu edycji, możesz przywołać klawiaturę dwukrotnie stukając w ikonę klawiatury ekranowej na dole ekranu.Na tabletach takich jak Microsoft Surface Pro, klawiatura ekranowa jest dostępna zawsze, gdy nie jest podłączona fizyczna klawiatura.Aby wyłączyć klawiaturę ekranową, stuknij dwukrotnie jej ikonę lub wyjdź z pola edycji.Gdy klawiatura ekranowa jest aktywna, aby zlokalizować jakiś znajdujący się na niej klawisz, przesuń palec do miejsca, gdzie znajduje się ta klawiatura (zwykle na dole ekranu), a następnie przesuwaj palec po klawiaturze.Gdy znajdziesz poszukiwany klawisz, który chcesz nacisnąć, stuknij go dwukrotnie lub unieś palec, zależnie od opcji wybranej w kategorii interakcji dotykowej w oknie Preferencji NVDA, znajdującym się w podmenu Ustawienia w menu NVDA.4. Tryb pomocy
Wiele komend NVDA zostało opisanych w tym dokumencie. Najprostszym sposobem, by samodzielnie je odkrywać, jest aktywacja trybu pomocy.Aby aktywować tryb pomocy, naciśnij NVDA+1.Aby go wyłączyć - ponownie naciśnij NVDA+1.W trybie pomocy wciśnięcie kombinacji klawiszy lub wykonanie gestu dotykowego spowoduje opisanie, co dana komenda czy gest robi.Rzeczywista komenda nie zostanie wtedy wykonana.4. Menu NVDA
Menu NVDA pozwala na zmianę ustawień, dostęp do pomocy, zachowywanie bieżących ustawień lub przywracanie ustawień wcześniej zapisanych, umożliwia dostęp do dodatkowych narzędzi oraz pozwala wyjść z programu.Gdy program NVDA jest uruchomiony, wejście do menu odbywać się może przez naciśnięcie NVDA+N albo podwójne stuknięcie dwoma palcami na ekranie dotykowym.Możesz również wejść do menu NVDA przez kliknięcie ikonki w obszarze powiadomień.Kliknij prawym przyciskiem myszy na ikonie NVDA albo przejdź do obszaru powiadomień, naciskając klawisz Windows+B, strzałki kursora, by przejść do ikony NVDA i naciśnij klawisz Aplikacje (w większości klawiatur umieszczony obok prawego klawisza Ctrl), albo użyj kombinacji klawiszy Shift+F10.Spowoduje to rozwinięcie menu. Nawigacja w menu odbywa się za pomocą strzałek, natomiast, aby aktywować wybrany element, naciśnij Enter.4. Podstawowe polecenia NVDA
| Działanie | Skrót desktopa | Skrót laptopa | Gest dotykowy | Opis | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Uruchamia lub restartuje NVDA | Control+alt+d | brak | uruchamia lub restartuje NVDA przy pomocy skrótu utworzonego na pulpicie, jeżeli opcja ta została włączona podczas instalacji. Skrót ten jest kontrolowany przez systenm a nie przez NVDA, czyli nie jest możliwe przemapowanie go w oknie "zdarzenia wejścia". | Zatrzymuje mowę | Ctrl | Stuknięcie dwoma palcami | Natychmiast przestaje czytać | Pauza mowy | Shift | Brak | Natychmiast zatrzymuje mowę. Naciskając ponownie, będzie mówić od momentu, w którym zostało przerwane (jeśli wstrzymywanie jest obsługiwane przez syntezator) | Menu NVDA | NVDA+n | NVDA+N | Podwójne stuknięcie dwoma palcami | Pojawia się menu NVDA, aby umożliwić dostęp do ustawień, narzędzi, pomocy itp. | Przełącz tryb komunikacji | NVDA+s | Przełącza tryb mowy pomiędzy: mowa, dźwięki i bez mowy | Przełączanie trybu pomocy | NVDA+1 | Naciśnięcie dowolnego klawisza w tym trybie zostanie odczytany klawisz i opis wszelkich poleceń NVDA z nim związanych | Zakończ NVDA | NVDA+q | Kończy działanie NVDA | Przepuść następny klawisz | NVDA+F2 | Jednorazowo przepuszcza następny naciśnięty klawisz wprost do systemu bez przetwarzania go w NVDA. Nawet jeżeli przepuszczony klawisz posiada w NVDA swoją funkcję, nie zostanie ona wykonana. | Włącz/Wyłącz tryb uśpienia dla aktywnej aplikacji | NVDA+Shift+S | NVDA+Shift+Z | Ustawienie trybu uśpienia dla konkretnej aplikacji sprawia, że NVDA przestaje mówić w jej oknie, nie reaguje na wciskane skróty klawiszowe oraz przestaje wyświetlać tekst na monitorze brajlowskim. Może być to użyteczne w przypadku programów posiadających wbudowane funkcje odczytu interfejsu. Aby wyłączyć tryb uśpienia, w oknie takiej aplikacji należy wcisnąć skrót ponownie. |
4. Odczyt informacji systemowych
5. Nawigacja z NVDA
NVDA pozwala eksplorować i nawigować w systemie na kilka sposobów, uwzględniających normalną interakcję i przeglądanie.5. Obiekty
Każda aplikacja i sam system operacyjny składa się z wielu obiektów.Obiekt to pojedynczy element, taki jak fragment tekstu, przycisk, pole wyboru, suwak, lista lub pole edycji.5. Nawigacja fokusem
Fokus jest to obiekt, który otrzymuje informację o klawiszach naciskanych na klawiaturze.Jeśli np. wpisujesz tekst do pola edycji, to pole edycji posiada w tej chwili fokus.Najczęściej używaną metodą nawigacji wśród okien i formularzy w systemie Windows jest nawigacja przy użyciu fokusa. Gdy naciskasz Tab, by przejść od jednej kontrolki do następnej, Shift+Tab by przejść do poprzedniej kontrolki, Alt by dostać się do menu programu czy też Alt+Tab by przełączać się między działającymi aplikacjami, zmienia się połorzenie fokusa.Za każdym razem, gdy wykonujesz te czynności, NVDA będzie informować cię o obiekcie, który aktualnie posiada fokus, podając jego nazwę, typ, zawartość, stan, opis, skrót klawiaturowy i informacje o położeniu.Podczas gdy podświetlacz fokusu jest włączone, pozycja kursora systemowego jest również pokazywana wizualnie.Przydatne skróty klawiszowe do nawigacji za pomocą fokusa:5. Nawigacja kursorem systemowym
Gdy obiekt, który umożliwia nawigację i/lub edycję tekstu, otrzymuje fokus, możesz przemieszczać się po tekście, używając kursora systemowego, nazywanego także kursorem edycji.Gdy fokus znajduje się na obiekcie, który posiada kursor systemowy, możesz używać klawiszy strzałek, Page up, Page down, Home, End, etc. do przemieszczania się po tekście.Możesz również zmieniać tekst, jeśli kontrolka umożliwia edycję.NVDA będzie czytał, gdy przemieszczasz się po znakach słowach i liniach, będzie również ogłaszał zmiany w zaznaczeniu tekstu.NVDA wykorzystuje następujące klawisze poleceń do nawigacji kursorem klawiatury:5. Nawigacja w hierarchii obiektów
Przez większość czasu będziesz pracować z aplikacjami, używając komend przenoszących fokus i kursor systemowy.Czasem jednak możesz chcieć eksplorować aktualną aplikację lub system operacyjny bez przemieszczania fokusa lub kursora.Może się też zdarzyć konieczność pracy z obiektami, do których nie można uzyskać dostępu przy użyciu klawiatury.W takich przypadkach, możesz posłużyć się nawigacją w hierarchii obiektów.Nawigacja w hierarchii obiektów pozwala ci przemieszczać się pomiędzy pojedynczymi obiektami i uzyskiwać o nich informacje.Gdy przejdziesz do obiektu, NVDA ogłosi go podobnie jak ogłasza fokus.Aby obejrzeć tekst w układzie takim, jak jest on rozmieszczony na ekranie, możesz zamiast tego użyć trybu przeglądania ekranu.Obiekty w systemie są uporządkowane hierarchicznie.Oznacza to, że pewne obiekty zawierają inne obiekty i musisz wejść do nich, aby obejrzeć zawartość.Dla przykładu: lista zawiera elementy listy, więc musisz wejść do listy, aby uzyskać dostęp do jej elementów.Jeśli znajdujesz się na elemencie listy, przejście do poprzedniego i następnego będzie przemieszczać pomiędzy elementami tej listy.Przejście do obiektu nadrzędnego - spowoduje powrót do obiektu listy.Możesz wówczas przejść poza tę listę, aby obejrzeć inne obiekty.Podobnie: pasek narzędzi zawiera kontrolki, więc musisz wejść do tego paska, aby uzyskać dostęp do znajdujących się wewnątrz niego kontrolek.Obiekt aktualnie przeglądany, jest nazywany obiektem nawigatora.Gdy dotrzesz do obiektu, możesz przejrzeć jego treść, używając poleceń przeglądania tekstu, gdy znajdujesz się w trybie przeglądania obiektu.Podczas gdy podświetlacz fokusu jest włączone, aktualna pozycja obiektu nawigatora jest również pokazywana wizualnie.Domyślnie obiekt nawigatora podąża za fokusem, ale to zachowanie można włączać i wyłączać.Uwaga: brajl śledzący objekt nawigatora może być skonfigurowany za pomocą opcji Przywiązanie brajla.Poniżej znajdują się skróty klawiszowe do nawigacji w hierarchii obiektów:5. Przegląd tekstu w aktualnym obiekcie
NVDA pozwala odczytywać treść ekranu, aktualnego dokumentu lub aktualnego obiektu znakami, słowami lub liniami.Funkcja ta jest szczególnie przydatna np. w przypadku aplikacji konsolowych, gdzie nie ma kursora systemowego lub kursor systemowy ma tylko ograniczone możliwości działania.Możesz też użyć jej do przeglądania długiego komunikatu w okienku powiadomienia.Przesuwając kursor przeglądania, nie zmieniasz położenia kursora systemowego, więc możesz przeglądać tekst, nie gubiąc aktualnej pozycji w edytowanym tekście.Jeśli jednak kursor systemowy zostanie przesunięty, kursor przeglądu domyślnie podąża za nim.To domyślne zachowanie można wyłączyć.Uwaga: brajl śledzący za kursorem przeglądu może być skonfigurowany za pomocą opcji przywiązanie brajla.Do przeglądania tekstu są dostępne następujące polecenia:5. Tryby przeglądania
Polecenia przeglądania tekstu pozwalają przeglądać treść wewnątrz aktualnego obiektu nawigatora, aktualnego dokumentu lub ekranu, zależnie od wybranego trybu przeglądania.Tryby przeglądania zastępują poziom przeglądu, dawniej używany w NVDA.Poniższe komendy przełączają między trybami przeglądania:5. Przeglądanie obiektu
W trybie przeglądania obiektu, możesz przeglądać tylko treść aktualnego obiektu nawigatora.Dla obiektów typu pole edycji lub innych kontrolek tekstowych będzie to na ogół tylko tekst danej kontrolki.Dla innych obiektów może to być nazwa i/lub wartość.5. Przeglądanie dokumentu
Gdy obiekt nawigatora jest w dokumencie prezentowanym w trybie czytania (np. strona www) lub innym złożonym dokumencie (np. dokument Lotus Symphony), możliwe jest przejście do trybu przeglądania dokumentu.Ten tryb pozwala na przeglądanie zawartości całego dokumentu.Po przejściu z trybu przeglądania obiektu do przeglądania dokumentu, punkt przeglądu jest umieszczony w dokumencie na pozycji obiektu nawigatora.Podczas przechodzenia po dokumencie przy użyciu poleceń przeglądania, obiekt nawigatora automatycznie podąża do aktualnego obiektu w punkcie przeglądania.Proszę zwrócić uwagę, że NVDA będzie automatycznie przełączał się w tryb przeglądania dokumentu z trybu przeglądania obiektu, gdy przechodzimy między dokumentami udostępnianymi w trybie czytania.5. Przeglądanie ekranu
Tryb przeglądania ekranu pozwala oglądać rozmieszczenie tekstu w oknie aplikacji analogiczne do tego, jak jest on rozmieszczony wizualnie.Jest to działanie podobne do przeglądania ekranu lub funkcjonalności myszy dostępnej w wielu innych czytnikach ekranu.Po przejściu do trybu przeglądania ekranu, punkt przeglądu jest umieszczany na pozycji aktualnego obiektu nawigatora.Podczas przechodzenia po ekranie poleceniami przeglądu, obiekt nawigatora automatycznie podąża do obiektu znajdującego się na pozycji punktu przeglądu.Uwaga: w niektórych nowszych aplikacjach NVDA może nie widzieć części lub całości tekstu wyświetlanego na ekranie, co jest rezultatem zastosowania w nich nowszych technik rysowania ekranu, których obsługa przez NVDA nie jest możliwa w tym momencie.5. Nawigacja myszą
Gdy poruszasz myszą, NVDA domyślnie odczytuje tekst znajdujący się bezpośrednio pod jej wskaźnikiem.W zależności od typu okna zawierającego tekst odczytany może zostać cały paragraf lub pojedyncza linia.Możesz także skonfigurować NVDA w taki sposób, aby oprócz odczytywania tekstu program informował również o typie obiektu lub kontrolki, nad którym aktualnie znajduje się wskaźnik myszy, np. listach, przyciskach itp.Może być to użyteczne dla zupełnie niewidomych użytkowników, jako że czasem sam tekst nie wystarcza.NVDA może za pomocą dźwięków przekazywać położenie myszy na ekranie.Im wyżej na ekranie znajduje się wskaźnik, tym wyższy jest generowany dźwięk.Im dalej z lewej lub prawej strony znajduje się wskaźnik, tym bardziej z lewej lub prawej strony będzie odtwarzany dźwięk (zakładając, że użytkownik posiada stereofoniczne słuchawki lub głośniki).Wyżej opisane opcje dotyczące nawigacji myszą nie są domyślnie włączone.Możesz skonfigurować je, korzystając z kategorii Ustawienia myszy w oknie Preferencji NVDA, znajdującym się w podmenu Ustawienia w menu NVDA.Do właściwego korzystania z funkcji oferowanych przez urządzenia wskazujące powinno się używać fizycznej myszy lub touch pada, pomimo tego NVDA posiada kilka funkcji które ułatwiają korzystanie z myszy.6. Tryb czytania
Złożone dokumenty przeznaczone tylko do odczytywania, na przykład strony internetowe, przedstawiane są w NVDA w trybie czytania.Dotyczy to dokumentów wyświetlanych w następujących aplikacjach:6. Nawigacja pojedynczymi literami
Podczas pracy w trybie czytania można używać pojedynczych liter do przechodzenia pomiędzy kolejnymi elementami określonego typu.Zauważ, że nie wszystkie te komendy są dostępne we wszystkich typach dokumentów.Naciśnięcie litery przechodzi do następnego elementu odpowiedniego typu, natomiast naciśnięcie litery z klawiszem Shift przechodzi do elementu poprzedniego.6. Lista elementów
Lista elementów umożliwia dostęp do listy różnych elementów, znajdujących się w dokumencie, właściwych dla konkretnej aplikacji.Dla przykładu w przeglądarkach www, lista elementów wymienia linki, nagłówki, pola formularzy, przyciski albo punkty orientacyjne.Przyciski radiowe pozwalają przełączać się pomiędzy różnymi typami elementów.Pole edycyjne w oknie dialogowym pozwala na filtrowanie listy, ułatwiając wyszukiwanie danej pozycji na stronie.Możesz użyć przycisków znajdujących się w okienku, aby przejść do wybranego elementu albo go aktywować.6. Wyszukiwanie tekstu
To okno pozwala przeszukiwać bieżący dokument.W polu "Wpisz szukany tekst", można wprowadzić tekst do wyszukania.Pole wyboru "Uwzględniaj wielkość liter" sprawia, że wyszukiwanie będzie rozróżniać wielkość liter.Dla przykładu, po zaznaczeniu tego pola możesz znaleźć "NV Access", ale nie "nv access".Użyj poniższych klawiszy skrótów dla przeprowadzenia wyszukiwania:6. Obiekty zagnieżdżone
Strony mogą zawierać bogate treści, korzystając z technologii takich jak Adobe Flash, Oracle Java i HTML5, mogą również zawierać aplikacje i okna dialogowe.Gdy napotkasz taki element w trybie czytania, NVDA odczyta odpowiednio "obiekt zagnieżdżony", "Aplikacja" albo "Dialog".Możesz przechodzić do nich używając klawiszy szybkiej nawigacji o i shift+o.Naciśnij klawisz Enter na takim obiekcie w celu interakcji z nim.Jeśli obiekt jest dostępny dla NVDA, będziesz mógł przemieszczać się w nim klawiszem Tab i pracować tak, jak w innych aplikacjach.Odpowiednia komenda klawiszowa pozwala na powrót do oryginalnej strony zawierającej aktywowany wcześniej obiekt.7. Odczyt treści matematycznej
Przy użyciu MathPlayer 4 od Design Science, NVDA może odczytywać i nawigować interaktywnie po wspieranej treści matematycznej.Wymaga to zainstalowania MathPlayer 4 na komputerze.MathPlayer jest bezpłatnie dostępny do pobrania z: https://www. com/en/products/mathplayer/NVDA obsługuje następujące rodzaje treści matematycznej:7. Nawigacja interaktywna
Jeśli pracujesz głównie z mową, w większości przypadków zechcesz przeczytać wyrażenie w mniejszych segmentach, zamiast odczytu całości od razu.W trybie czytania można to osiągnąć przez przejście kursorem do treści matematycznej i naciśnięcie Enter.Poza trybem czytania:- Przesuń punkt przeglądu do treści matematycznej.Domyślnie, punkt przeglądu podąża za kursorem systemowym, więc można użyć kursora systemowego, by przejść do treści.
- Następnie, aktywuj poniższe polecenie:
8. Brajl
Jeśli posiadasz monitor brajlowski, NVDA może wyświetlać informacje w brajlu.Jeśli twój monitor ma klawiaturę brajlowską, możesz wprowadzać brajla skrótami lub w wersji nieskróconej.Brajl może być również wyświetlany za pomocą funkcji podglądu brajla zamiast lub też w konjunkcji z fizycznym monitorem brajlowskim.Więcej informacji o obsługiwanych monitorach zawiera rozdział Obsługiwane monitory brajlowskie.Ten rozdział zawiera również informacje o linijkach brajlowskich obsługiwanych przez NVDA funkcją automatycznego wykrywania urządzeń brajlowskich.Możesz skonfigurować ustawienia brajlowskie przy użyciu kategorii ustawień brajlaw oknie Preferencji NVDA, znajdującym się w podmenu Ustawienia w menu NVDA.8. Brajlowskie skróty typu i stanu kontrolki oraz punktów orientacyjnych
Aby zmieścić jak najwięcej informacji na monitorze brajlowskim, zdefiniowano poniższe skróty określające typ i stan kontrolki oraz punkty orientacyjne.8. Wprowadzanie brajla
NVDA obsługuje wprowadzanie brajla skrótami lub w wersji nieskróconej przy użyciu klawiatury brajlowskiej.Możesz wybrać tablicę tłumaczenia wprowadzanego brajla na tekst przy użyciu opcji Tablica wejścia w kategorii ustawień brajla w oknie Preferencji NVDA, znajdującym się w podmenu Ustawienia w menu NVDA.Jeśli używany jest brajl nieskrócony, tekst jest wstawiany od razu po wprowadzeniu.Jeśli używane są skróty brajlowskie, tekst jest wstawiany po naciśnięciu spacji lub Entera na końcu słowa.Tłumaczenie może uwzględniać tylko wpisywane słowo i nie bierze pod uwagę istniejącego tekstu.Dla przykładu, jeśli używasz kodu brajlowskiego, który rozpoczyna liczby znakiem cyfry i naciśniesz Backspace kasując początek liczby, będziesz musiał wpisać znak cyfry ponownie aby wprowadzić następne cyfry.Naciśnięcie punktu 7 kasuje ostatni znak lub komórkę brajla.Punkt 8 tłumaczy wprowadzony brajl i naciska klawisz enter.Naciśnięcie punktó 7 + punktu 8 tłumaczy wprowadzony brajl, ale bez dodawania spacji lub naciskania entera.9. Widoczność
NVDA jest programem tworzonym głównie z myślą o osobach niewidomych które korzystają z komputera przy pomocy mowy lub/i brajla, mimo tego posiada on funkcje umożliwiające zmianę zawartości ekranu.Takie ulepszenia nazywane są przez NVDA "dostawcą ulepszenia widoczności".Czytnik ekranu posiada kilka takich funkcji. Opis każdej z nich znajduje się poniżej.Dodatkowi dostawcy natomiast mogą być instalowani w sposób taki sam, jak pozostałe dodatki do NVDA.Ustawienia widoczności mogą być zmienione w kategorii "widoczność" znajdującej się w ustawieniach głównych programu dialog.9. Podświetlacz fokusu
Podświetlacz fokusu może pomódz w identyfikacji pozycji kursora systemowego, aktualnej pozycji nawigatora i pozycji trybu przeglądania.9. Kurtyna
Jako użytkownik niewidomy, nie zawsze wymagana jest widoczność ekranu.Co więcej, nie zawsze wiadomo czy ktoś nie patrzy przez twoje ramie.Specjalnie na takie sytuacje, NVDA posiada funkcję kurtyny, która powoduje że ekran staje się czarny.Możesz włączyć funkcję kurtyny w ustawieniach widoczności w oknie głównym NVDA dialog.10. Rozpoznawanie treści
Jeśli autorzy nie dostarczają informacji pomocnej użytkownikom ekranu do odczytania treści, rozmaite narzędzia mogą zostać użyte dla rozpoznania tekstowej treści z graficznego obrazu.NVDA obsługuje funkcjonalność optycznego rozpoznawania znaków (OCR) wbudowaną w Windows 10 aby wydobyć tekst z obrazów.Dodatkowe narzędzie rozpoznawania treści może zostać dostarczone poprzez dodatki NVDA.Przy użyciu komendy rozpoznawania treści, NVDA rozpoznaje zawartość aktualnego obiektu nawigatora.Domyślnie, obiekt nawigatora podąża za fokusem systemowym lub kursorem w trybie czytania, więc wystarczy przesunąć fokus lub kursor trybu czytania tam gdzie jest to potrzebne.Dla przykładu, przesunięcie kursora trybu czytania na obrazek, domyślnie rozpoznanie wydobędzie tekst z tej grafiki.Można jednak użyć funkcji nawigacji w chierarchi obiektów, aby na przykład rozpoznać zawartość całego okna aplikacji.Gdy rozpoznanie zostanie zakończone, wynik zostanie zaprezentowany w dokumencie podobnym do trybu czytania, pozwalając odczytać informację klawiszami strzałek, etc.Naciśnięcie spacji lub entera aktywuje (zwykle przez kliknięcie) tekst pod kursorem, jeśli będzie to możliwe.Naciśnięcie klawisza Escape spowoduje wyjście z wyniku rozpoznawania.10. OCR w Windows 10
Windows 10 zawiera OCR dla wielu języków.NVDA może go używać dla rozpoznawania tekstu z obrazków lub okien niedostępnych aplikacji.Możesz ustawić język, który ma być użyty dla rozpoznawania tekstu w kategorii Windows 10 OCR w oknie Preferencji NVDA, znajdującym się w podmenu Ustawienia w menu NVDA.Dodatkowe języki mogą zostać zainstalowane po otwarciu Menu start, wybraniu Ustawienia, wybór daty i języka -> Region i język, a następnie po wybraniu Dodaj język.Aby rozpoznać tekst aktualnego obiektu nawigatora przy użyciu OCR Windows 10, naciśnij NVDA+r.11. Funkcje specyficzne dla aplikacji
NVDA udostępnia dodatkowe funkcje dla niektórych aplikacji, aby uczynić niektóre zadania łatwiejszymi lób udostępnić daną funkcjonalność, która w innym przypadku byłaby niedostępna dla użytkownika oprogramowania czytającego ekran.11. Microsoft Word
11. Automatyczny odczyt nagłówków kolumn i wierszy
NVDA może automatycznie odczytywać odpowiedni nagłówek wiersza i kolumny podczas nawigacji wewnątrz tabel w Microsoft Word.Wymaga to po pierwsze włączenia odczytywania nagłówków tabel w kategorii formatowanie dokumentów w oknie Preferencji NVDA, znajdującym się w podmenu Ustawienia w menu NVDA.Po drugie, NVDA musi wiedzieć, która linia lub kolumna zawiera nagłówki.Po przejściu do pierwszej komórki wiersza lub kolumny zawierającej nagłówki, użyj poniższych komend:11. Tryb czytania w Microsoft Word
Podobnie jak do stron internetowych, tryb czytania może być używany w Microsoft Word, co pozwala używać funkcji takich jak szybka nawigacja i lista elementów.Aby włączyć lub wyłączyć tryb czytania w Microsoft Word, naciśnij NVDA+Spacja.Więcej informacji o trybie czytania i szybkiej nawigacji, znajduje się w rozdziale Tryb czytania.11. Lista elementów
W trybie czytania w Microsoft Word możesz uzyskać dostęp do listy elementów naciskając NVDA+F7.Lista elementów wyświetla nagłówki, linki, adnotacje (zawierające komentarze i śledzenie zmian), oraz błędy (aktualnie ograniczone do błędów pisowni).11. Zgłaszanie komentarzy
Aby odczytać komentarz na pozycji kursora, naciśnij NVDA+Alt+C.Wszystkie komentarze dokumentu oraz inne zmiany, mogą być wymienione na liście elementów NVDA po wybraniu adnotacji jako typu.11. Microsoft Excel
11. Automatyczny odczyt nagłówków kolumn i wierszy
NVDA może automatycznie odczytywać odpowiedni nagłówek wiersza i kolumny podczas nawigacji wewnątrz arkuszy w Microsoft Excel.Te ustawienia zostaną zapisane w skoroszycie jako nazwane zakresy, kompatybilne z innymi programami czytającymi takimi jak Jaws.Oznacza to, że inni użytkownicy oprogramowania czytającego ekran, którzy później otworzą ten skoroszyt, będą mieli te nagłówki już ustawione.11. Lista elementów
Podobnie jak na stronach internetowych, NVDA posiada listę elementów dla Microsoft Excel, która pozwala wyświetlić i uzyskać dostęp do kilku różnych typów informacji.Aby otworzyć listę elementów w Excel, naciśnij NVDA+F7.Różne typy informacji na liście elementów to:11. Odczytywanie uwag
Aby odczytać uwagi do aktualnie podświetlonej komórki, naciśnij NVDA+CTRL+C.W pakiecie Microsoft Office 2016, 365 lub nowszych, komentarze nazywane są teraz uwagami.Wszystkie uwagi można również wyświetlić z okna listy elementów (NVDA+F7).NVDA może również wyświetlić okno dialogowe w celu dodania uwagi.NVDA podmienia domyślne okno dialogowe dodawania uwagi przez wzgląd na problemy z dostępnością, jednakże skrót ten jest również dostępny, gdy NVDA nie jest uruchomiony.Aby dodać lub usunąć uwagę, naciśnij SHIFT+F2.Ten skrót nigdzie nie występuje i i nie może być zmieniony z poziomu dialogowego okna "zdarzenia wejścia".Uwaga! Istnieje również możliwość otwarcia regionu edycji uwag z menu kontekstowego każdej komórki.Okno to jednak nie będzie dostępne dla NVDA.W pakiecie Microsoft Office 2016, 365 i nowszych wersjach zostało dodane okno komentarzy stylu.Okno to jest bardziej dostępne i pozwala M. IN na odpisywanie na komentarze, ETC.Można je otworzyć z menu kontekstowego każdej komóki.Uwaga! Komentarze dodane przez to okno nie są równoznaczne z dodaniem uwagi.11. Odczyt zablokowanych komórek
Jeśli skoroszyt został zabezpieczony, może nie być możliwe przejście do niektórych komórek, które zostały zablokowane do edycji.Aby przejść do zablokowanych komórek, przejdź do trybu czytania naciskając NVDA+Spacja, a następnie użyj standardowych klawiszy Excel takich jak klawisze strzałek, aby przechodzić po wszystkich komórkach w aktualnym arkuszu.11. Pola formularzy
Arkusze Excel mogą zawierać pola formularzy.Można uzyskać do nich dostęp przy pomocy listy elementów albo klawiszy nawigacji literami f i Shift+F.Po przejściu do pola formularza w trybie czytania, można nacisnąć Enter lub Spacja aby je aktywować albo przejść do trybu formularzy dla wykonania dalszej interakcji z polem, zależnie od kontrolki.Więcej informacji o trybie czytania i nawigacji literami jest dostępne w rozdziale tryb czytania.11. Microsoft PowerPoint
11. foobar2000
11. Miranda IM
11. Poedit
11. Kindle dla PC
NVDA obsługuje odczyt i nawigację wewnątrz książek w aplikacji Amazon Kindle dla PC.Ta funkcjonalność jest dostępna tylko w książkach Kindle zaprojektowanych z właściwością "Czytnik ekranu: obsługiwany", co można sprawdzić na stronie szczegółów książki.Tryb czytania jest używany do czytania książek.Jest włączany automatycznie po otwarciu książki lub ustawieniu fokusa na obszarze książki.Strona zostanie zmieniona automatycznie gdy będzie to konieczne czyli po przesunięciu kursora lub włączeniu polecenia czytaj wszystko.Ręczne przejście do kolejnej strony nastąpi po wciśnięciu klawisza Page down, a przejście do poprzedniej strony po naciśnięciu Page up.Nawigacja pojedynczymi literami jest obsługiwana dla linków i grafiki, ale wyłącznie w obrębie bieżącej strony.Nawigacja po linkach uwzględnia również przypisy.NVDA dostarcza wczesne wsparcie dla odczytu i interaktywnej nawigacji w treści matematycznej dla książek z dostępną matematyką.Więcej szczegółów w rozdziale Odczyt treści matematycznej.11. Zaznaczanie tekstu
Kindle pozwala na wykonanie różnych akcji na zaznaczonym tekście np. uzyskanie definicji słownikowej, dodanie notatek, skopiowanie tekstu do schowka i przeszukiwanie sieci.Aby to zrobić, najpierw zaznacz tekst w zwykły sposób dla trybu czytania; np. przy użyciu klawisza Shift i strzałek.Po zaznaczeniu tekstu, naciśnij klawisz menu kontekstowego albo Shift+F10 aby wyświetlić dostępne opcje pracy z zaznaczeniem.Jeśli to zrobisz bez zaznaczonego tekstu, pokazane zostaną opcje dla słowa pod kursorem.11. Notatki użytkownika
Możesz dodać notatkę dotyczącą słowa lub fragmentu tekstu.Aby to zrobić, najpierw zaznacz tekst i otwórz opcje zaznaczenia w sposób opisany powyżej.Następnie wybierz dodanie notatki.Podczas czytania w trybie czytania, NVDA zgłasza te notatki jako komentarze.Aby przejrzeć, edytować lub usunąć notatkę:11. Azardi
W widoku tabeli dodanych książek:11. Konsola systemu Windows
NVDA posiada wsparcie dla wiersza poleceń systemu Windows, używanego przez programy takie jak: CMD, Powershell czy podsystem Linuxa.Okno konsoli posiada stały rozmiar, przeważnie o wiele mniejszy niż bufor wyjściowy.Gdy nowy tekst jest zapisywany do bufora, okno przewija się w dół co uniemożliwia czytanie tekstu poprzednio widocznego na ekranie.Tekst który jest niewidoczny, jest niedostępny dla kursora przeglądu programu.A więc, czasami wymagane jest przewijanie okna konsoli.Następujące skróty wbudowane w system Windows mogą być przydatne podczas nawigacji po tekście przy pomocy programu NVDA:12. Konfigurowanie NVDA
Większość ustawień NVDA może być zmieniona za pomocą okien dialogowych dostępnych poprzez podmenu Ustawienia z menu NVDA.Dużą część tych ustawień mmożna znaleźć w wielostronicowym oknie preferencji NVDA.W oknach dialogowych wszystkich ustawień NVDA, naciśnij przycisk OK, aby zaakceptować zmiany, jakie zostały wprowadzone.Aby anulować zmiany, naciśnij przycisk Anuluj lub klawisz Escape.W niektórych oknach można nacisnąć przycisk Zastosuj, aby zmiany zostały uwzględnione natychmiastowo, a okno pozostało otwarte.Niektóre ustawienia można zmienić również za pomocą klawiszy skrótu, które są wymienione w stosownych rozdziałach poniżej.12. Preferencje NVDA
Okno preferencji NVDA zawiera wiele parametrów konfiguracyjnych, które mogą zostać zmienione.To okno zawiera listę kilku kategorii ustawień, z której można wybierać.Po wybraniu kategorii, ustawienia związane z tą kategorią zostaną wyświetlone w tym oknie.Mogą one być zastosowane przy użyciu przycisku Zastosuj, a okno pozostanie wówczas otwarte.Aby zapisać ustawienia i zamknąć okno preferencji NVDA, użyj przycisku OK.Niektóre kategorie ustawień mają przypisane klawisze skrótu.Po ich naciśnięciu, otwarte zostanie okno preferencji NVDA z wybraną odpowiednią kategorią ustawień.Domyślnie nie wszystkie kategorie posiadają przypisany skrót klawiaturowy.Jeśli chcesz uzyskać dostęp do okien nie posiadających klawisza skrótu, użyj Okna zdarzenia wejścia aby zdefiniować własne zdarzenie wejścia otwierające to okno.Kategorie w oknie preferencji NVDA zostaną opisane poniżej.12. Ogólne (NVDA+Ctrl+G)
Ta kategoria preferencji NVDA pozwala określić ogólne zachowanie NVDA takie jak język interfejsu i automatyczne sprawdzanie aktualizacji.Zawiera następujące opcje:Język
Pole rozwijalne służące do wyboru języka komunikatów oraz interfejsu użytkownika NVDA.Dostępnych jest wiele języków, jednak domyślnie wybrana jest opcja "Domyślne".Opcja ta powoduje, że NVDA automatycznie wybiera język interfejsu systemu Windows.Proszę zauważyć, że NVDA musi zostać zrestartowane po zmianie języka.Gdy pojawi się okno potwierdzenia, wybierz "uruchom ponownie teraz" lub "Uruchom ponownie później" zależnie od tego, czy chcesz używać nowego języka teraz lub później. Jeśli wybrano "Uruchom ponownie później", ustawienia muszą zostać zapisane (albo ręcznie, albo przy użyciu funkcji zapisywania ustawień przy wyjściu).Zapisz ustawienia przy wyjściu
Ta opcja, to pole wyboru. Jeśli jest zaznaczone, to NVDA automatycznie zapisze aktualne ustawienia przy wyjściu z programu.Pokaż opcje przy wyjściu z NVDA
To pole wyboru pozwala zdecydować, czy przy wyjściu z NVDA pojawi się okno dialogowe z pytaniem o akcję, którą chcesz wykonać.Jeśli zaznaczone, przy próbie wyjścia z NVDA pojawi się pytanie, czy chcesz wyjść, uruchomić ponownie program, uruchomić ponownie z wyłączonymi dodatkami, albo zainstalować oczekujące aktualizacje.Jeśli niezaznaczone, NVDA zakończy działanie natychmiast.Odtwarzaj dźwięk przy uruchamianiu i zamykaniu NVDA
Ta opcja jest polem wyboru, które ustawia odtwarzanie dźwięków przy uruchamianiu i zamykaniu NVDA.Poziom logowania
Pole rozwijalne pozwalające na ustawienie poziomu logowania (ile czynności wykonanych przez użytkownika ma trafić do pliku logów).Na ogół użytkownik nie powinien zmieniać tego ustawienia, ponieważ zapisywane jest niezbyt wiele informacji.Jeśli jednak chcesz przesłać zgłoszenie błędu, albo całkowicie wyłączyć zapisywanie dziennika, ta opcja może być użyteczna.Dostępne poziomy logowania, to:Automatycznie uruchom NVDA po zalogowaniu się do systemu Windows
Jeśli ta opcja jest włączona, NVDA uruchomi się automatycznie zaraz po zalogowaniu się do systemu.Opcja jest dostępna tylko dla zainstalowanych kopii NVDA.Użyj NVDA podczas logowania Windows (wymaga uprawnień administratora)
Jeśli logujesz się do systemu podając nazwę użytkownika i hasło, to zaznaczenie tej opcji sprawi, że NVDA będzie uruchamiał się automatycznie na ekranie logowania do systemu.Ta opcja jest dostępna tylko dla zainstalowanych kopii NVDA.Używaj obecnie zapisanych ustawień na ekranie logowania i innych zabezpieczonych ekranach (wymaga uprawnień administratora)
Naciśnięcie przycisku "Używaj zapisanych ustawień NVDA na ekranie logowania i innych zabezpieczonych ekranach" kopiuje zapisane wcześniej ustawienia użytkownika do katalogu systemowej konfiguracji NVDA, której NVDA używa na ekranie logowania do Windows, ekranie kontroli konta użytkownika (UAC), oraz innych zabezpieczonych ekranach.Aby skopiować w ten sposób wszystkie swoje ustawienia, po pierwsze zapisz aktualną konfigurację przy użyciu klawisza skrótu Ctrl+NVDA+c albo polecenia menu NVDA "Zapisz ustawienia".Sprawdzaj automatycznie, czy jest nowa wersja
Gdy to pole wyboru jest zaznaczone, NVDA będzie automatycznie sprawdzał dostępność aktualizacji programu i poinformuje, jeżeli jakaś będzie dostępna.Możesz również sprawdzać dostępność aktualizacji ręcznie, poleceniem "Sprawdź aktualizacje" w menu Pomoc NVDA.Podczas automatycznego lub ręcznego sprawdzania dostępności aktualizacji, konieczne jest przesyłanie przez NVDA pewnych informacji do serwera aktualizacji, aby otrzymać prawidłową aktualizację dla konkretnego systemu.Poniższe informacje są zawsze przesyłane:Zezwalaj projektowi NVDA na zbieranie statystyk użytkowania programu
Gdy włączone, NV Access będzie używać informacji przesyłanych przy sprawdzaniu dostępności aktualizacji, dla określania liczby użytkowników NVDA włączając w to informacje demograficzne, takie jak kraj i system operacyjny.O ile twój adres IP będzie użyty do określenia kraju przy sprawdzaniu aktualizacji, to nie jest przechowywany.Prócz niezbędnych informacji umożliwiających sprawdzanie aktualizacji, poniższe dodatkowe informacje są aktualnie przesyłane:Powiadamiaj o oczekującej aktualizacji przy starcie
Gdy zaznaczone, NVDA poinformuje o oczekującej przy starcie aktualizacji, oferując możliwość jej zainstalowania.Można ręcznie zainstalować oczekującą aktualizację w oknie opcji wyjścia z NVDA (jeśli włączone), z menu NVDA, lub wykonując sprawdzenie aktualizacji z menu pomoc.12. Ustawienia mowy (NVDA+control+v)
ustawienia mowy w oknie głównym programu NVDA zawierają zarówno opcje zmiany syntezatora jak i jego parametrów.Szybszy alternatywny sposób regulacji parametrów mowy z dowolnego miejsca, możesz znaleźć w rozdziale Szybka zmiana ustawień syntezatora.Ta kategoria preferencji, zawiera następujące ustawienia:Zmień syntezator
Pierwsza opcja w kategorii ustawień mowy, to przycisk "Zmień... ". Przycisk aktywuje okno wyboru syntezatora, pozwalające wybrać aktywny syntezator mowy i urządzenie wyjściowe.Okno otwiera się na oknie preferencji NVDA.Zapisanie lub anulowanie wyboru, spowoduje powrót do okna preferencji NVDA.Głos
Pole rozwijalne służące do wyboru jednego z głosów dostępnych dla syntezatora aktualnie wybranego w NVDA.Za pomocą strzałek możesz przechodzić kolejno przez wszystkie głosy słuchając ich brzmienia.Strzałkami w lewo i w górę przesuwasz się w górę listy, a strzałkami w prawo i w dół przesuwasz się w dół.Wariant
Jeśli korzystasz z dołączonego do NVDA syntezatora eSpeak NG, pole rozwijalne Wariant umożliwia zmianę brzmienia dla aktualnie używanego głosu.Warianty głosu Espeak NG to w zasadzie różne głosy, jako że modyfikują one parametry brzmienia głosu Espeak NG.Niektóre warianty będą brzmieć jak mężczyzna, inne jak kobieta, a jeszcze inne - jak żaba.Jeżeli używasz zewnętrznego syntezatora mowy, możliwa może być zmiana tej opcji również dla niego.Prędkość
Ta opcja pozwala na zmianę prędkości głosu.Jest to suwak służący do zmiany prędkości czytania w skali od 0 do 100, (0 oznacza tempo najwolniejsze, 100 najszybsze).Podkręć szybkość
Jeśli ta opcja zostanie włączona, a syntezator mowy ją wspiera, prędkość będzie znacznie zwiększona.Wysokość
Ta opcja pozwala na zmianę wysokości aktualnego głosu.Jest to suwak, który zmienia wysokość głosu w skali od 0 do 100, (0 oznacza głos najniższy, 100 najwyższy).Głośność
Jest to suwak służący do zmiany natężenia głosu w skali od 0 do 100, (0 oznacza głos najcichszy, 100 najgłośniejszy).Modulacja
Jest to suwak służący do zmiany intonacji (unoszenia i opadania) głosu w skali od 0 do 100, (0 oznacza głos najbardziej monotonny, 100 najbardziej melodyjny). (Zmiana modulacji możliwa jest jedynie w przypadku syntezatora eSpeak NG. )automatycznie zmieniaj język
To pole wyboru przełącza ustawienie automatycznej zmiany języka syntezatora w locie. Opcja ta działa tylko wówczas, gdy odpowiedni język jest zadeklarowany w kodzie dokumentu.Domyślnie pole to jest zaznaczone.Automatycznie zmieniaj dialekt
To pole wyboru pozwala ustalić, czy dialekt powinien być zmieniany w trakcie czytania.Dla przykładu, jeśli czytamy dokument angielski głosem angielski amerykański, a dokument zawiera oznaczenia części tekstu jako angielski brytyjski, jeśli ta funkcja jest włączona - syntezator zmieni również sposób akcentowania.Ta opcja jest domyślnie wyłączona.poziom interpunkcji/symboli
Skrót Klawiszowy: NVDA+pUstawienie pozwala wybrać liczbę znaków i symboli, które powinny być wymawiane.Jeśli ustawienie ma wartość "Wszystko", wszystkie symbole będą odczytywane.Dotyczy to wszystkich syntezatorów, nie tylko tego aktywnego w tym momencie.Ufaj językowi głosu przetwarzając znaki i symbole
Domyślnie włączona, ta opcja informuje NVDA, że bieżący głos prawidłowo przetwarza znaki i symbole.Jeśli okaże się, że interpunkcja jest odczytywana w nieprawidłowym języku dla konkretnego głosu lub syntezatora, możesz tę opcję wyłączyć, aby zmusić NVDA do używania globalnie ustawionego języka.Używaj bazy danych Unicode do przetwarzania znaków i symboli (włączając w to emoji)
Gdy to pole wyboru jest zaznaczone, NVDA będzie używał dodatkowych słowników wymowy symboli.Te słowniki zawierają opisy symboli (w szczególności emoji) dostarczane przez Konsorcjum Unicode jako część ich wspólnego repozytorium danych lokalnych.Jeśli chcesz, by NVDA wymawiał opisy znaków emoji w oparciu o te dane, powinieneś włączyć tę opcję.Jeśli używasz syntezatora, który obsługuje wypowiadanie emoji, możesz chcieć wyłączyć to pole wyboru.Ręcznie dodane lub zmienione opisy, są zapisane jako część twoich ustawień użytkownika.Dlatego, jeśli zmienisz opis konkretnego znaku emoji, twój własny opis będzie wypowiadany dla tego znaku niezależnie czy ta opcja jest włączona.Możesz dodawać, edytować lub usuwać opisy symboli w oknie NVDA Wymowa symboli / interpunkcja.W celu przełączenia odczytywania znaków Unicode z dowolnego miejsca, wymagane jest przypisanie odpowiedniego skrótu klawiszowego w oknie zdarzenia wejścia dialog.Wyższy głos dla wielkich liter
To pole edycji pozwala ustawić o ile zmieni się wysokość głosu podczas czytania dużej litery.Wartość podajemy w procentach - liczba dodatnia oznacza podwyższenie wysokości, liczba ujemna - obniżenie.Wartość 0 oznacza brak zmiany wysokości.Przeważnie, NVDA podnosi wysokość głosu w przypadku wykrycia dużej litery, jednakże nie wszystkie syntezatory wspierają tę funkcję.W przypadku braku wsparcia dla zmiany wysokości możesz użyć funkcji Czytaj "duże" przed dużymi literami lub/i Odtwarzaj dźwięk dla dużych liter.Czytaj "duże" przed wielkimi literami
Jeśli zaznaczysz tę opcję, NVDA będzie sygnalizować wielkie litery czytając słowo "Duże", dla każdej litery wypowiadanej jako pojedynczy znak, np. podczas literowania.Dźwięk dla dużych liter
Jeśli zaznaczysz tę opcję, NVDA będzie sygnalizować pojedyncze wielkie litery za pomocą krótkiego dźwięku.wykrywanie wymowy
Niektóre słowa zawierają tylko jeden znak, lecz wymowa rużni się w zależności od tego, czy wymawiamy daną literę jak słowo, czy jako literę samą w sobie.Przykładowo w języku angielskim "a" jest literą lub słowem i jest przy tym różnie wymawiana.To ustawienie sprawia, że syntezatory mowy uwzględniają ten fakt.Ta funkcjonalność jest wspierana w większości syntezatorów.Ta opcja na ogół powinna być włączona.Niektóre syntezatory pracujące w standardzie Microsoft Speech API (SAPI) nie obsługują prawidłowo tej funkcjonalności i zachowują się dziwnie, gdy jest ona włączona.Jeśli napotykasz na problemy z wymową pojedynczych znaków, spróbuj wyłączyć tę opcję.12. Wybór syntezatora (NVDA+control+s)
Okno dialogowe "Syntezator... ", pod przyciskiem "Zmień... " w kategorii mowa w oknie preferencji NVDA, pozwala wybrać używany przez NVDA syntezator mowy.Po zaznaczeniu wybranego syntezatora, naciśnij przycisk "Ok" a NVDA załaduje go.Jeśli pojawi się błąd przy ładowaniu wybranego syntezatora, program NVDA powiadomi o tym wyświetlając komunikat i będzie używał syntezatora aktywnego poprzednio.Syntezator
Ta opcja pozwala na wybór odpowiedniego syntezatora mowy, który będzie używany przez NVDA.Listę Syntezatorów, które obsługuje NVDA zobaczysz w rozdziale Obsługiwane Syntezatory Mowy.Jeden specjalny element, który zawsze pojawi się na tej liście, to "bez mowy", który pozwala używać NVDA całkowicie bez komunikatów głosowych.Może to być przydatne dla kogoś chcącego używać NVDA tylko z monitorem brajlowskim albo dla widzących twórców oprogramowania, którzy chcą używać wyłącznie funkcji "Podgląd mowy".Urządzenie wyjściowe
Ta opcja pozwala na wybór urządzenia dźwiękowego, przez które będzie słychać wybrany syntezator NVDA.Tryb przyciszania audio
Skrót klawiszowy: NVDA+Shift+DW Windows 8 i nowszych, ta opcja pozwala wybrać, czy NVDA powinien obniżać głośność innych aplikacji, gdy NVDA mówi albo przez cały czas, gdy NVDA jest uruchomione.12. Szybka zmiana ustawień syntezatora
Jeśli chcesz szybko zmienić ustawienia mowy bez wchodzenia do kategorii Mowa okna preferencji NVDA, istnieją klawisze poleceń, które pozwalają w każdej chwili ustawiać najczęściej zmieniane ustawienia mowy:12. Brajl
Kategoria brajl w oknie preferencji NVDA zawiera opcje umożliwiające zmianę kilku aspektów wprowadzania i wyświetlania brajla.Ta kategoria zawiera następujące ustawienia:Zmień monitor brajlowski
Pierwsza opcja w kategorii ustawień brajla, to przycisk "Zmień... Przycisk aktywuje okno wyboru monitora brajlowskiego, pozwalające wybrać aktywną linijkę brajlowską.Tabela wyjścia
Następną opcją, na którą natrafisz w tej kategorii preferencji NVDA, jest lista rozwijana "Tabela wyjścia".Możesz tu znaleźć tablice brajlowskie dla różnych języków, standardów i skrótów brajlowskich.Wybrana tablica będzie używana do translacji tekstu przed jego wyświetleniem na twoim monitorze brajlowskim.Między elementami tej listy przełączaj się przy użyciu klawiszy strzałek.Tabela wprowadzania
W uzupełnieniu do poprzedniego ustawienia, następnym znajdującym się po nim jest lista rozwijana "Tabela wprowadzania".Wybrana tablica będzie używana do translacji na postać tekstu komputerowego znaków wprowadzanych na klawiaturze twojego monitora brajlowskiego.Zwróć uwagę, że ta funkcja jest przydatna tylko wówczas, gdy twój monitor brajlowski posiada klawiaturę w stylu Perkins, a funkcja wprowadzania jest obsługiwana przez sterownik monitora brajlowskiego.Jeśli wprowadzanie nie jest możliwe na monitorze posiadającym klawiaturę, będzie to zaznaczone w rozdziale Obsługiwane monitory brajlowskie.Rozwiń słowo pod kursorem do brajla komputerowego
Ta opcja umożliwia wyświetlenie słowa pod kursorem w formie nieskróconego brajla komputerowego.Pokaż kursor
Ta opcja pozwala włączać i wyłączać kursor brajlowski.Ma zastosowanie do kursora systemu i kursora przeglądu, ale nie dotyczy oznaczania zaznaczenia.Migotanie kursora
Ta opcja umożliwia migotanie kursora brajlowskiego.Jeśli migotanie jest wyłączone, punkty tworzące kursor brajlowski będą stale wysunięte.Ta opcja nie ma wpływu na wskaźnik zaznaczenia, są to zawsze punkty 7 i 8 bez migotania.Tempo migania kursora (ms)
Ta opcja jest polem liczbowym, które pozwala zmienić częstotliwość migania kursora wyrażoną w milisekundach.Kształt kursora dla fokusa
Ta opcja pozwala wybrać kształt (wzorzec punktowy) kursora brajlowskiego, gdy brajl jest związany z fokusem.Ustawienie nie ma wpływu na wskaźnik zaznaczenia, są to zawsze punkty 7 i 8 bez migotania.Kształt kursora dla przeglądu
Ta opcja pozwala wybrać kształt (wzorzec punktowy) kursora brajlowskiego, gdy brajl jest związany z kursorem przeglądu.Pokazuj wiadomości
Jest to lista rozwijana która umożliwia włączenie i wyłączenie pokazywania wiadomości na monitorze brajlowskim a także ustawianie czasu, po którym te wiadomości powinne zniknąć.Czas wygasania komunikatów
To ustawienie jest polem liczbowym określającym w sekundach, jak długo na monitorze brajlowskim są wyświetlane komunikaty programu NVDA.Komunikat NVDA znika natychmiast po naciśnięciu klawisza CURSOR ROUTING na monitorze brajlowskim. Ponowne naciśnięcie klawisza przywraca komunikat.Ta opcja jest widoczna gdy wartość opcji "pokazuj wiadomości" jest ustawiona na "użyj wygasania".Powiązanie brajla
Skrót Klawiszowy: NVDA+Ctrl+TTa opcja pozwala wybrać, czy monitor brajlowski będzie podążać za fokusem / kursorem systemowym, czy obiektem nawigatora/punktem przeglądu, albo oboma.Gdy ustawione jest "automatycznie", NVDA będzie domyślnie podążać za fokusem i kursorem systemu.W takim przypadku, gdy pozycja obiektu nawigatora lub kursora przeglądu zmieni się na skutek interakcji użytkownika, NVDA tymczasowo powiąże brajl z kursorem przeglądu, do czasu, gdy zmieni się pozycja fokusa lub kursora systemowego.Jeśli chcesz, żeby NVDA śledziła kursor systemowy wraz z fokusem, Musisz skonfigurować brajl powiązany do fokusu.W takim przypadku NVDA nie będzie śledziła nawigację obiektową oraz kursor przeglądu podczas przeglądu obiektów.Jeśli chcesz żeby NVDA śledziła nawigację obiektową zamiast kursoru systemowego, musisz skonfigurować NVDA tak, żeby brajl był powiązany do przeglądu.W takim przypadku brajl nie będzie śledził kursor i fokus systemowy.czytaj akapitami
Gdy zaznaczysz to pole, monitor brajlowski będzie wyświetlać tekst akapitami, nie liniami.Ponadto, komendy przejścia między liniami będą przenosić między akapitami.Oznacza to, że nie musisz przewijać wyświetlania na końcu każdej linii, nawet gdy na samym monitorze brajlowskim zmieści się więcej tekstu.Może być to użyteczne do płynnego czytania większych porcji tekstu.Opcja domyślnie jest wyłączona.Unikaj rozdzielania słów kiedy możliwe
Gdy włączone, słowo zbyt długie, aby zmieścić się na końcu wyświetlacza, nie zostanie podzielone.Zamiast tego, pojawi się kilka spacji na końcu wyświetlacza.Po przesunięciu wyświetlania, możliwe będzie przeczytanie całego słowa.Nazywa się to czasem "zawijaniem słów".Jeśli słowo jest zbyt długie, by samo zmieściło się na wyświetlaczu, musi zostać podzielone.Jeśli opcja jest wyłączona, wyświetlona zostanie część słowa, tak duża jak to możliwe, a reszta zostanie obcięta.Po przesunięciu wyświetlacza, możliwe będzie przeczytanie reszty słowa.Włączenie tej opcji umożliwia bardziej płynne czytanie, ale zmusza do częstszego przewijania wyświetlacza.Kontekstowa prezentacja fokusa
Opcja pozwala wybrać, jaką informację kontekstową NVDA zaprezentuje na monitorze brajlowskim, gdy fokus znajdzie się na obiekcie.Informacja kontekstowa odnosi się do chierarchii obiektów zawierających fokus.Dla przykładu, jeśli znajdzie się on na elemencie listy, ten element stanie się częścią listy nadrzędnej.Lista ta może się znajdować wewnątrz okna dialogowego, etc.Więcej informacji o chierarchii obiektów w NVDA znajduje się w sekcji Nawigacja w chierarchii obiektów.Gdy ustawiono na wypełnianie wyświetlacza zmianami kontekstowymi, NVDA spróbuje wyświetlić tak wiele informacji kontekstowych, ile zmieści się na monitorze brajlowskim, ale tylko dla zmienionych części kontekstu.W przykładzie powyżej, oznacza to, że zmiana punktu uwagi na listę, spowoduje pokazanie przez NVDA elementu listy na monitorze brajlowskim.Ponadto, jeśli pozostała wystarczająca ilość miejsca na monitorze brajlowskim, NVDA spróbuje pokazać, że ten element listy jest częścią listy nadrzędnej.Jeśli będziesz przemieszczać się po liście klawiszami strzałek, zakłada się, że masz świadomość, iż znajdujesz się ciągle w obrębie tej samej listy nadrzędnej.Dlatego też, dla pozostałych elementów listy, które otrzymają fokus, NVDA pokaże tylko element listy.Aby przeczytać kontekst ponownie (np. że jesteś na liście będącej częścią okna dialogowego), musisz przewinąć wyświetlacz brajlowski wstecz.Jeśli ta opcja jest ustawiona aby zawsze wypełniała wyświetlacz, NVDA będzie próbował dostarczać tak wiele informacji kontekstowej jak to możliwe na używanym monitorze brajlowskim, niezależnie od tego, czy informacja kontekstowa była wyświetlana wcześniej.Zaletą jest, że NVDA będzie dostarczał maksymalną ilość informacji na monitorze brajlowskim.Minusem tego rozwiązania jest różnica pozycji na monitorze brajlowskim, w której będzie się wyświetlał fokus.Może to utrudnić przeglądanie długiej listy elementów, ponieważ będzie konieczne ciągłe poszukiwanie miejsca, gdzie zaczyna się aktualny element.Było to domyślne zachowanie w NVDA 2017. 2 i starszych.Jeśli ustawisz tę opcję, aby informacja kontekstowa była prezentowana tylko przy przewijaniu monitora wstecz, NVDA nie będzie domyślnie pokazywał informacji kontekstowych.W przykładzie powyżej, NVDA pokaże, że fokus znajduje się na elemencie listy.Aby przeczytać informację kontekstową, konieczne będzie przewinięcie monitora brajlowskiego wstecz.Aby w dowolnym miejscu przełączyć kontekstową prezentację fokusa, można przypisać własne zdarzenie wejścia przy pomocy okna ustawień zdarzenia wejścia.12. Wybór monitora brajlowskiego (NVDA+control+a)
Okno wyboru monitora brajlowskiego jest otwierane po kliknięciu przycisku "Zmień... " w kategorii brajl preferencji NVDA, pozwala wybrać, której linijki brajlowskiej NVDA ma używać do generowania komunikatów w brajlu.Po wybraniu monitora brajlowskiego, naciśnij Ok i NVDA uruchomi wybraną linijkę.Jeśli wystąpi błąd uruchamiania sterownika, NVDA powiadomi o tym odpowiednim komunikatem i powróci do używania poprzedniego monitora brajlowskiego, jeśli jakiś był wcześniej używany.Monitor brajlowski
Zawartość listy monitorów brajlowskich jest zależna od tego, jakie sterowniki monitorów brajlowskich są zainstalowane w twoim systemie.Na liście przemieszczasz się między elementami przy użyciu klawiszy strzałek.Opcja automatyczna pozwoli NVDA wyszukiwać w tle wiele z obsługiwanych linijek.Gdy ta funkcja jest włączona i podłączysz obsługiwaną linijkę przez USB lub bluetooth, NVDA automatycznie połączy się z tym urządzeniem."Bez brajla" oznacza, że nie używasz monitora brajlowskiego.Więcej na temat obsługiwanych linijek brajlowskich, oraz informacje, które z nich obsługują automatyczne wykrywanie, znajdziesz w rozdziale Obsługiwane Monitory Brajlowskie.port
Ta opcja, jeśli jest dostępna, pozwala określić jaki port lub typ połączenia będzie użyty do komunikacji z monitorem brajlowskim.Jest to lista rozwijana, zawierająca elementy zależne od wybranego urządzenia.Domyślnie NVDA używa automatycznego wykrywania portów, co oznacza, że połączenie z monitorem brajlowskim zostanie nawiązane automatycznie poprzez wyszukanie monitora wśród dostępnych w systemie urządzeń Bluetooth i USB.Dla niektórych monitorów brajlowskich, będzie możliwe dokonanie wyboru, który port ma być użyty.Najczęściej spotykane możliwości to "Automatycznie" (opisana powyżej procedura automatycznego wykrywania urządzenia), "USB", "Bluetooth" i porty szeregowe, jeśli twój monitor brajlowski obsługuje ten rodzaj transmisji.Ta lista rozwijana nie pojawi się, jeśli twój monitor brajlowski obsługuje wyłącznie automatyczne wykrywanie portu.Możesz zajrzeć do sekcji omawiającej twój monitor brajlowski w rozdziale Obsługiwane monitory brajlowskie aby poznać więcej szczegółów na temat wspieranych rodzajów komunikacji i dostępnych portów.12. Ustawienia widoczności
ustawienia widoczności programu NVDA pozwalają na włączanie, wyłączanie i konfigurowanie poszczególnych ustawień pomocy wizualnych.Pamiętaj że nowe pomoce wizualne mogą być dodawane w menedżerze dodatków NVDA.Domyślnie ta kategoria zawiera następujące opcje:Podświetlacz fokusu
Pola wyboru w tej kategorii kontrolują zachowanie funkcji podświetlacza fokusu.Kurtyna
Możesz włączyć Kurtynę przełączając odpowiednie pole wyboru w ustawieniach.Zostanie wyświetlony monit o tym że po akceptacji ekran stanie się całkowicie czarny.Przed kontynuowaniem upewnij się, że mowa lub/i brajl działa i że jesteś w stanie używać komputera bez ekranu.Wciśnij przycisk "nie", jeżeli jednak nie chcesz włączać kurtyny.Jeżeli jesteś pewien, wciśnij przycisk "tak".Jeżeli nie chcesz więcej widzieć powyższej wiadomości zaznacz odpowiednie pole wyboru w tych samych ustawieniach, co ustawienia kurtyny.Pamiętaj, że zawsze możesz przywrócić powyższy monit korzystając z odpowiedniego pola wyboru.Jeżeli chcesz przełączać stan kurtyny z dowolnego miejsca, wymagane jest przypisanie odpowiedniego skrótu na ekranie "Zdarzenia wejścia".Domyślnie, odtwarzany jest dźwięk w przypadku włączenia lub wyłączenia kurtyny.Jeżeli chcesz zmienić to zachowanie, przełącz odpowiednie pole wyboru w sekcji ustawień widoczności poświęconej kurtynie.Ustawienia zewnętrznych usług wsparcia wizualnego
Dodatkowe usługi wsparcia widoczności mogą być dostarczane jako dodatki dla programu NVDA.Jeżeli mają one swoje własne ustawienia można je edytować w osobnych dla nich grupach.Po więcej informacji prosimy zajrzeć do pomocy danego rozszerzenia.12. Klawiatura (NVDA+Ctrl+K)
Kategoria klawiatura w oknie preferencji NVDA pozwala ustawić zachowanie NVDA w trakcie używania klawiatury.Zawiera następujące ustawienia:Układ klawiatury
Pole rozwijalne pozwalające wybrać układ klawiatury dla NVDA. Obecnie dostępne są dwa układy: laptop i Desktop (komputer stacjonarny).Wybierz klawisze modyfikatora NVDA
Pola wyboru na tej liście określają, które klawisze będą używane jako klawisze modyfikujące NVDA. Dostępne są następujące klawisze:Czytaj pisane znaki
Skrót Klawiszowy: NVDA+2Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie wymawiać pojedyncze znaki podczas wpisywania ich na klawiaturze.Czytaj pisane słowa
Skrót Klawiszowy: NVDA+3Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie wymawiać całe wyrazy po ich wpisaniu z klawiatury.Przerwij mowę dla wpisywanych znaków
Jeśli włączona, ta opcja spowoduje przerwanie mowy przy wpisaniu jakiegoś znaku. Opcja domyślnie włączona.Przerwa mowy dla klawisza Enter
Jeśli włączona, ta opcja przerywa mowę za każdym razem, gdy naciśnięto klawisz Enter. Opcja domyślnie włączona.Zezwalaj na przeglądanie w trybie czytaj wszystko
Jeśli włączona, niektóre polecenia nawigacyjne (takie jak klawisze szybkiej nawigacji w trybie czytania albo przechodzenie po liniach i akapitach) nie przerywają odczytywania tekstu od kursora do końca dokumentu, a zamiast tego odczyt tekstu przeskakuje do nowej pozycji i jest kontynuowany.Dźwięk dla małych liter przy włączonym CapsLock
Jeśli opcja jest włączona, krótki dźwięk zostanie wygenerowany za każdym razem, gdy wciśnięto literę z shiftem przy włączonym CapsLock.Na ogół wpisywanie liter z shiftem przy włączonym CapsLock nie jest zamierzone i wynika z niewiedzy, że CapsLock jest włączony.A zatem ostrzeżenie o tym fakcie może się okazać pomocne.Czytaj klawisze poleceń
Skrót Klawiszowy: NVDA+4Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie wypowiadać naciskane klawisze, którym nie odpowiadają znaki pisarskie, na przykład klawisze funkcyjne lub kombinacje Ctrl+litera.Odtwarzaj dźwięk przy błędach pisowni podczas wpisywania
Gdy włączone, krótki dźwięk alarmu zostanie odtworzony, gdy słowo, które wpisujesz, zawiera błąd pisowni.Ta opcja jest dostępna tylko jeśli włączone jest zgłaszanie błędów pisowni w kategorii Ustawień formatowania preferencji NVDA.Przetwarzaj klawisze z innych aplikacji
Ta opcja pozwala kontrolować, czy naciśnięcia klawiszy generowane przez aplikacje takie jak klawiatury ekranowe i aplikacje rozpoznawania mowy, powinny być przetwarzane przez NVDA.Opcja jest domyślnie włączona, aczkolwiek niektórzy użytkownicy mogą chcieć ją wyłączyć, np. aby pisać w języku wietnamskim przy użyciu programu UniKey. Pozostawienie jej wówczas włączonej powodowałoby wprowadzanie nieprawidłowych znaków.12. Mysz (NVDA+Ctrl+M)
W tej kategorii preferencji można ustawić m. in. sposób śledzenia myszy przez NVDA, informowanie dźwiękiem o położeniu wskaźnika myszy.Informuj o zmianach kształtu wskaźnika
Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie podawać, jaki kształt ma wskaźnik myszy za każdym razem, kiedy dojdzie do jego zmiany.Wskaźnik myszy w systemie Windows zmienia się, by przekazać dodatkowe informacje, na przykład gdy znajduje się nad edytowalnym tekstem lub gdy system jest zajęty podczas ładowania programu.Włącz śledzenie myszy
Skrót Klawiszowy: NVDA+mJeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie czytać tekst znajdujący się aktualnie pod wskaźnikiem myszy. Opcja ta pozwala na odnajdywanie informacji na ekranie poprzez poruszanie fizyczną myszą bez konieczności nawigowania po hierarchii obiektów.Rozdzielczość tekstu
Jeśli śledzenie myszy jest włączone, ta opcja pozwala dokładnie określić ile tekstu znajdującego się aktualnie pod wskaźnikiem myszy zostanie wypowiedziane.Dostępne opcje to znak, słowo, wiersz i akapit.Aby przełączyć ten parametr z dowolnego miejsca, proszę przypisać własne zdarzenie wejścia używając Okna zdarzenia wejścia.Podaj typ obiektu wskazanego myszą
Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie informować o rodzaju obiektu wskazywanego myszą (np. przycisk, lista, pasek przewijania).Sygnalizuj dźwiękiem położenie myszy
Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie generować dźwięki podczas poruszania myszą, ułatwiając określenie pozycji wskaźnika na ekranie.Im wyżej mysz jest na ekranie, tym wyższy będzie dźwięk.Im bardziej po lewej lub prawej stronie ekranu znajduje się wskaźnik myszy, tym bardziej po lewej lub prawej stronie będzie słychać dźwięk (jeśli użytkownik ma podłączone stereofoniczne słuchawki lub głośniki).Głośność dźwięku myszy zależy od jasności obrazu
Jeśli zaznaczysz to pole, dźwięki sygnalizujące położenie myszy będą tym głośniejsze, im jaśniejszy jest obraz znajdujący się w miejscu wskaźnika. Opcja ta ma znaczenie tylko, jeśli włączona jest funkcja "Sygnalizuj dźwiękiem położenie myszy".Funkcja domyślnie jest wyłączona.Ignoruj ruch myszy z innych aplikacji
Ta opcja pozwala na ignorowanie zdarzeń myszy (ruchów myszy i naciskanych przycisków) wygenerowanych przez inne aplikacje, takie jak TeamViewer i inne oprogramowanie kontroli zdalnej.Opcja domyślnie wyłączona.Jeśli ją włączysz i masz włączoną opcję śledzenia myszy, NVDA nie będzie oznajmiać co jest pod myszą jeśli zostanie ona przesunięta przez inną aplikację.12. Interakcja dotykowa
Ta kategoria preferencji,, dostępna tylko na komputerach z systemem Windows 8 i nowszymi z ekranem dotykowym, pozwala skonfigurować w jaki sposób NVDA obsługuje ekrany dotykowe.Włącz wsparcie dotykowe
To pole wyboru przełącza obsługę dotykową NVDA.Gdy opcja ta jest włączona, możesz używać urządzenia dotykowego do nawigacji.W przeciwnym razie, urządzenie dotykowe zachowuje się tak, jakby NVDA nie był uruchomiony.Opcję tę można również przełączyć przy pomocy skrótu NVDA+CTRL+ALT+T.Tryb wpisywania dotykowego
To pole wyboru pozwala określić metodę, której chcesz używać do wprowadzania tekstu przy użyciu klawiatury ekranowej.Jeśli jest zaznaczone, to gdy zlokalizujesz klawisz na klawiaturze ekranowej, możesz podnieść palec i wybrany klawisz zostanie wciśnięty.Gdy nie jest oznaczone, należy dwukrotnie stuknąć klawisz na klawiaturze ekranowej aby go nacisnąć.12. Kursor przeglądu
W tej kategorii preferencji, można określić działanie kursora przeglądu.Śledź fokus
Skrót Klawiszowy: NVDA+7Gdy opcja jest włączona, kursor przeglądu zawsze zostanie umieszczony w tym samym obiekcie, w którym znajduje się fokus, gdy aktualny się zmieni.Śledź kursor systemu
Skrót Klawiszowy: NVDA+6Gdy opcja jest włączona, kursor przeglądu zostanie automatycznie przeniesiony przy każdym ruchu na pozycję kursora systemu, gdy jego pozycja się zmieni.Śledź wskaźnik myszy
Gdy opcja jest włączona, kursor przeglądu będzie przesuwać się do wskaźnika myszy przy każdej zmianie jego położenia.Tryb prostego przeglądania
Gdy opcja jest włączona, NVDA będzie filtrować hierarchie obiektów, którymi można nawigować, aby wykluczyć bezużyteczne obiekty np. obiekty niewidoczne albo używane tylko do tworzenia układu treści.Aby przełączać ten tryb z każdego miejsca, proszę przypisać własne zdarzenie wejścia przy użyciu okna zdarzeń wejścia.12. Prezentacja obiektów (NVDA+Ctrl+O)
Ta kategoria preferencji NVDA pozwala określić ilość informacji prezentowanych przez NVDA na temat kontrolek takich jak opis, informacje o położeniu itd.Czytaj dymki podpowiedzi
Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie czytać pojawiające się dymki podpowiedzi (tooltip).Są to niewielkie wiadomości wyświetlane często po wskazaniu myszą lub przeniesieniu fokusa na dane okno lub kontrolkę.Czytaj powiadomienia
Pole to kontroluje zachowanie NVDA w przypadku napotkania powiadomienia.Odczytuj klawisze skrótów
Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA informując o obiektach, pozycjach menu lub kontrolkach okien dialogowych będzie wypowiadać również związany z nimi klawisz skrótu.Dla przykładu, menu plik może mieć przypisany skrót Alt+P.Odczytuj położenie obiektów
Ta opcja pozwala zmienić sposób ogłaszania pozycji obiektu po przejściu do obiektu z fokusem lub obiektu nawigacji (np. 1 z 4).odgadnij położenie obiektu, gdy nie dostępne
Gdy włączona jest opcja powiadamiania o położeniu obiektu, a z przyczyn technicznych jest ono niedostępne dla NVDA w aktualnej kontrolce, NVDA może próbować je odgadnąć.Gdy opcja powyższa jest zaznaczona, NVDA może odczytywać informacje o pozycji w większej ilości obiektów, jak niektóre paski narzędziowe czy menu, lecz informacje te mogą być nieco niedokładne.Odczytuj opisy obiektów
Odznacz to pole, jeśli nie chcesz, by program NVDA czytał opisy obiektów.Sygnał paska postępu
Skrót Klawiszowy: NVDA+uTa opcja określa w jaki sposób NVDA sygnalizuje aktualizację paska postępu.Dostępne są następujące opcje:Sygnalizuj zmiany na paskach postępu będących w tle
Jest to opcja, która - gdy zaznaczona - sprawia, że NVDA śledzi zmiany paska postępu, nawet jeśli fizycznie pasek ten nie jest na pierwszym planie.Jeśli zminimalizujesz okno zawierające pasek postępu albo przełączysz się do innego okna, NVDA i tak będzie informował o postępach tego paska.Informuj o dynamicznych zmianach treści
Skrót Klawiszowy: NVDA+5Przełącza ogłaszanie nowej treści w niektórych obiektach takich jak terminale albo okienko historii w komunikatorach.Odtwórz dźwięk, gdy pojawiają się automatyczne podpowiedzi
Przełącza oznajmianie pojawiania się automatycznych podpowiedzi. Gdy włączone, NVDA odtworzy dźwięk aby to oznajmić.Automatyczne podpowiedzi są listą sugerowanych wpisów opartą o tekst wprowadzony w niektórych polach edycyjnych i dokumentach.Dla przykładu, jeśli wprowadzisz tekst do pola wyszukiwania w Menu start w Windows Vista i nowszych, system wyświetli listę podpowiedzi bazującą na tym co zostało wpisane.Dla niektórych pól edycyjnych takich jak pola wyszukiwania w różnych aplikacjach Windows 10, NVDA może powiadomić, że po wpisaniu tekstu pojawiła się lista podpowiedzi.Lista podpowiedzi zostanie zamknięta po wyjściu z pola edycji i dla niektórych pól, NVDA może również o tym powiadomić.12. Układ wprowadzania
Ta kategoria preferencji pozwala określić w jaki sposób NVDA kontroluje wprowadzanie znaków azjatyckich za pomocą IME lub usług tekstowych.Ponieważ metody wprowadzania bardzo się różnią dostępnymi właściwościami oraz sposobem przekazywania informacji, najprawdopodobniej będzie konieczne skonfigurowanie tych opcji indywidualnie dla każdej metody wprowadzania, aby uzyskać największą wygodę pisania.Automatycznie zgłaszaj wszystkie dostępne znaki kandydujące
Ta opcja, domyślnie włączona, pozwala określić czy wszystkie widoczne znaki kandydujące powinny być automatycznie odczytane gdy pojawia się lista znaków kandydujących albo jej strona się zmienia.Włączenie tej opcji dla piktograficznych metod wprowadzania, takich jak chińska nowa ChangJie albo Boshiami jest przydatne, ponieważ możesz automatycznie usłyszeć wszystkie symbole, ich numery i od razu któryś wybrać.Natomiast dla fonetycznych metod wprowadzania, takich jak chińska nowa fonetyczna, może okazać się lepsze wyłączenie tej opcji, ponieważ wszystkie symbole będą brzmieć tak samo i będziesz musiał użyć strzałek do przejścia po liście aby uzyskać więcej informacji z opisów znaków każdego kandydata.Czytaj wybrany znak kandydujący
Ta opcja, domyślnie włączona, pozwala określić czy NVDA powinien ogłaszać wybrany znak kandydujący, gdy pojawia się lista znaków kandydujących lub zaznaczenie się zmieni.Dla metod wprowadzania, w których zaznaczenie może zostać zmienione klawiszami strzałek (takich jak chińska nowa fonetyczna) jest to konieczne, ale dla innych metod wprowadzania może okazać się wygodniejsze wpisywanie z wyłączoną tą opcją.Uwaga: nawet po wyłączeniu tej opcji, punkt przeglądu będzie wciąż umieszczany na wybranym znaku kandydującym, pozwalając użyć obiektu nawigacji / przeglądu dla ręcznego odczytania tego lub innych znaków kandydujących.Zawsze ogłaszaj krótki opis znaku kandydującego
Ta opcja, domyślnie włączona, pozwala określić czy NVDA powinien odczytać krótki opis każdego znaku kandydującego, gdy zostanie on zaznaczony lub będzie odczytany automatycznie po pojawieniu się listy kandydatów.Uwaga: dla ustawień regionalnych takich jak chiński, ogłaszanie dodatkowych opisów wybranego znaku kandydującego działa niezależnie od ustawienia tej opcji.Ta opcja może być użyteczna dla metod wprowadzania koreańskiego lub japońskiego.Ogłaszaj zmiany w łańcuchu czytania
Niektóre metody wprowadzania, np. chińska nowa fonetyczna albo nowa ChangJie posiadają łańcuch czytania (czasem znany jako ciąg prekompozycyjny).Dzięki tej opcji możesz określić, czy nowe znaki dodawane do tego łańcucha powinny być odczytywane przez NVDA.Opcja jest domyślnie włączona.Uwaga: niektóre starsze metody wprowadzania, takie jak chińska ChangJie mogą nie używać łańcucha czytania do przechowywania znaków prekompozycyjnych, a zamiast tego bezpośrednio używać łańcucha kompozycyjnego. Następna opcja omawia konfigurowanie odczytu łańcucha kompozycyjnego.Zgłaszaj zmiany w ciągu składowym
Po tym jak dane z łańcucha czytania lub ciągu prekompozycyjnego uformowały prawidłowy symbol piktograficzny, większość metod wprowadzania umieszcza ten symbol w ciągu składowym dla tymczasowego przechowania razem z innymi utworzonymi symbolami, zanim ostatecznie trafią one do dokumentu.Ta opcja pozwala określić, czy NVDA powinien ogłaszać nowe znaki dodawane do ciągu składowego.12. Tryb czytania (NVDA+Ctrl+B)
Ta kategoria preferencji NVDA określa sposób działania programu podczas czytania skomplikowanych dokumentów, np. stron internetowych.Maksymalna liczba znaków w linii
To pole określa maksymalną długość linii trybu czytania (w znakach).Maksymalna liczba linii na stronie
Ustala ilość linii, które zostaną przeskoczone po wciśnięciu Page up lub Page down w trybie czytania.Użyj układu ekranu
Skrót Klawiszowy: NVDA+vTa opcja pozwala określić, czy zawartość oglądana w trybie czytania, taka jak linki i inne pola, powinna trafiać do osobnych linii, czy też powinna zostać utrzymana w układzie zbliżonym do wizualnego rozmieszczenia elementów na ekranie.Jeśli włączona, elementy będą rozmieszczone tak jak są wyświetlane wizualnie, a po jej wyłączeniu, każdy będzie umieszczany w nowej linii.Włącz tryb czytania podczas wczytywania strony
Ten przełącznik określa, czy tryb czytania powinien być automatycznie włączany podczas ładowania strony.Jeśli wyłączone, tryb czytania może być aktywowany ręcznie na stronach lub w dokumentach, które wspierają ten tryb.Zobacz rozdział o trybie czytania zawierający listę aplikacji obsługujących tryb czytania.Ta opcja nie ma zastosowania do sytuacji, w których tryb czytania jest zawsze opcjonalny np. w Microsoft Word.automatycznie czytaj wszystko przy wczytywaniu strony
Ta opcja przełącza automatyczne odczytywanie strony po jej załadowaniu w trybie czytania.Domyślnie opcja jest zaznaczona.Informuj o tabelach układu treści
Ta opcja określa jak NVDA traktuje tabele używane wyłącznie do wizualnego rozmieszczenia treści.Gdy jest włączona, NVDA będzie je traktować jak normalne tabele, zgłaszając je w oparciu o Ustawienia formatowania dokumentów i przechodząc do nich przy użyciu komend szybkiej nawigacji.Gdy opcja jest wyłączona - nie będą zgłaszane, ani wyszukiwane w szybkiej nawigacji.Zawartość tych tabel będzie jednak nadal dostępna jako tekst.Aby przełączać dołączanie tabel układu treści z każdego miejsca, należy przypisać temu poleceniu własne zdarzenie wejścia przy użyciu okna Zdarzenia wejścia.Konfiguracja ogłaszania pól, takich jak linki i nagłówki
Proszę przejrzeć opcje w kategorii formatowania dokumentu w oknie Preferencji NVDA, aby skonfigurować informacje, które są ogłaszane w trakcie nawigacji, takie jak linki, nagłówki i tabele.Automatyczny tryb formularza przy zmianie fokusa
Ta opcja pozwala na wywołanie trybu formularza z trybu czytania, gdy zmieni się fokus.Jeśli poruszając się po stronie internetowej naciskając TAB znajdziesz się we formularzu, a ta opcja zostanie zaznaczona, NVDA automatycznie przejdzie do trybu formularza.Automatyczny tryb formularza przy ruchach kursora
Opcja ta, gdy zaznaczona, powoduje automatyczne wejście i wyjście z trybu formularza za pomocą klawiszy strzałek.Na przykład, gdy poruszając się strzałkami po stronie internetowej natrafisz na pole edycyjne, NVDA automatycznie przejdzie w tryb formularza.Gdy natomiast naciśniesz w formularzu strzałkę w dół i wyjdziesz poza kontrolkę, NVDA powróci do trybu czytania.Sygnalizuj dźwiękiem tryby przeglądania
Jeśli ta opcja jest włączona, NVDA będzie sygnalizować dźwiękiem przełączanie się między trybem czytania i trybem formularza, zamiast ogłaszać te zmiany mową.Nie przekazuj do dokumentu zdarzeń wejścia niebędących poleceniami
Domyślnie włączone, to ustawienie pozwala zdecydować, że zdarzenia wejścia, (takie jak naciskane klawisze) które nie są poleceniami NVDA, ani nie wyglądają na polecenia aplikacji, powinny nie być przekazywane do dokumentu, w którym znajduje się punkt uwagi.Dla przykładu: jeśli to ustawienie jest włączone i naciśnięto literę j, zostanie ona zignorowana, ponieważ nie jest komendą szybkiej nawigacji i nie wydaje się być poleceniem aplikacji.W takim wypadku zostanie odegrany domyślny dźwięk systemowy.Automatycznie ustaw kursor na klikalnym elemencie
Klawisz: NVDA+8Opcja ta kontroluje, czy NVDA będzie domyślnie ustawiać kursor systemowy na pierwszym klikalnym elemencie takim jak link, pole wyboru czy przycisk, gdy tryb przeglądania zostanie aktywowany.Pozostawienie tej opcji wyłączonej sprawi, że NVDA nie będzie ustawiać się na pierwszym klikalnym elemencie po aktywowaniu trybu przeglądania.Może spowodować to przyspieszenie działania trybu przeglądania.Kursor będzie przenoszony do pozycji kontrolki w przypadku aktywowania jej.Włączenie tej opcji może spowodować, że wsparcie pewnych stron internetowych poprawi się, ale kosztem responsywności.12. Formatowanie dokumentów (NVDA+Ctrl+D)
Większość pól wyboru w tej kategorii służy do konfiguracji, jaki rodzaj formatowania chcesz usłyszeć automatycznie podczas poruszania się kursorem po dokumentach.Jeśli np. zaznaczysz pole wyboru "Odczytuj nazwy czcionek", to za każdym razem gdy kursor znajdzie się na tekście z inną czcionką, nazwa tej czcionki zostanie odczytana.Opcje formatowania dokumentu są pogrupowane.Możemy w ten sposób skonfigurować odczytywanie:Zgłaszaj formatowanie za kursorem
Jeśli opcja jest włączona, to NVDA spróbuje wykryć wszystkie zmiany formatowania w odczytywanej linii, nawet jeśli to pogorszy wydajność NVDA.Domyślnie NVDA wykryje formatowanie na pozycji Kursora Systemu / punktu Przeglądu, a w niektórych przypadkach może wykryć formatowanie reszty wierszy, ale tylko wtedy gdy nie będzie to powodować spadku wydajności.Włącz tę opcję, by przeprowadzić korektę dokumentów w aplikacjach takich jak Wordpad, gdzie formatowanie jest bardzo ważne.Zgłaszaj wcięcia linii
Ta opcja pozwala ustawić w jaki sposób mają być zgłaszane wcięcia na początku linii.Lista rozwijana zgłaszania wcięć linii ma cztery opcje.12. Ustawienia Windows 10 OCR
Ta kategoria preferencji NVDA pozwala skonfigurować Windows 10 OCR.Język rozpoznawania
Ta lista rozwijana pozwala wybrać język, używany do rozpoznawania tekstu.12. Ustawienia zaawansowane
Uwaga! Ustawienia w tej kategorii są przeznaczone dla zaawansowanych użytkowników i mogą spowodować nieprawidłowe działanie NVDA jeśli zostaną błędnie zmodyfikowane.Zmieniaj te ustawienia tylko jeśli wiesz co robisz lub zostałeś poinstruowany przez twórcę NVDA.Zmienianie ustawień zaawansowanych
Aby zmienić ustawienia zaawansowane, musi zostać zaznaczone pole wyboru potwierdzenia, że rozumiesz ryzyko wynikające ze zmieniania tych ustawień.Przywracanie ustawień domyślnych
Przycisk przywraca domyślne wartości ustawień, nawet jeśli pole wyboru potwierdzenia nie jest zaznaczone.Po zmianie ustawień, możesz chcieć wrócić do ich wartości domyślnych.Może również to mieć miejsce jeśli nie jesteś pewien, czy ustawienia zostały zmienione.włącz wczytywanie własnego kodu z piaskownicy dewelopera NVDA
Podczas tworzenia dodatków dla NVDA jest istotna możliwość testowania kodu w trakcie jego tworzenia.Ta opcja, gdy zaznaczona, zezwala NVDA na wczytywanie własnych modułów aplikacji, wtyczek globalnych, sterowników linijek brajlowskich i syntezatorów, ze specjalnego folderu scratchpad w folderze twojej konfiguracji NVDA.Poprzednio NVDA bezpośrednio wczytywał własny kod z folderu konfiguracji użytkownika, bez możliwości wyłączenia tego.Ta opcja jest domyślnie wyłączona, zapewniając, że nieprzetestowany kod nie będzie uruchamiany przez NVDA bez wiedzy użytkownika.Jeśli chcesz rozpowszechniać własny kod do innych, powinieneś spakować go jako dodatek NVDA.Otwórz katalog piaskownicy NVDA
Ten przycisk otwiera folder, w którym możesz umieszczać własny kod podczas prac nad nim.Przycisk jest aktywny tylko, gdy NVDA jest ustawione na wczytywanie własnego kodu z piaskownicy programisty.Włącz selektywną rejestrację dla zdarzeń UIA
Ustawienie to kontroluje, w jaki sposób NVDA rejestruje zdarzenia wysyłane przez API Microsoft UI Automation.Gdy opcja ta jest włączona, NVDA rejestruje wiele zdarzeń UIA, które potem są filtrowane już w samym programie.Powoduje to znaczny spadek wydajności, szczególnie w aplikacjach takich, jak Visual Studio.Zatem, gdy opcja ta jest włączona, NVDArejestruje tylko zdarzenia związne z kursorem.Jeżeli doświadczasz znacznych problemów z wydajnością, zalecamy włączenie tego ustawienia.Użyj Microsoft UI automation do interakcji z kontrolkami dokumentów Word
Gdy ta opcja jest włączona, NVDA będzie próbowało używać interfejsu Microsoft UI Automation dla pozyskiwania informacji o dokumencie w kontrolkach Microsoft Word.Obejmuje to sam edytor Microsoft Word oraz okna przeglądania i tworzenia wiadomości w Microsoft Outlook.Dla najnowszych wersji Microsoft Office 2016/365 uruchomionych na systemie windows 10, obsługa UI Automation jest wystarczająco kompletna aby umożliwić dostęp do Microsoft Word prawie równy z wcześniej istniejącą obsługą dokumentów Word przez NVDA, z dodatkową zaletą zwiększonej responsywności.Mogą jednak istnieć informacje, które nie są wcale dostarczane, albo są dostarczane nieprawidłowo w niektórych wersjach Microsoft Office, co znaczy, że na obsłudze UI Automation nie zawsze można polegać.Wciąż nie zalecamy domyślnego włączania tej funkcji przez większość użytkowników, ale mile widziane będą testy i uwagi od użytkowników Office 2016/365.Używaj UIA Api w celu korzystania z konsoli systemu Windows, gdy to możliwe
Gdy ta opcja jest włączona, NVDA będzie korzystać z nowego, eksperymentalnego wsparcia dla konsoli systemu Windows 10 korzystającego z poprawek dostępności poczynionych przez Microsoft. Jak powiedziano powyżej funckaj ta jest nadal bardzo eksperymentalna, toteż jej używanie nie jest jeszcze zalecane. Zakłada się że po ukończeniu prac stanie się ona nową domyślną metodą interakcji z programami konsolowymi.Odczytuj hasła w konsolach UIA
To ustawienie kontroluje, czy odczytywanie znaków jest kontrolowane przez funkcję czytaj pisane znaki or speak typed words in situations where the screen does not update (such as password entry) in the Windows Console with UI automation support enabled. For security purposes, this setting should be left disabled. However, you may wish to enable it if you experience performance issues or instability with typed character and/or word reporting while using NVDA's new experimental console support.Używaj nowej metody przetwarzania wpisywanych znaków, gdy wspierane
Ta opcja aktywuje alternatywną metodę przetwarzania znaków w programach wiersza poleceń systemu Windows.ustawienie to powoduje znaczne przyspieszenie pracy i poprawia kilka błędów, jednakże może być ono niekompatybilne ze starszymi programami konsolowymi.Ta funkcja jest dostępna i domyślnie włączona dla systemów operacyjnych Windows 10 1607i nowszych gdy interfejs UI Automation jest niedostępny lub wyłączony.Uwaga! Gdy ta opcja jest włączona wpisywane znaki, które nie pojawiają się na ekranie (takie jak hasła), będą odczytywane!W środowiskach niegodnych zaufania możesz tymczasowo wyłączyć opcję czytaj pisane znaki oraz czytaj pisane słowa podczas wpisywania haseł.Próba zatrzymywania mowy dla przestarzałych zdarzeń fokusu
Ta opcja włącza zachowanie, które spowoduje próby zatrzymywania mowy dla przestarzałych zdarzeń mowy.ogólnie może się zdarzyć, że NVDA będzie wymawiałą przestarzałą informację w aplikacjach webowych, takich jak Gmail przy szybkim przechodzeniu używając przeglądarki Chrome.Jest to funkcja eksperymentalna od wersji NVDA 2020. 2.Szybkość śledzenia przemieszczania się po polach edycji (w milisekundach)
Pozwala skonfigurować ilość milisekund, którą NVDA będzie czekało przed przesunięciem kursora w polach edycji.Jeśli zauważysz, że NVDA nieprawidłowo śledzi kursor, np. jest zawsze znak za kursorem lub powtarza linie, możesz próbować zwiększyć tę wartość.Włączone logowanie kategorii debugowania
Pola wyboru na tej liście pozwalają włączyć konkretne kategorie informacji debugowania w dzienniku NVDA.Zapisywanie tych informacji może zmniejszyć wydajność i zwiększyć rozmiar pliku logu.Włącz określone kategorie tylko, gdy zostaniesz poinstruowany przez programistę NVDA np. w trakcie badania, dlaczego sterownik linijki brajlowskiej nie pracuje prawidłowo.12. Różne ustawienia
Oprócz okna preferencji NVDA, podmenu Ustawienia w menu NVDA zawiera kilka innych elementów, omówionych poniżej.12. Słowniki wymowy
Menu słowniki wymowy (znajdujące się w menu Ustawienia) zawiera polecenia otwierające okna dialogowe, które pozwalają zarządzać sposobem w jaki NVDA wypowiada określone słowa lub frazy.Obecnie istnieją trzy rodzaje słowników mowy.Są to:12. Wymowa znaków i symboli
To okno dialogowe pozwala określić w jaki sposób NVDA wypowiada konkretne znaki czy inne symbole. Pozwala także ustawić poziom interpunkcji, przy którym są one wypowiadane.Język, którego wymowa jest edytowana, będzie wyświetlony w tytule okna dialogowego.Uwaga: to okno uwzględnia opcję "Ufaj językowi głosu przetwarzając znaki i symbole" znajdującą się w kategorii głosw oknie Preferencji NVDA; tj. gdy ta opcja jest włączona, używa języka głosu zamiast globalnego języka NVDA.Aby zmienić symbol, najpierw zaznacz go na liście.Możesz filtrować symbole wprowadzając symbol lub część zastępującego tekstu w polu edycji sortuj według.12. Zdarzenia wejścia
W tym oknie dialogowym możesz skonfigurować komendy NVDA uruchamiane przez zdarzenia wejścia (klawisze naciskane na klawiaturze, przyciski na monitorze brajlowskim, etc. ).Pokazywane są tylko polecenia, które mają zastosowanie bezpośrednio przed otwarciem tego okna.Dla przykładu, jeśli chcesz skonfigurować polecenia związane z trybem czytania, powinieneś otworzyć okno zdarzeń wejścia, gdy znajdujesz się w trybie czytania.Drzewo w tym oknie wyświetla wszystkie dostępne polecenia NVDA podzielone na kategorie.Możesz je filtrować wpisując w pole edycyjne filtru jedno lub więcej słów występujących w nazwie polecenia.Jakiekolwiek zdarzenia wejścia powiązane z poleceniem, są wyświetlone poniżej tego polecenia.Aby dodać zdarzenie wejścia do polecenia, wybierz polecenie i kliknij przycisk "Dodaj".Następnie wprowadź zdarzenie wejścia, które chcesz powiązać; np. naciśnij klawisz na klawiaturze albo przycisk na monitorze brajlowskim.Często zdarzenie wejścia może zostać zinterpretowane na wiele sposobów.Dla przykładu, jeśli nacisnąłeś klawisz, możesz wymagać, aby był on powiązany z aktualnym układem klawiatury (np. desktop lub laptop) albo stosować go dla wszystkich układów klawiatury.W takim przypadku pojawi się menu umożliwiające wybór pożądanej opcji.Aby usunąć powiązanie zdarzenia wejścia z poleceniem, wybierz to zdarzenie i naciśnij przycisk "Usuń".Kategoria "Emulowane klawisze systemowe" zawiera polecenia emulujące systemowe skróty klawiszowe.Skróty takie mogą zostać użyte na przykład do kontrolowania aspektów systemu operacyjnego przy pomocy monitora brajlowskiego.Aby dodać emulowane polecenie, wybierz kategorię "Emulowane klawisze systemowe", a następnie wciśnij przycisk "Dodaj".Następnie, wciśnij skrót, który chcesz emulować.Skrót pojawi się potem jako normalne, mapowalne polecenie NVDA.Uwaga:12. Zapisywanie i przywracanie ustawień
NVDA domyślnie zapisuje ustawienia automatycznie przy wyjściu z programu.To zachowanie może zostać wyłączone w okienku "Ustawienia ogólne".Aby ręcznie zapisać ustawienia w każdej chwili, użyj polecenia "Zapisz ustawienia" w menu NVDA.Jeśli przez pomyłkę zmienisz ustawienia programu, możesz skorzystać z opcji "Przywróć zapisane ustawienia" dostępnej z menu NVDA.Możesz również przywrócić konfigurację do ustawień fabrycznych, wybierając w menu NVDA polecenie "Zresetuj konfigurację do ustawień fabrycznych".Przydatne są także następujące klawisze poleceń NVDA:12. Profile konfiguracji
Czasem może być przydatne posiadanie różnych ustawień dla różnych sytuacji.Dla przykładu: możesz chcieć mieć włączone ogłaszanie wcięć podczas edycji albo zgłaszanie atrybutów czcionek podczas poprawiania tekstu.NVDA pozwala to osiągnąć za pomocą profili konfiguracyjnych.Profil konfiguracyjny zawiera tylko te ustawienia, które zostały zmienione podczas edycji profilu.Większość ustawień może być zmieniona w profilach konfiguracyjnych, wyłączając ustawienia znajdujące się w kategorii ogólne w oknie Preferencji NVDA, które mają zastosowanie do całego programu.Profile konfiguracyjne mogą być aktywowane ręcznie przy użyciu okna, lub własnego zdarzenia wejścia.Mogą być również aktywowane automatycznie przez wyzwalacze, takie jak przejście do określonej aplikacji.12. Podstawowe zarządzanie
Profilami zarządzasz wybierając polecenie "Profile konfiguracji" w menu NVDA.Możesz zrobić to również za pomocą skrótu klawiszowego:12. Tworzenie profilu
Aby utworzyć profil, naciśnij przycisk "Nowy"..W oknie nowego profilu, możesz określić jego nazwę.Możesz również wybrać, jak ten profil powinien być używany.Jeśli chcesz aktywować go tylko ręcznie, wybierz aktywację ręczną (ustawienie domyślne).W innym wypadku wybierz wyzwalacz, który powinien uruchamiać ten profil.Dla ułatwienia, jeśli nie wybrałeś nazwy profilu, wybór wyzwalacza automatycznie wypełni pole nazwy.Zobacz poniżej aby uzyskać więcej informacji o wyzwalaczach.Naciśnięcie przycisku OK spowoduje utworzenie profilu i zamknięcie okna profili konfiguracji abyś mógł edytować utworzony profil.12. Ręczna aktywacja
Możesz ręcznie aktywować profil, wybierając go na liście i naciskając przycisk Aktywuj ręcznie.Po aktywacji, inne profile będą mogły być aktywowane przez wyzwalacze, ale każde ustawienie obecne w profilu ręcznie aktywowanym będzie nadrzędne.Dla przykładu, jeśli profil został uruchomiony przez wyzwalacz dla aktualnej aplikacji i zgłaszanie linków jest włączone w tym profilu, ale wyłączone w profilu ręcznie aktywowanym, linki nie będą zgłaszane.Jeśli jednak zmieniłeś głos w profilu uruchomionym przez wyzwalacz, ale nie zmieniałeś głosu w profilu ręcznie aktywowanym, użyty będzie głos z profilu automatycznie aktywowanego przez wyzwalacz.Wszystkie dokonane zmiany zostaną zapisane w profilu ręcznie aktywowanym.Aby unieaktywnić ręcznie aktywowany profil, wybierz go w oknie profili konfiguracji i naciśnij przycisk Dezaktywuj.12. Wyzwalacze
Naciśnięcie przycisku Wyzwalacze w oknie profili konfiguracji, pozwala zmienić profile, które powinny być aktywowane automatycznie.Lista wyzwalaczy wyświetla dostępne wyzwalacze, które są następujące:12. Edycja profilu
Jeśli aktywowałeś ręcznie jakiś profil, każda zmiana ustawień zostanie zapisana w tym profilu.W przeciwnym wypadku, każda zmiana ustawień zostanie zapisana do profilu ostatnio aktywowanego przez wyzwalacz.Dla przykładu: jeśli masz profil konfiguracyjny skojarzony z Notatnikiem i przełączysz się do notatnika, jakiekolwiek zmienione ustawienie zostanie zapisane do profilu.Jeśli żaden profil nie jest aktywowany ręcznie ani automatycznie, wszystkie zmienione ustawienia zostaną zapisane w normalnym pliku konfiguracyjnym.Aby edytować profil skojarzony z funkcją czytaj wszystko, musisz aktywować ręcznie ten profil.12. Tymczasowe wyłączenie wyzwalaczy
Czasem jest przydatne czasowe wyłączenie wszystkich wyzwalaczy.Dla przykładu: możesz chcieć edytować profil aktywowany ręcznie, albo plik normalnej konfiguracji, bez wpływu na to profili aktywowanych przez wyzwalacze.Możesz to osiągnąć przez oznaczenie pola wyboru Tymczasowo wyłącz wszystkie wyzwalacze w oknie dialogowym profili konfiguracji.Aby możliwe było wyłączenie wyzwalaczy z każdego miejsca, należy zdefiniować własne zdarzenie wejścia przy użyciu okna zdarzeń wejścia.12. Aktywacja profilu przy użyciu zdarzeń wejścia
Do każdego dodanego profilu można przypisać jedno lub wiele zdarzeń wejścia, które będą go aktywować.Domyślnie, profile konfiguracji nie mają przypisanych zdarzeń wejścia.Możesz dodać zdarzenie wejścia aktywujące profil przy użyciu okna zdarzenia wejścia.Każdy profil posiada odpowiadający mu wpis w kategorii profile konfiguracji.Po zmianie nazwy profilu, aktywujące go zdarzenia wejścia będą nadal działać.Usunięcie profilu automatycznie usunie zdarzenia wejścia przypisane do jego aktywacji.12. Lokalizacja plików konfiguracyjnych
Wszystkie ustawienia wersji przenośnej NVDA, folder appModules oraz niestandardowe sterowniki znajdują się w katalogu o nazwie userConfig w folderze głównym NVDA.Instalacyjna wersja NVDA przechowuje wszystkie ustawienia, niestandardowe sterowniki i dodatki w specjalnym katalogu NVDA w profilu użytkownika systemu Windows.Oznacza to, że każdy użytkownik w systemie może mieć własne ustawienia NVDA.Aby móc otworzyć katalog konfiguracyjny ustawieiń NVDA można użyć okno dialogowe zdarzenia wejścia żeby dodać geste użytkownika.Na zainstalowanej wersji NVDA dodatkowo otworzyć ten katalog z poziomu meni start, programy -> NVDA -> przeglądaj katalog konfiguracji.Ustawienia NVDA stosowane na ekranie logowania i ekranie kontroli konta użytkownika, są przechowywane w folderze systemConfig w katalogu instalacyjnym NVDA.Zwykle folder ten nie powinien być ręcznie modyfikowany.Aby zmienić konfigurację NVDA na ekranie logowania, ustaw najpierw żądaną konfigurację w NVDA po zalogowaniu do systemu, zapisz ją, a następnie kliknij przycisk "Używaj zapisanych ustawień na ekranie NVDA" w kategorii "Ogólne" w oknie Preferencji NVDA.13. Dodatkowe narzędzia
13. Podgląd logu
Podgląd logów znajduje się w menu Narzędzia, i umożliwia przeglądanie zapisu wszystkich wewnętrznych zdarzeń programu, które wystąpiły od ostatniego uruchomienia NVDA.Naciśnięcie NVDA+F1 otworzy podgląd logów i wyświetli informacje dla programistów o aktualnym obiekcie nawigatora.Oprócz czytania treści, można także zapisać kopię pliku dziennika lub odświeżyć podgląd, żeby pokazać najbardziej aktualne informacje.Polecenia te są dostępne w menu Log.13. Podgląd mowy
Dla widzących twórców oprogramowania albo osób demonstrujących działanie NVDA szerszej publiczności osób widzących, dostępne jest ruchome okno wyświetlające to, co NVDA aktualnie wypowiada.Aby włączyć podgląd mowy, zaznacz pozycję "Podgląd Mowy" w menu Narzędzia.Aby wyłączyć tę opcję, usuń zaznaczenie "Podgląd Mowy" w menu.Okno podglądu mowy zawiera pole wyboru "Pokaż podgląd mowy przy starcie".Jeśli jest zaznaczone, podgląd mowy otworzy się po starcie NVDA.Okno podglądu mowy będzie zawsze pojawiało się w tym samym miejscu i w takich samych rozmiarach, jakie ustawione były w chwili jego zamknięcia.Gdy podgląd mowy jest włączony, jego okienko stale się odświeża by pokazać aktualnie wypowiadany tekst.Gdy klikniesz lub umieścisz fokus wewnątrz podglądu, NVDA tymczasowo zatrzyma aktualizację tekstu, dzięki czemu możesz łatwo zaznaczyć lub skopiować istniejące treści.Aby przełączać podgląd mowy z każdego miejsca, zdefiniuj własne zdarzenie wejścia używając okna Zdarzenia wejścia.13. Podgląd brajla
Dla widzących deweloperów, czy też dla ludzi pokazujących NVDA społeczności osób widzących program oferuje niewielkie pływające u góry ekranu okienko umożliwiające podglądanie aktualnie wyświetlanego tekstu w alfabecie Braille'a.Funkcja podglądu brajla może być używana w raz z fizycznym monitorem brajlowskim. W takim wypadku ilość komurek na wirtualnym monitorze stanie się równa ilości komurek na monitorze fizycznym.Kdgy ta funkcja jest włączona, wirtualne wyjście brajla jest ciągle pokazywane, w celu reflektowania najnowszych zmian.W celu włączenia podglądu brajla, zaznacz odpowiednie pole wyboru w menu narzędzia programu NVDA.Odznacz to pole, aby podgląd nie był już wyświetlany.Fizyczne monitory brajlowskie przeważnie posiadają przyciski umożliwiające przewijanie tekstu. Aby włączyć możliwość przewijania wirtualnego monitora korzystającego z funkcji podglądu brajla użyj ekranu zdarzenia wejścia w celu przypisania skrótów klawiszowych "Przewija monitor brajlowski w dół" and "przwija monitor brajlowski w górę".Okno podglądu brajla zawiera pole wyboru umożliwiające włączanie tej funkcji przy każdym starcie programu NVDA.Jeżeli zostanie ono zaznaczone, to podgląd brajla będzie ładował się przy każdym starcie programu.Okno podglądu brajla dokona próby otwarcia się z takimi samymi wymiarami i w takiej samej pozycji, w jakiej zostało ono zamknięte.Okno przegląd brajla zawiera pole wyboru "przesuwanie po komórkach brajlowskich za pomocą myszy", które domyślnie jest odznaczone.Jeżeli to pole wyboru jest zaznaczone, przemieszczanie się po komórce brajlowskiej wywoła polecenie "przenieś się do komórki brajlowskiej" dla wybranej komórki.Często jest to używane do wywołania akcji oraz do ustawiania kursora na konkretną komórkę.Jest to korzystne, kiedy testujemy przekształcanie brajlowskich komórek na znaki i odwrotnie.Aby zapobiec niechciane przywoływanie komórek, polecenie jest opóźnione.Mysz powinna się ruszać do póki komórka nie stanie się zielona.Na początku kursor myszy będzie światło żólty, potem kolor zmieni się na pomorańczowy, a potem stanie się zielony.13. Konsola Pythona
Konsola Pythona NVDA znajduje się w menu Narzędzia w NVDA. Jest narzędziem dla programistów i jest używana do debugowania, przeglądania wewnątrz NVDA lub sprawdzania hierarchii dostępności aplikacji.Więcej informacji znajduje się w podręczniku dla twórców.13. Manager wtyczek
Manager wtyczek, dostępny poprzez polecenie "Zarządzaj dodatkami" w menu NVDA: Narzędzia, pozwala na instalację, usuwanie, włączanie i wyłączanie dodatków NVDA.Dodatki to pakiety przygotowywane przez społeczność, zawierające oprogramowanie, które może dodawać lub zmieniać funkcje NVDA, czy nawet dostarczać wsparcie dodatkowych monitorów brajlowskich lub syntezatorów mowy.Okienko managera dodatków zawiera listę wszystkich dodatków aktualnie zainstalowanych w twojej konfiguracji NVDA.Wyświetlana jest nazwa pakietu, status, wersja i autor, a dalsze informacje, takie jak opis i adres strony internetowej mogą zostać wyświetlone po zaznaczeniu dodatku i kliknięciu przycisku "O dodatku".Jeśli wybrany dodatek posiada pomoc, możesz ją przejrzeć po wciśnięciu przycisku Pomoc dodatku.Aby przejrzeć i pobrać dostępne dodatki, naciśnij przycisk "Pobierz dodatki".Ten przycisk otwiera stronę dodatków NVDA.Jeśli NVDA jest zainstalowany i uruchomiony w systemie, możesz otworzyć dodatek bezpośrednio w przeglądarce internetowej, aby rozpocząć opisany poniżej proces instalacji.W przeciwnym wypadku, zapisz plik pakietu dodatku i postępuj według poniższych instrukcji.Aby zainstalować pozyskany plik dodatku, naciśnij przycisk "Zainstaluj".Pozwoli to wskazać pakiet dodatku (plik z rozszerzeniem. nvda-addon) znajdujący się na komputerze lub w sieci lokalnej.Gdy naciśniesz przycisk "Otwórz", rozpocznie się proces instalacji.Na początku procesu instalacji, NVDA poprosi o potwierdzenie, czy rzeczywiście chcesz zainstalować ten dodatek.Ponieważ funkcjonalność dodatku nie jest w żaden sposób ograniczana wewnątrz NVDA, co teoretycznie może umożliwiać dostęp do twoich osobistych danych lub nawet całego systemu (jeśli używana kopia NVDA jest zainstalowana w systemie), jest bardzo ważne, aby instalować dodatki pochodzące wyłącznie z zaufanych źródeł.Gdy dodatek zostanie zainstalowany, NVDA musi zostać uruchomiony ponownie, aby dodatek mógł zacząć działać.Do tego czasu dodatek na liście managera będzie miał status "instalacja".Aby usunąć dodatek, zaznacz go na liście i naciśnij przycisk "Usuń".NVDA zapyta, czy na pewno chcesz to zrobić.Tak jak w przypadku instalacji, NVDA musi zostać ponownie uruchomiony aby dodatek został całkowicie usunięty.Do tego czasu, na liście managera dodatków usuwany dodatek będzie miał status "usunięty".Aby wyłączyć dodatek, użyj przycisku Wyłącz.Aby włączyć wyłączony wcześniej dodatek, użyj przycisku Włącz.Możesz wyłączyć dodatek, jeśli jego status to włączony, albo włączyć, gdy jest wyłączony.Po każdym naciśnięciu przycisku Włącz / Wyłącz, status dodatku zmienia się i informuje, co się stanie po restarcie NVDA.Jeśli dodatek był poprzednio wyłączony, status będzie zawierać "włączony po restarcie".Jeśli dodatek był poprzednio włączony, status będzie zawierać "wyłączony po restarcie"Tak jak w przypadku instalacji lub usunięcia dodatku, należy uruchomić ponownie NVDA aby wprowadzone zmiany zaczęły obowiązywać.Okno managera dodatków zawiera również przycisk "Zamknij".Jeśli zainstalowałeś lub usunąłeś jakieś dodatki albo zmieniłeś ich status, NVDA zapyta, czy chcesz zrestartować program, aby wprowadzone zmiany mogły zostać wprowadzone.Niektóre starsze dodatki mogą być niezgodne z obecnie używaną wersją NVDA.Gdy używasz starszej wersji NVDA, niektóre nowe dodatki mogą być z nią również niezgodne.Próba instalacji niezgodnego dodatku wygeneruje błąd z informacją, dlaczego dodatek jest uważany za niezgodny.Aby przejrzeć te niezgodne dodatki, możesz użyć przycisku "podgląd niezgodnych dodatków".Aby uruchamiać manager dodatków z każdego miejsca, określ własne zdarzenie wejścia używając okna zdarzenia wejścia.13. Manager niezgodnych dodatków
Manager niezgodnych dodatków, dostępny pod przyciskiem "Przeglądaj niezgodne dodatki" w managerze dodatków, pozwala badać niezgodne dodatki, oraz przyczyny, dla których są uznawane za niezgodne.Dodatki są uznawane za niezgodne, jeśli nie zostały zaktualizowane do działania po istotnych zmianach w NVDA, lub jeśli polegają na funkcji niedostępnej w używanej wersji NVDA.Manager niezgodnych dodatków zawiera informację wyjaśniającą jego cel i wersję NVDA.Niezgodne dodatki są prezentowane na liście z następującymi kolumnami:13. Utwórz kopię przenośną
Polecenie to pozwala otworzyć okno, przy pomocy którego można utworzyć kopię przenośną NVDA z zainstalowanej na dysku wersji.Natomiast w wypadku, gdy NVDA jest już zainstalowane nazwa opcji będzie brzmiała "Zainstaluj przenośną kopię na dysku" zamiast "Utwórz przenośną kopię".Okno dialogowe tworzenia przenośnej kopii lub instalowania NVDA z przenośnej wersji pozwala wybrać użytkownikowi katalog w którym zostanie utworzona przenośna wersja, albo katalog, w którym program zostanie zainstalowany.W oknie tym można również zmienić opcje takie jak:13.
W pewnych przypadkach instalacja/deinstalacja programów może doprowadzić pliki. DLL i. COM do wyrejestrowania.Niektóre interfejsy. COM takie jak IAccessible2 wymagają poprawnej rejestracji innych plików. COM.Może się tak zdarzyć na przykład po odinstalowaniu programu Adobe Reader lub Math Player.Niepoprawnie zarejestrowane pliki. COM mogą powodować problemy na pasku zadań, w przeglądarkach, aplikacjach i innych interfejsach.Następujące problemy mogą zostać poprawione dzięki temu narzędziu:13. przeładuj wtyczki
Po aktywacji tego polecenia wszystkie moduły aplikacji oraz wtyczki zostaną przeładowane bez potrzeby restartu NVDA. Jest to użyteczne dla programistów.14. Obsługiwane syntezatory mowy
Ten rozdział zawiera informacje na temat syntezatorów mowy wspieranych przez NVDA.Dla jeszcze bardziej rozszerzonej listy darmowych i komercyjnych syntezatorów, które możesz pobrać i zakupić do użytkowania z NVDA, proszę zajrzeć na stronę extra voices.14. eSpeak NG
eSpeak NG jest to syntezator wbudowany bezpośrednio w NVDA i nie wymaga specjalnych sterowników lub innych komponentów, które muszą być zainstalowane.W systemie Windows 7, 8 i 8. 1, NVDA używa domyślnie syntezatora eSpeak NG (Głosy Windows OneCore natomiast, są używane w systemie Windows 10.Jako że syntezator ten jest wbudowany w NVDA, jest to doskonały wybór przy uruchamianiu NVDA z napędu USB na innych systemach.Każdy głos eSpeak NG, mówi innym językiem.Ponad 43 różne języki są obsługiwane przez eSpeak NG.Istnieje również wiele wariantów, które mogą być wybrane do zmiany brzmienia głosu.14. Microsoft Speech API version 4 (SAPI 4)
SAPI 4 to starszy standard oprogramowania Microsoftu dla syntezatorów mowy.NVDA nadal obsługuje ten standard dla użytkowników, którzy już posiadają zainstalowane syntezatory SAPI 4.Microsoft jednak nie wspiera już tego standardu i potrzebne komponenty nie są już dostępne ze strony Microsoft.Podczas korzystania przez NVDA z tych syntezatorów, można zmieniać głosy w kategorii Mowa w oknie Preferencji NVDA lub poprzez Szybką zmianę ustawień syntezatora. Dostępne są wszystkie głosy ze wszystkich zainstalowanych silników SAPI4 znalezionych w systemie.14. Microsoft Speech API version 5 (SAPI 5)
SAPI 5 to standard Microsoftu dla oprogramowania syntezatorów mowy.Wiele syntezatorów mowy, które są zgodne z tym standardem można nabyć z różnych firm lub pobrać ze stron internetowych. W twoim systemie jest już prawdopodobnie zainstalowany co najmniej jeden głos SAPI5.Podczas korzystania przez NVDA z tego syntezatora, dostępne głosy w kategorii Mowa w oknie Preferencji NVDA lub poprzez Szybką zmianę ustawień syntezatora zawierają wszystkie głosy ze wszystkich zainstalowanych silników SAPI5 znalezionych w systemie.14. Microsoft Speech Platform
Ten standard dostarcza głosów dla wielu języków, zwykle używanych w rozwoju aplikacji korzystających z architektury serwerowej.Głosy te mogą także zostać użyte z NVDA.Aby użyć tych głosów, musisz zainstalować dwa komponenty:14. Głosy Windows OneCore
Windows 10 zawiera nowe głosy znane jako "OneCore" lub głosy "mobilne".Dostarczone są głosy dla wielu języków, są bardziej responsywne niż głosy Microsoft dostępne przy użyciu Microsoft Speech API version 5.W systemie Windows 10, NVDA domyślnie używa głosów Windows One Core ([eSpeak NG natomiast, używany jest w innych wydaniach systemu operacyjnego.Aby dodać nowe Głosy Windows OneCore, Proszę wejść do kategorii "mowa", znajdujacej się w ustawieniach systemu Windows.Trzeba użyć opcji "dodawanie głosu" i znaleźć odpowiedni język.Większość języków posiada więcej odmian.Angielski "Zjednoczone królestwo" i angielski "australijski" są dwie odmiany angielskiego.Dostępne odmiany języka francuzkiego to"francuzki (Francja)", "Kanadyjski" i "Szwajcarski".Znajdź szerszą kategorię języka (taką jak angielski lub francuzki), a potem znajdź odmianę na liście.Wybierz jakikolwiek potrzebny język i naciśnij "przycisk dodaj" aby je dodać.Po dodaniu języków, ponownie uruchom NVDA.Aby sprawdzić listę dostępnych głosów, prosimy przeczytać artykul na stronie firmy Microsoft: https://support. com/en-us/windows/appendix-a-supported-languages-and-voices-4486e345-7730-53da-fcfe-55cc64300f0115. Obsługiwane monitory brajlowskie
Ten rozdział zawiera informacje na temat monitorów brajlowskich wspieranych przez NVDA.15. Linijki automatycznie wykrywane w tle
NVDA może automatycznie wykrywać w tle wiele linijek brajlowskich, podłączonych przez USB lub bluetooth.To zachowanie ma miejsce, jeśli wybrano opcję automatycznie w oknie ustawień brajla w NVDA na liście dostępnych linijek brajlowskich.Ta opcja jest wybrana domyślnie.Poniższe linijki brajlowskie mogą być automatycznie wykrywane.15. Freedom Scientific Focus/PAC Mate Series
Wszystkie monitory Focus i PAC Mate firmy Freedom Scientific są obsługiwane w trybie połączeń USB i Bluetooth.Niezbędne są sterowniki brajlowskie Freedom Scientific zainstalowane w systemie.Jeśli nie zostały one jeszcze zainstalowane, to należy je pobrać ze strony: https://www2. asp.Na podanej stronie wymieniony jest tylko sterownik monitora Focus Blue, ale obsługuje on wszystkie monitory Freedom Scientific i Pacmate.Domyślnie NVDA może wykryć i podłączyć się do tych monitorów przez USB lub bluetooth.Konfigurując monitor, możesz wymusić połączenie "USB" or "Bluetooth" aby ograniczyć używany typ połączenia.Może to być przydatne, jeśli chcesz połączyć się z monitorem Focus przez bluetooth, ale móc jednocześnie ładować urządzenie z komputera przez port USB.Automatyczne wykrywanie linijek brajlowskich przez NVDA będzie wykrywać urządzenia podłączone przez USB lub Bluetooth.Poniżej znajdują się klawisze skrótów NVDA dla tego monitora.Zajrzyj do dokumentacji monitora, aby dowiedzieć się gdzie znajdują się opisywane klawisze.15. Optelec ALVA serie 6 / konwerter protokołu
Zarówno model ALVA BC640 i BC680 firmy Optelec są obsługiwane przy połączeniu przez USB i bluetooth.Alternatywnie, można podłączyć starszą linijkę Optelec, np. Braille Voyager, przy użyciu konwertera protokołu dostarczanego przez Optelec.Linijki nie wymagają instalacji żadnych sterowników dla prawidłowego działania.Wystarczy podłączyć monitor i skonfigurować NVDA aby z niego korzystał.Uwaga: NVDA może nie być w stanie używać linijki ALVA BC6 podłączonej przez bluetooth, gdy jest ona sparowana przy pomocy narzędzia ALVA Bluetooth utility.Jeśli sparowano urządzenie przy pomocy tego narzędzia i NVDA nie może go wykryć, zalecamy sparowanie linijki ALVA w zwykły sposób przy użyciu ustawień Bluetooth Windows.Niektóre z tych monitorów posiadają klawiaturę brajlowską, ale same wykonują proces zamiany brajla na tekst.Ustawienia tabeli wprowadzania brajla w NVDA nie mają w związku z tym zastosowania.Dla monitorów ALVA z najnowszym firmware, możliwe jest wyłączenie tej symulacji klawiatury HID przy pomocy zdarzenia wejścia.Poniżej klawisze monitoraów, których możesz używać z NVDA.Aby je odnaleźć, zajrzyj do dokumentacji urządzenia.15. Monitory Handy Tech
NVDA obsługuje większość monitorów firmy Handy Tech podłączonych przez USB, port szeregowy lub bluetooth.W przypadku starszych monitorów USB, należy zainstalować sterowniki USB dla Handy Tech w systemie.Poniższe monitory nie są obsługiwane bezpośrednio, ale mogą być używane przy pomocy uniwersalnego sterownika Handy Tech i dodatku NVDA:15. MDV Lilli
Monitor Lilli Braille firmy MDV jest obsługiwany przez NVDA.Nie wymaga instalacji żadnych specjalnych sterowników.Wystarczy podłączyć monitor i skonfigurować NVDA aby go używał.Ta linijka nie jest obsługiwana przez funkcję NVDA automatycznego wykrywania linijki brajlowskiej.Poniżej skróty klawiszowe dla tego monitora, które działają w NVDA.15. Monitory brajlowskie Baum/Humanware/APH/Orbit
Kilka monitorów firm Baum, HumanWare, APH i Orbit jest obsługiwanych przez USB i bluetooth.Wśród nich:15. hedo ProfiLine USB
Hedo ProfiLine USB produkcji hedo Reha-Technik jest obsługiwany.Musisz najpierw zainstalować sterowniki USB dostarczane przez producenta.Ta linijka nie jest jeszcze obsługiwana przez funkcję NVDA automatycznego wykrywania linijki brajlowskiej.15. hedo MobilLine USB
Hedo MobilLine USB produkcji hedo Reha-Technik jest obsługiwany.Musisz najpierw zainstalować sterownik USB dostarczany przez producenta.15. HumanWare Brailliant BI/B Series/ BrailleNote Touch
Serie monitorów Brailliant BI i B produkcji HumanWare, włącznie z BI 14, BI 32, BI 20X, BI 40, BI 40X i B 80, są obsługiwane przy połączeniu przez USB i bluetooth.Przy połączeniu przez USB z protokołem ustawionym na HumanWare, trzeba najpierw zainstalować sterowniki USB dostarczone przez producenta.Sterowniki USB nie są wymagane, jeśli protokół jest ustawiony na OpenBraille.Następujące urządzenia również nie wymagają instalacji dodatkowych sterowników USB:15. Przypisania klawiszy dla wszystkich modeli
15. Przypisania klawiszy dla Brailliant BI 32, BI 40 and B 80
15. Przypisania klawiszowe dla Brailliant BI 14
15. HIMS Braille Sense/Braille EDGE/Smart Beetle/Sync Braille
NVDA obsługuje monitory Braille Sense, Braille EDGE, Smart Beetle i Sync Braille produkcji Hims przy połączeniu przez USB i bluetooth.Aby korzystać z połączenia USB, musisz zainstalować sterowniki USB HIMS w swoim systemie.Możesz je pobrać stąd: http://www. zip15. Monitory brajlowskie Seika
NVDA obsługuje monitory Seika wersja 3, 4 i 5 (40 znaków) oraz Seika80 (80 znaków) produkcji Nippon Telesoft.Więcej informacji o tych monitorach brajlowskich i wymaganych sterownikach można znaleźć pod adresem https://en. htmlTe linijki nie są jeszcze obsługiwane przez funkcję NVDA automatycznego wykrywania linijki brajlowskiej.15. Nowsze modele Papenmeier BRAILLEX
Obsługiwane są następujące monitory:15. Starsze modele Papenmeier Braille BRAILLEX
15. HumanWare BrailleNote
NVDA obsługuje notatniki BrailleNote produkcji Humanware używane w roli monitora brajlowskiego dla programu czytającego ekran.Następujące modele są obsługiwane:15. EcoBraille
NVDA obsługuje monitory EcoBraille od ONCE.Obsługiwane są następujące modele:15. SuperBraille
Urządzenie SuperBraille, dostępne głównie na Tajwanie, może zostać połączone przez port szeregowy lub USB.Ponieważ nie posiada klawiatury brajlowskiej ani przycisków przewijania, wpisywanie i przewijanie jest wykonywane za pomocą standardowej klawiatury komputerowej.W związku z powyższym i dla zachowania kompatybilności z innymi czytnikami ekranu na Tajwanie, zdefiniowano dwa klawisze skrótów do przewijania wyświetlacza brajlowskiego:15. Eurobraille Esys/Esytime/Iris displays
Monitory brajlowskie Esys, Esytime and Iris produkcji Eurobraille są obsługiwane przez NVDA.Esys i Esytime-Evo są obsługiwane po podłączeniu przez USB lub bluetooth.Starsze urządzenia Esytime obsługują tylko USB.Monitory Iris mogą być podłączone tylko przez port szeregowy.Dlatego też, dla tych monitorów należy wybrać port, do którego jest podłączone urządzenie po wybraniu tego sterownika w ustawieniach brajla.Monitory Iris i Esys posiadają klawiaturę brajlowską z 10 klawiszami.Z dwóch klawiszy umieszczonych jak spacja, lewy klawisz odpowiada backspace, a prawy to spacja.Poniżej skróty klawiszowe NVDA dla tych monitorów.Informacje na temat rozmieszczenia tych klawiszy, znajdują się w dokumentacji monitora.15. Monitory brajlowskie Nattiq nBraille
NVDA spiera monitory brajlowskei firmy Nattiq Technologies gdy są podłączone do portuUSB.W systemie windows 10 monitor brajlowski jest wykrywany od razu po podłączeniu, do starszych wersji systemu windows trzeba zainstalować sterownik (poniżej windowsa 10).Można je pobrać ze strony producenta.Poniżej znajdują się skróty dla monitorów brajlowskich Nattiq Technologies do użycia z NVDA.15. BRLTTY
BRLTTY jest osobnym programem, który może być wykorzystany do wsparcia wielu monitorów Brajlowskich.Aby skorzystać z takiej możliwości, należy zainstalować BRLTTY for Windows.Należy pobrać i zainstalować najnowszy pakiet instalacyjny, który będzie się nazywać na przykład brltty-win-4. 2-2. exe.Podczas konfiguracji monitora i używanych portów, należy zwrócić szczególną uwagę na wskazówki w przypadku korzystania z monitora USB i zainstalowania dostarczonych przez producenta sterowników.Dla monitorów z klawiaturą brajlowską, BRLTTY aktualnie sam zarządza wprowadzaniem brajla.W związku z tym, ustawienie w NVDA tabeli wprowadzania nie ma zastosowania.BRLTTY nie jest obsługiwane przez funkcję NVDA automatycznego wykrywania linijki brajlowskiej.Poniżej wykaz poleceń brltty dla NVDA.Zobacz tabele klawiszy w dokumentacji brltty by dowiedzieć się, jak poszczególne komendy programu wywołać za pomocą klawiszy poszczególnych monitorów.16. Dla zaawansowanych
16. Parametry linii komend
NVDA akceptuje jeden lub więcej przełączników startowych, zmieniających jego zachowanie.Możesz podać tak wiele opcji, jak to jest potrzebne.Te opcje mogą być wpisane podczas uruchamiania ze skrótu (we właściwościach skrótu), w oknie dialogowym "Uruchom" (Menu start-> Uruchom lub Windows+R) lub w konsoli wiersza poleceń Windows.Opcje powinny być oddzielone spacjami od nazwy pliku wykonywalnego NVDA, oraz od innych opcji.Dla przykładu, przełącznik --disable-addons pozwala uruchomić NVDA z wyłączonymi dodatkami.Pozwala to ustalić, czy jakiś problem jest powodowany przez dodatek i szybko go naprawić.Inny przykład, to zamknięcie aktualnie uruchomionej kopii NVDA poprzez wpisanie:nvda -qNiektóre opcje występują w dwóch wersjach - krótkiej i długiej, inne tylko w długiej wersji.opcje posiadające krótką wersję, możesz łączyć np. :16. Parametry systemu
NVDA pozwala ustawić pewne wartości w rejestrze Windows, zmieniające zachowanie NVDA dla całego systemu.Wartości te są ustawiane w poniższych kluczach:17. Dodatkowe informacje
Jeśli potrzebujesz dodatkowych informacji lub pomocy odnośnie NVDA znajdziesz ją na stronie internetowej NVDA https://www. org/.Tutaj można znaleźć dodatkowe dokumenty, jak również wsparcie techniczne i zasoby społecznościowe.Ta strona zawiera również informacje i materiały dotyczące rozwoju NVDA. Zachęcamy również do odwiedzenia polskiej strony społeczności użytkowników NVDA pod adresem:1 GE Fanuc Automation Sterowniki programowalne Seria S2K Serwowzmacniacz bezszczotkowy Podręcznik użytkownika GFK-1866A - PL Wrzesień 2002
2 Ostrzeżenia, uwagi i informacje wykorzystane w tej publikacji GFL-002 Ostrzeżenie Symbolem tym oznaczone są w niniejszej publikacji informacje o wysokich napięciach, dużych prądach, temperaturach lub innych czynnikach mogących spowodować obrażenia osób obsługujących sprzęt lub uszkodzenie urządzenia. W sytuacjach, gdzie nieprzestrzeganie podanego ostrzeżenia może spowodować obrażenia personelu, lub uszkodzenie sprzętu, wykorzystano przedstawiony powyżej symbol. Uwaga Symbolem tym oznaczono informacje, których nieprzestrzeganie może doprowadzić do uszkodzenia urządzenia. Uwaga Symbolem tym oznaczono informacje o szczególnie dużym znaczeniu dla zrozumienia zasad eksploatacji i użytkowania urządzenia. Niniejszy podręcznik przygotowano w oparciu o informacje dostępne w czasie publikacji. Podjęto wszelkie starania, aby zamieszczone informacje były dokładne, nie mniej jednak nie można zagwarantować, że uwzględnione zostały wszystkie szczegółowe dane i zmiany wprowadzone w sprzęcie i oprogramowaniu, jak również nie jest możliwe uwzględnienie wszystkich sytuacji, które mogą wystąpić w czasie instalowania, obsługi lub konserwacji urządzenia. Mogą występować różnice pomiędzy opisami zamieszczonymi w niniejszym dokumencie a dostarczonymi urządzeniami i oprogramowaniem. GE Fanuc Automation nie zobowiązuje się do informowania właścicieli niniejszego podręcznika o wprowadzanych zmianach. GE Fanuc Automation nie udziela żadnej gwarancji, jawnie sprecyzowanej lub domniemanej oraz nie ponosi odpowiedzialności za dokładność, kompletność, pełność oraz użyteczność informacji zawartych w niniejszym podręczniku. Nie jest udzielana gwarancja na przydatność handlową i techniczną. Poniższe znaki są znakami zastrzeżonymi przez GE Fanuc Automation North America, Inc. Alarm Master Genius PowerMotion VersaMax CIMPLICITY Helpmate PowerTRAC VersaPro CIMPLICITY 90 ADS Logicmaster Series 90 VuMaster CIMSTAR Modelmaster Series Five Workmaster Field Control Motion Mate Series One FrameworX ProLoop Series Six GEnet PROMACRO Series Three Copyright GE Fanuc Automation North America, Inc. All Rights Reserved.
3 Wstęp Zawartość podręcznika Rozdział 1. Rozdział 2. Rozdział 3. Rozdział 4. Rozdział 5. Rozdział 6. Załącznik A. Załącznik B. Załącznik C. Przed rozpoczęciem pracy: Rozpakowanie i sprawdzenie elementów, przechowywanie, numery części. Przegląd urządzeń: Specyfikacje produktów, wykresy prędkość/moment obrotowy napędów. Instalowanie: Wartości nominalne obciążenia cieplnego, dołączenie przewodów. Rozpoczęcie pracy: Połączenie systemu, nawiązanie komunikacji ze wzmacniaczem, konfigurowanie systemu. Programowanie: Lista poleceń i rejestrów. Diagnostyka: Kody statusu, rozkazy i metody diagnozowania stanów awaryjnych. Tabele i wzory: Kody ASCII, przeliczenia temperatury, rozmiary przewodów, przeliczenia na system metryczny. Instalowanie i rejestracja oprogramowania Motion Developer: Opis sposobu instalacji oprogramowania na komputerze PC i rejestracji w GE Fanuc. Łączenie ze sterownikami GE Fanuc Motion serii APM lub DSM: Opis sposobu połączenia wzmacniacza S2K ze sterownikami GE Fanuc Motion serii APM i DSM. Publikacje powiązane GFK-1464, Motion Mate DSM302 for Series PLCs User s Manual GFK-1742, Motion Mate DSM314 for Series PLCs User s Manual GFK-0840, Power Mate APM for Series PLC Standard Mode User s Manual GFK-0781, Power Mate APM for Series PLC Follower Mode User s Manual Motion Mate oraz Series 90 są znakami towarowymi GE Fanuc, Power Mate jest znakiem towarowym Fanuc GFK-1866A - PL iii
4
5 Spis treści Rozdział 1 Przed rozpoczęciem pracy Przegląd systemu Rozpakowanie komponentów Przechowywanie Numery katalogowe Numery katalogowe kabli i złączy Numery katalogowe napędów Numery katalogowe serwowzmacniacza bezszczotkowego serii S2K Numery katalogowe akcesoriów Rezystory dodatniego sprzężenia zwrotnego Zestawy terminali przyłączeniowych Kontrolowanie komponentów systemowych Zgodność z normami Rozdział 2 Przegląd urządzeń Dane techniczne Elektryczne dane techniczne Transformator separujący Specyfikacje środowiska pracy Dane techniczne dotyczące komunikacji Dane techniczne wejść i wyjść Dane techniczne wejść i wyjść enkodera Dane techniczne serwonapędu Krzywe prędkości/momentu obrotowego napędu Krzywe serwonapędu/sterownika serii S Obniżenie wartości znamionowych napędu serii S w oparciu o temperaturę otoczenia Uszczelnianie serwonapędu Hamulce przytrzymujące serwonapędów Montaż napędu Rozdział 3 Instalowanie Obciążenie cieplne i chłodzenie Wskazówki dotyczące montażu wzmacniacza oraz warunki otoczenia Instalowanie wzmacniacza Instalowanie napędu Wymiary montażowe Wymiary wzmacniacza Wymiary serwonapędów serii S Wymiary serwonapędów serii MTR-3T Okablowanie Ogólne wytyczne dotyczące okablowania Zasilanie AC oraz okablowanie i uziemienie napędu GFK-1866A - PL v
6 Spis treści Okablowanie enkodera serwonapędu serii S Okablowanie i uziemienie hamulca oraz zasilania serwonapędu serii S Okablowanie i uziemienie hamulca oraz zasilania serwonapędu serii MTR Okablowanie przelicznika serwonapędu serii MTR Okablowanie komunikacji szeregowej Okablowanie dodatkowego wejścia/wyjścia Schematy połączeń Kable i złącza Okablowanie dodatkowego hamulca napędu Dobór i łączenie rezystora rozpraszającego energię odzysku (rezystora regeneracyjnego) Obliczenie mocy odzysku i dobór rezystora Funkcja dynamicznego hamowania i jej działanie Rozdział 4 Rozpoczęcie pracy Nawiązanie połączenia Połączenie kabla szeregowego Uruchomienie oprogramowania emulatora terminala Wykorzystanie Hyper Terminala Wykorzystanie oprogramowania Motion Developer Wstępne informacje o oprogramowaniu Ustawienia okna Motion Developer Tworzenie nowego projektu Włączanie i wyłączanie paska narzędzi Motion Toolbar Konfigurowanie trybu pracy Praca w trybie sterowania momentem obrotowym Przykład skalowania wejścia sterującego momentem obrotowym Praca w trybie sterowania prędkością Przykład skalowania wejścia sterującego prędkością Praca w trybie sterowania pozycją (w trybie nadążnym) Przykład skalowania wejścia sterującego pulsacyjnie Konfigurowanie wyjścia enkodera Ustalenie ograniczenia momentu obrotowego Określenie kierunku pracy napędu Wejście Enable Parametry konfiguracji Dostrajanie Wykorzystanie automatycznego dostrajania Ręczne ustawienie parametrów dostrajania Rozdział 5 Programowanie Przegląd oprogramowania Alfabetyczny wykaz poleceń i rejestrów vi Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
7 Spis treści 5. 3 Polecenia i rejestry Rozdział 6 Diagnostyka Kody statusu wyświetlacza LED Komunikaty rejestru statusu Rejestr kodów błędów (FC Fault Code) Rejestr błędów wejściowych (FI - Fault Input) Rejestr General I/O (IO) Rejestr statusu osi (SRA - Axis Status Register) Zapytanie o bieżące dane w rejestrach (Q,? ) Schemat postępowania podczas wykrywania błędów Załącznik A Tabele i wzory... a-1 Kody standardu ASCII (ang. American Standard Code for Information Interchange)... A-1 Przekształcenie standardu rozmiaru przewodów z AWG na metryczny... A-2 Przekształcenie temperatury... A-3 Wzory... A-3 Tabela... A-3 Równoważniki... A-4 Równoważniki ułamków, wartości dziesiętnych i wartości metrycznych... A-7 Angielskie i metryczne przeliczniki... A-8 Załącznik B Instalowanie i rejestracja oprogramowania Motion Developer... B-1 B. 1 Instalowanie oprogramowania Motion Developer... 1. 1 Wymagania systemu operacyjnego komputera... b-1 Wymagania sprzętowe... B-1 Wymagania programowe... 2 Instalacja... B-1 Aby zainstalować oprogramowanie Motion Developer z napędu CD należy:... 2 Autoryzacja produktu... b-2 B. 2. 1 Aby zarejestrować oprogramowanie Motion Developer należy:... 2 Aby przenieść autoryzację na inny komputer... 3 Wsparcie techniczne oprogramowania Motion Developer... B-4 Sposoby kontaktu... B-4 Aby usługa była bardziej efektywna... B-4 Załącznik C Łączenie ze sterownikami GE Fanuc Motion serii APM lub DSM... C-1 C. 1 Łączenie wzmacniacza S2K ze sterownikiem motion APM300... 2 Łączenie wzmacniacza S2K ze sterownikiem motion DSM... C-2 C. 1 Opis dodatkowego terminala przyłączeniowego oraz wymiary montażowe... c-4 C. 2 Przystosowanie terminala przyłączeniowego montowanego na szynie DIN do montażu na panelu... c-5 C. 3 Przypisanie styków dodatkowego terminala przyłączeniowego... c-6 GFK-1866A - PL Spis treści vii
8 Spis treści Rysunek 3-1. Wymiary i ciężar wzmacniaczy SSD104, SSD107 oraz SSD407 serii S2K Rysunek 3-2. Wymiary i ciężar wzmacniaczy SSD216, SSD228 oraz SSD420 serii S2K Rysunek 3-3. Wymiary napędów W serii SL Rysunek 3-4. Wymiary serwonapędu 200W serii S Rysunek 3-5. Wymiary serwonapędu 400W serii S Rysunek 3-6. Wymiary serwonapędu 750W serii S Rysunek 3-7. Wymiary serwonapędów 1000W oraz 2500W serii S Rysunek 3-8. Wymiary serwonapędów 4500W oraz 5000W serii S Rysunek 3-9. Wymiary serwonapędów serii MTR-3T1x Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3T2x Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3T4x Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3T5x Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3T6x Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3N2x Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3N3x Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3S2x Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3S3x Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3S4x Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3S6x Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3S8x Rysunek Złącza sprzężenia zwrotnego enkodera szeregowego serwonapędu serii S Rysunek Połączenia zasilania napędu serii S Rysunek Połączenia zasilania napędu/hamulca serii MTR-3T Rysunek Połączenia zasilania napędów serii MTR-3N oraz MTR-3S Rysunek Połączenia zasilania hamulca dodatkowego serii MTR-3N oraz MTR-3S Rysunek Połączenia sprzężenia zwrotnego przelicznika serii MTR Rysunek Schemat połączeń serwowzmacniacza 4, 3 A 115/230VAC opartego na enkoderze szeregowym (SSD104) Rysunek Schemat połączeń serwowzmacniacza 4, 3 A 115/230 VAC opartego na przeliczniku (SSD104R) Rysunek Schemat połączeń serwowzmacniacza 7, 2A 115/230 VAC opartego na enkoderze szeregowym (SSD107) Rysunek Schemat połączeń serwowzmacniacza 7, 2A 115/230 VAC opartego na przeliczniku (SSD107R) Rysunek Schemat połączeń serwowzmacniaczy 16A & 28A, 230 VAC opartych na enkoderze szeregowym (SSD216 & SSD228) Rysunek Schemat połączeń serwowzmacniaczy 16A & 28A, 230 VAC opartych na przeliczniku (SSD216R & SSD228R) Rysunek Schemat połączeń serwowzmacniacza 7, 2A 460 VAC opartego na przeliczniku (SSD407R) viii Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
9 Spis treści Rysunek Schemat połączeń serwowzmacniacza 20A 460 VAC opartego na przeliczniku (SSD420R) Rysunek Schemat typowego okablowania hamulca Rysunek Wymiary montażowe i połączenie rezystora rozpraszającego energię odzysku Rysunek Typowy obwód zewnętrznego hamulca dynamicznego Rysunek C-1. Terminal przyłączeniowy APM300 oraz złącza kabli... c-1 Rysunek C-2. Połączenia pomiędzy APM300 a wzmacniaczem S2K przy wykorzystaniu terminala przyłączeniowego 44A C-2 Rysunek C-3. Terminale przyłączeniowe i kable DSM interfejsu wzmacniacza S2K... C-3 Rysunek C-4. Dodatkowy terminal przyłączeniowy i jego wymiary montażowe... c-4 Rysunek C-5. Rysunki montażowe dodatkowego terminala przyłączeniowego... c-5 Rysunek C-6. Widok z boku zestawu dodatkowego terminala przyłączeniowego... c-6 Rysunek C-7. Połączenie analogowe modułu DSM ze wzmacniaczami SSD104, SSD107, oraz SSD407 (z zewnętrznym wejściem Enable)... C-8 Rysunek C-8. Połączenie analogowego modułu DSM ze wzmacniaczami SSD216, SSD228, oraz SSD420 (z zewnętrznym wejściem Enable)... C-8 GFK-1866A - PL Spis treści ix
10 Spis treści Tabela 1-1. Kompatybilność Napęd/Wzmacniacz serii S dla wzmacniaczy opartych na enkoderze szeregowym Tabela 1-2. Kompatybilność Napęd/Wzmacniacz serii MTR dla wzmacniaczy opartych na przeliczniku Tabela 2-1. Zasoby sprzętowe Tabela 2-2. Dane dotyczące mocy wzmacniacza Tabela 2-3. Specyfikacje środowiska pracy Tabela 2-4. Dane techniczne dotyczące komunikacji szeregowej Tabela 2-5. Dane techniczne wejść i wyjść Tabela 2-6. Dane techniczne wejść/ wyjść enkodera i przelicznika Tabela 2-7. Dane techniczne napędu serii S Tabela 2-8. Dane techniczne napędu serii MTR-3N Tabela 2-9. Dane techniczne napędu serii MTR-3S Tabela 2-10. Dane techniczne napędu serii MTR-3T Tabela 2-11 Konfiguracje montażowe serwonapędów Tabela 3-1. Połączenia zacisków zasilania oraz rozmiary przewodów dla wzmacniacza SSD104 4, 3 A Tabela 3-2. Połączenia zacisków zasilania i rozmiary przewodów dla wzmacniacza SSD107 7, 2 A Tabela 3-3. Połączenia zacisków zasilania oraz rozmiary przewodów dla wzmacniaczy SSD216 16A & SSD228 28A Tabela 3-4. Połączenia zacisków zasilania oraz rozmiary przewodów dla wzmacniacza SSD407 7, 2A 460 VAC Tabela 3-5. Połączenia zacisków zasilania oraz rozmiary przewodów dla wzmacniacza SSD420 20A Tabela 3-6. Złącza sprzężenia zwrotnego pozycji enkodera szeregowego Tabela 3-7. Połączenia sprzężenia zwrotnego pozycji przelicznika Tabela 3-8. Wyprowadzenia styków złącza Auxiliary I/O Tabela 3-9. Kable dostępne w ofercie GE Fanuc Tabela Złącza serwonapędów serii S Tabela Zestawy rezystorów rozpraszających energię odzysku Tabela Wielkości znamionowe określające rozproszenie energii odzysku wzmacniacza Tabela 6-1. Kody statusu wyświetlacza LED Tabela C-1. Komponenty dodatkowego terminala przyłączeniowego... c-5 Tabela C-2. Przypisanie styków terminala przyłączeniowego dla osi serwomechanizmów analogowych DSM300... C-7 x Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
11 Rozdział 1 Przed rozpoczęciem pracy 1. 1 Przegląd systemu Serwowzmacniacze bezszczotkowe serii S2K są wysokowydajnymi wzmacniaczami posiadającymi konfigurowane przez użytkownika interfejs poleceń oraz funkcje we/wy. Wzmacniacze te przyjmują zarówno analogowy interfejs poleceń dotyczących momentu lub prędkości, jak i interfejs poleceń impulsowych (krokowych). Wzmacniacze są dostępne w modelach skonfigurowanych zarówno dla przelicznika, jak i napędu z pętlą sprzężenia zwrotnego z enkoderem szeregowym. Oparte na enkoderze modele S2K mogą być używane wyłącznie z serwonapędami GE Fanuc serii S (SLM, SDM lub SGM). Wzmacniacz S2K skonfigurowany dla pętli sprzężenia zwrotnego przelicznika może korzystać z serwonapędów GE Fanuc serii MTR lub serwonapędów niezależnego producenta z odpowiednimi współczynnikami i parametrami technicznymi przelicznika. Przelicznik ten musi być zdefiniowany jako nadajnik sterujący ze współczynnikiem transformacji o wartości 0, 5. Stosunek biegunów napędu do biegunów przelicznika musi być liczbą całkowitą o wartości 1, 2 lub 3. W celu uzyskania informacji na temat wymagań napędu przelicznika, należy odwołać się do sekcji "Parametry techniczne wejścia i wyjścia enkodera zamieszczonej w rozdziale 2. Jeśli potrzebna jest pomoc z zakresu sterowania napędami pochodzącymi od innych niż GE Fanuc producentów, należy skontaktować się z właściwą fabryką. Zamieszczona poniżej tabela zawiera listę dostępnych współczynników wzmocnienia serwowzmacniaczy serii S2K: Wartość znamionowa napięcia 230 VAC Wartość znamionowa prądu 4, 3A ciągła 7, 2A ciągła 16A ciągła 28A ciągła 460 VAC 7, 2A ciągła 20A ciągła Zasilanie wejściowe Prąd szczytowy Typ sprzężenia zwrotnego 115 VAC jednofazowe lub 230 VAC trójfazowe 230 VAC trójfazowe 2X ciągła wartość znamionowa 460 VAC trójfazowe 1, 5X ciągła wartość znamionowa przelicznik lub szeregowe tylko przelicznik Sterowniki serii S2K zostały zoptymalizowane do pracy z serwonapędami GE Fanuc serii S lub serii MTR. Jeżeli napęd i wzmacniacz nie zostaną poprawnie dopasowane, może nastąpić przeciążenie i uszkodzenie któregoś z elementów. Tabele 1-1 oraz 1-2 przedstawiają prawidłowy sposób łączenia komponentów w pary. Serwonapędy W serii S (modele SLM) zostały zaprojektowane ze standardowym wałem NEMA i konfiguracjami montażowymi kołnierza ułatwiającymi zamontowanie gotowych reduktorów przekładni zębatych i sprzęgieł. Napęd 750 W korzysta z nadwymiarowej średnicy wału (15, 875 mm - 0, 625 cala) przy montażu NEMA 34, uwzględniającej szczytową wartość znamionową momentu obrotowego tego modelu. Napędy SLM od 2, 5 do 5 kw oraz wszystkie modele SDM i SGM posiadają konfiguracje montażowe w systemie metrycznym. Wszystkie serwonapędy są dostarczane wraz z opcjonalnym, wyzwalanym elektrycznie, sprężynowym hamulcem przytrzymującym, służącym do przytrzymywania ustalonych obciążeń. Hamulec ten należy jednak zaopatrzyć w oddzielny zasilacz 24 VDC. Napędy W serii S oraz wszystkie z serii MTR są wyposażone w elastyczny przewód wielożyłowy ze złączami typu box służący do podłączania zasilania, enkodera i hamulca dla napędów MTR-3T i 1-SKW serii S. Napędy W posiadają złącza typu MS, a zasilanie hamulca jest zintegrowane z połączeniami zasilania napędu we wspólnym złączu/kablu zasilającym. Wzmacniacze serii S2K są konfigurowane przy użyciu oprogramowania Motion Developer uruchamianego na komputerze klasy PC. Oprogramowanie to jest samodzielną aplikacją pracującą w środowisku programowym Machine Edition. Poniższe sekcje zawierają zarys czynności, które powinny zostać wykonane przed rozpoczęciem pracy ze wzmacniaczami serii S2K. 1-1
12 1 1. 2 Rozpakowanie komponentów Po otwarciu opakowania ze sterownikiem serii S2K, należy sprawdzić: 1. Czy opakowanie zawiera prawidłowe komponenty dla danego modelu? Numer modelu każdego elementu podany jest na pudełku i etykietach produktu. Czy w opakowaniu zawarte są wszystkie elementy, wyszczególnione na liście dołączonej do opakowania? 3. Czy nic nie zostało uszkodzone w czasie transportu? Uwaga Jeżeli któryś z elementów jest uszkodzony, należy skontaktować się bezpośrednio ze sprzedawcą/dystrybutorem GE Fanuc. 3 Przechowywanie Elementy serii S2K należy przechowywać w czystym, suchym miejscu, nienarażonym na bezpośrednie oddziaływanie światła słonecznego, deszczu, nadmiernych temperatur (przekraczających zakres -20 C do 80 C), korozyjnych gazów lub cieczy. Aby zapewnić maksymalną ochronę, wszystkie elementy należy przechowywać w oryginalnych opakowaniach. 4 Numery katalogowe Poniższe rysunki przedstawiają sposób, w jaki należy odczytywać numery modeli znajdujące się na napędach i wzmacniaczach S2K Numery katalogowe kabli i złączy Firma GE Fanuc posiada w swojej ofercie szereg rozmaitych prefabrykowanych i przetestowanych kabli ułatwiających instalację systemu. Numery katalogowe tych kabli i złączy zatrzaskowych zostały przedstawione w sekcji Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
13 Przed rozpoczęciem pracy Numery katalogowe napędów IC800 SL M ttt m v b e rr Seria SL = Seria nisko-inercyjna SD = Seria średnio-inercyjna SG = Seria wysoko-inercyjna Napęd Moc 003 = 30W 005 = 50W Montaż N = NEMA M = Metryczny Rozdzielczość enkodera 25 = 2500 linii Typ enkodera E = Dane przyrostowe z komutacją szeregową Hamulec N = Bez przełącznika i hamulca (stand. w modelach 30 do 100W) B = Hamulec bez przełącznika (opcjon. w modelach 30 do 100W) K = Przełącznik bez hamulca (stand. w modelach 200W i większych) X = Hamulec i przełącznik (opcjon. w modelach 200W i większych) 010 = 100W 020 = 200W 040 = 400W 075 = 750W Napięcie 100 = 1000W 1 = 115 VAC Napęd (tylko modele 100 do 400W) 250 = 2500W 350 = 3500W 2 = 230 VAC Napęd 450 = 4500W 500 = 5000W 3 = 115/230 VAC Napęd (dostępny tylko w modelach 30 i 50W) MTR- 3N - fs -w -R- b - m - s Seria 3N = Neodym (Nd) 3S = Samar (Sm) 3T = Metryczny Rama/Stos Seria 3N: 21, 22, 24, 31, 32, 33 Seria 3S: 22, 23, 32, 33, 34, 35, 43, 45, 46, 63, 65, 67, 84, 86, 88 Seria 3T: 11, 12, 13, 21, 22, 23, 24, 42, 43, 44, 45, 53, 54, 55, 57, 65, 66, 67, 69 Uszczelnienie wału 0 = Bez uszczelnienia (tylko 3T4x, 3T5x i 3T6x) S = Uszczelnienie wału (standardowo we wszystkich modelach za wyjątkiem 3T4x, 3T5x oraz 3T6x) Ramię montażowe N = NEMA (NEMA23; 3N2x, 3S2x; NEMA34: 3N3x, 3S3x) E = Angielskie (standardowo w 3S4x, 3S6x lub 3S8x) C = NEMA 56C (opcjonalnie tylko w 3S4x) M = Metryczne (standardowo w 3T) Hamulec 0 = Bez hamulca B = Hamulec 24 VDC (niedostępny w serii 3S20) Sprzężenie zwrotne R = Przelicznik Uzwojenie Rozdział 1 Przed rozpoczęciem pracy 1-3
14 Numery katalogowe serwowzmacniacza bezszczotkowego serii S2K IC800 SS D 104 R S1 S2K Typ S = Serwo Moc D = Tylko serwonapęd Napięcie zasilania 1 = VAC (tylko dla modeli 4, 3 i 7, 2A) 2 = VAC (tylko dla modeli 16 i 28A) 4 = VAC (tylko dla modeli 7, 2 lub 20A) Opcje S1 = Standardowa konfiguracja wzmacniacza Typ sprzężenia zwrotnego napędu Puste = Enkoder szeregowy GE Fanuc (tylko napędy serii S) R = Przelicznik Prąd ciągły 04 = 4, 3A Model Serwo (tylko 230 VAC) 07 = 7, 2A Model Serwo (230 lub 460 VAC) 16 = 16A Model Serwo (tylko 230 VAC) 20 = 20A Model Serwo (tylko 460 VAC) 28 = 28A Model Serwo (tylko 230 VAC) Numery katalogowe akcesoriów Rezystory dodatniego sprzężenia zwrotnego Seria SL Zest. rezyst. dod. sprzęż. zwr. Typ IC800 SL R xxx 001 = 50 Ohm, 100W wraz z zamocowaniem 002 = 100 Ohm, 225W ze sprzętem montaż. 003 = 20 Ohm, 300W ze sprzętem montaż. 004 = 15 Ohm, 1000W ze sprzętem montaż Zestawy terminali przyłączeniowych 44A Ten terminal przyłączeniowy może zostać wykorzystany jako interfejs pomiędzy sterownikiem ruchu APM300 GE Fanuc dla sterowników PLC serii 90-30, lub pomiędzy sterownikiem ruchu innego producenta, a wzmacniaczem S2K. IC693ACC336 Ten zestaw terminala przyłączeniowego może zostać wykorzystany jako interfejs pomiędzy modułem sterownika ruchu serii DSM300 GE Fanuc dla sterowników PLC serii 90-30, a wzmacniaczem S2K. 1-4 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
15 Przed rozpoczęciem pracy Kontrolowanie komponentów systemowych System serii S2K składa się ze wzmacniacza oraz serwonapędu firmy GE Fanuc. Każdy wzmacniacz jest zoptymalizowany do pracy z określonymi napędami GE Fanuc. Możliwe jest także zastosowanie większego wzmacniacza, jeżeli zostaną odpowiednio dobrane i ustawione wartości rejestrów ograniczeń prądowych dla prądu ciągłego (CURC) oraz szczytowego (CURP). Poniższa tabela zawiera poprawne kombinacje współpracujących ze sobą modeli wzmacniaczy i napędów. Tabela 1-1. Kompatybilność Napęd/Wzmacniacz serii S dla wzmacniaczy opartych na enkoderze szeregowym Numer modelu wzmacniacza IC800SSD104S1 IC800SSD107S1 IC800SSD216S1 IC800SSD228S1 Numer modelu napędu IC800SLM003N3NE25 IC800SLM003N3BE25* IC800SLM005N3NE25 IC800SLM005N3BE25* IC800SLM010N1NE25 IC800SLM010N1BE25* IC800SLM010N2NE25 IC800SLM010N2BE25* IC800SLM020N1KE25 IC800SLM020N1XE25* IC800SLM020N2KE25 IC800SLM020N2XE25* IC800SLM040N1KE25 IC800SLM040N1XE25* IC800SLM040N2KE25 IC800SLM040N2XE25* IC800SLM075N2KE25 IC800SLM075N2XE25* IC800SLM100N2KE25 IC800SLM100N2XE25* IC800SDM100M2KE25 IC800SDM100M2XE25* IC800SLM250M2KE25 IC800SLM250M2XE25* IC800SDM250M2KE25 IC800SDM250M2XE25* IC800SLM350M2KE25 IC800SLM350M2XE25* IC800SLM500M2KE25 IC800SLM500M2XE25* IC800SDM500M2KE25 IC800SDM500M2XE25* IC800SGM450M2KE25 IC800SGM450M2XE25* Wyjście znamion owe Dotyczy napędu serii S Moment obrot. ciągły Napięcie Maks. prędk ość Rozdzielczość enkodera (Impulsy przyrostowe) 30 W 0, 095 N/m 115/230VAC impulsów 50 W 0, 160 N/m 115/230VAC impulsów 100 W 0, 320 N/m 115VAC impulsów 100 W 0, 320 N/m 230VAC impulsów 200 W 0, 644 N/m 115VAC impulsów 200 W 0, 644 N/m 230VAC impulsów 400 W 1, 299 N/m 115VAC impulsów 400 W 1, 299 N/m 230VAC impulsów 750 W 2, 373 N/m 230VAC impulsów 1000 W 3, 164 N/m 230VAC impulsów 1000 W 4, 859 N/m 230VAC impulsów 2500 W 7, 91 N/m 230VAC impulsów 2500 W 11, 752 N/m 230VAC impulsów 5000 W 15, 82 N/m 230VAC impulsów 5000 W 15, 82 N/m 230VAC impulsów 5000 W 23, 73 N/m 230VAC impulsów 4500 W 36, 386 N/m 230VAC impulsów * Oznacza napędy wyposażone w opcjonalny sprężynowy hamulec przytrzymujący 24 VDC (wymaga zaopatrzenia w źródło zasilania) Rozdział 1 Przed rozpoczęciem pracy 1-5
16 1 Tabela 1-2. Kompatybilność Napęd/Wzmacniacz serii MTR dla wzmacniaczy opartych na przeliczniku Numer modelu wzmacniacza IC800SSD104RS1 IC800SSD107RS1 IC800SSD216RS1 IC800SSD228RS1 Numer modelu napędu Moment obrotowy ciągły zatrzymujący Dotyczy napędu serii MTR Napięcie Maks. prędkość Rozdzielczość przelicznika MTR-3N21-H 0, 452 N/m 230VAC impulsów MTR-3N22-H 1, 017 N/m 230VAC impulsów MTR-3N24-G 1, 559 N/m 230VAC impulsów MTR-3N31-H 2, 034 N/m 230VAC impulsów MTR-3N32-G 4, 068 N/m 230VAC impulsów MTR-3N33-G 5, 085 N/m 230VAC impulsów MTR-3S22-G 0, 542 N/m 230VAC impulsów MTR-3S23-G 0, 904 N/m 230VAC impulsów MTR-3S32-G 1, 582 N/m 230VAC impulsów MTR-3S33-G 2, 373 N/m 230VAC impulsów MTR-3S34-G 3, 051 N/m 230VAC impulsów MTR-3S35-G 3, 616 N/m 230VAC impulsów MTR-3S43-G 3, 729 N/m 230VAC impulsów MTR-3T11-G 0, 260 N/m 230VAC impulsów MTR-3T12-G 0, 599 N/m 230VAC impulsów MTR-3T13-G 0, 904 N/m 230VAC impulsów MTR-3T21-G 0, 633 N/m 230VAC impulsów MTR-3T22-G 1, 299 N/m 230VAC impulsów MTR-3T23-G 2 N/m 230VAC impulsów MTR-3T24-H 2, 599 N/m 230VAC impulsów MTR-3T42-H 3, 729 N/m 230VAC impulsów MTR-3T43-H 6, 102 N/m 230VAC impulsów MTR-3N24-H 1, 582 N/m 230VAC impulsów MTR-3N32-H 4, 068 N/m 230VAC impulsów MTR-3N33-H 5, 085 N/m 230VAC impulsów MTR-3S43-H 3, 729 N/m 230VAC impulsów MTR-3S45-G 5, 424 N/m 230VAC impulsów MTR-3S46-G 7, 232 N/m 230VAC impulsów MTR-3T43-J 6, 102 N/m 230VAC impulsów MTR-3T44-J 8, 136 N/m 230VAC impulsów MTR-3T45-H 10, 17 N/m 230VAC impulsów MTR-3S45-H 5, 424 N/m 230VAC impulsów MTR-3S46-H 7, 232 N/m 230VAC impulsów MTR-3S63-G 7, 91 N/m 230VAC impulsów MTR-3S65-G 12, 995 N/m 230VAC impulsów MTR-3S67-G 18, 984 N/m 230VAC impulsów MTR-3T45-I 10, 17 N/m 230VAC impulsów MTR-3T54-H 13, 56 N/m 230VAC impulsów MTR-3T55-H 17, 063 N/m 230VAC impulsów MTR-3S63-H 7, 91 N/m 230VAC impulsów MTR-3S65-H 12, 995 N/m 230VAC impulsów MTR-3S67-H 18, 984 N/m 230VAC impulsów 1-6 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
17 Przed rozpoczęciem pracy 1 Numer modelu wzmacniacza IC800SSD407RS1 IC800SSD420RS1 Numer modelu napędu Moment obrotowy ciągły zatrzymujący Dotyczy napędu serii MTR Napięcie Maks. prędkość Rozdzielczość przelicznika MTR-3S84-G 21, 47 N/m 230VAC impulsów MTR-3S86-G 28, 815 N/m 230VAC impulsów MTR-3S88-G 38, 194 N/m 230VAC impulsów MTR-3T55-I 17, 063 N/m 230VAC impulsów MTR-3T57-H 22, 035 N/m 230VAC impulsów MTR-3T66-H 36, 047 N/m 230VAC impulsów MTR-3T67-G 42, 036 N/m 230VAC impulsów MTR-3T69-G 54, 014 N/m 230VAC impulsów MTR-3T44-J 8, 136 N/m 460VAC impulsów MTR-3T45-H 10, 17 N/m 460VAC impulsów MTR-3T45-I 10, 17 N/m 460VAC impulsów MTR-3T54-H 13, 56 N/m 460VAC impulsów MTR-3T55-H 17, 063 N/m 460VAC impulsów 1. 6 Zgodność z normami Serie produktu UL/UR CUL/CUR CE Wzmacniacze S2K UL CUL EN50178 Napędy serii MTR-3N UR Nie EN Napędy serii MTR-3S UR Nie EN Napędy serii MTR-3T UR CUR EN Rozdział 1 Przed rozpoczęciem pracy 1-7
18
19 Rozdział 2 Przegląd urządzeń 2. 1 Dane techniczne Wzmacniacze serii S2K są dostępne w dwóch klasach 115/230 VAC, dwóch klasach 230 VAC oraz dwóch klasach 460 VAC. Modele 115/230 VAC oraz 230 VAC są dostępne z interfejsem sprzężenia zwrotnego napędu w postaci enkodera szeregowego lub przelicznika, podczas gdy modele 460 VAC są dostępne wyłącznie z interfejsem sprzężenia zwrotnego w postaci przelicznika. Wzmacniacze serii S2K oparte na enkoderze są wykorzystywane z serwonapędami serii S, podczas gdy wzmacniacze oparte na przeliczniku są wykorzystywane z serwonapędami serii MTR. Rozdział ten zawiera dane techniczne dla każdego z tych elementów. Tabela 2-1 zawiera wykaz zasobów sprzętowych dostępnych we wzmacniaczach S2K. Tabela 2-1. Zasoby sprzętowe Zasoby sprzętowe Wzmacniacz S2K Wejście sprzężenia zwrotnego napędu (enkoder szeregowy lub przelicznik) 1 Wejście enkodera pomocniczego 1 Wyjście enkodera 1 Dostępne wejścia cyfrowe 1 Wyjścia cyfrowe OK 1 Wejścia analogowe 2 Wyjścia analogowe 1 Porty szeregowe Elektryczne dane techniczne Modele sterowników serwonapędów są odpowiednie dla obwodu, w którym płynie prąd nie większy niż 5000A (wartość skuteczna), wartość napięcia wynosi maksymalnie 250V, a całość jest zabezpieczona bezpiecznikami klasy RK5. Tabela 2-2 przedstawia maksymalne, ciągłe wartości mocy wejściowej. Rzeczywista moc pobierana i prąd na wejściu są funkcją punktu pracy napędu i cyklu pracy. 2-1
20 2 Tabela 2-2. Dane dotyczące mocy wzmacniacza Parametr Zakres napięcia wejściowego AC Zakres częstotliwości wejściowej AC Częstotliwość sygnału PWM podawanego na napęd Minimalna indukcyjność napędu Wielkość znamionowa Jednostki SSD104 SSD107 SSD216 SSD228 SSD407 SSD420 VAC, 1 lub 3 fazy, 3 fazy, 3 fazy Hz khz 16, 4 8, 2 mh 1 (per phase) Ciągły prąd wyjściowy 1 A rms 4, 3 7,, 2 20 Szczytowy prąd wyjściowy A rms 8, 6 14,, 8 20 Maks. prąd wejściowy 1 faza A rms 7 15 Brak Brak Brak Brak 3 fazy A rms Maks. moc wejściowa Napięcie zasilania wejściowych obwodów logicznych znam. VAC 1, 6 3, 8 8, 5 14, 3 6, 4 18 VAC N/A N/A 0, 5 A VDC@ 1, 5 A Napięcie DC na wyjściach 3 VDC 0, 25 A; 0, 5 A Bezpieczniki obwodów logicznych Bezpiecznik w gałęzi bocznej 1 faza 3 fazy SSD104: Brak bezpieczników wewnętrznych SSD107, SSD216, oraz SSD228: bezpieczniki 2A, 250V (Littelfuse #224002) tylko na wejściu 2L1. Wejście 2L2 nie posiada bezpiecznika. Bezpiecznik jest wlutowany, w zamierzeniu nie ma być wymieniany z zewnętrz. IC800SSD407 oraz IC800SSD420: bezpieczniki 5A, 125V (Littelfuse #251005) tylko na wejściu +24V. Wejście COM nie posiada bezpiecznika. A rms Brak Brak Brak Brak A rms Uwagi: 1) Wyjścia wyposażone są w wewnętrzne zabezpieczenie przed przeciążeniem 2) Dla linii zasilającej zastosować zwłoczne bezpieczniki klasy RK5 3) Wyjście +5VDC jest także wykorzystywane do zasilenia enkodera napędu serii S. Zasilanie +5V może zapewnić 0, 5A, jednak enkoder napędu wymaga maksymalnie 0, 25A (typowo 0, 15A). Zasilanie jest chronione przed przeciążeniem, jednak przeciążenie spowoduje utratę sprzężenia zwrotnego napędu i błąd systemu Transformator separujący Przy wykorzystaniu wzmacniaczy serii S2K transformator separujący nie jest szczególnie wymagany. Jeżeli napięcie zasilające ma wartość większą niż wartość maksymalna określona dla każdego modelu, wówczas transformator jest wymagany do obniżenia wartości napięcia do wartości z akceptowalnego zakresu. Transformator powinien mieć odpowiednie wymiary, aby zapewnić odpowiednią moc we wszystkich warunkach pracy. Transformator należy wybrać w taki sposób, aby jego moc nominalna stanowiła 125% maksymalnej ciągłej mocy pobieranej przez sterownik Specyfikacje środowiska pracy Tabela 2-3. Specyfikacje środowiska pracy Temperatura pracy 1 0 do 50 o C (32 do 122 o F) Temperatura przechowywania i transportu -40 do 80 o C (-40 do 176 o F) Wysokość, na której układ ma pracować m (3300 stóp) Wilgotność względna (bez skropleń) 5 do 95% Uwagi: 1) Przy założeniu, że radiator usytuowany jest pionowo 2) Praca na większych wysokościach (nad poziomem morza) wymaga obniżenia wartości znamionowych. Należy skonsultować się z firmą GE Fanuc. 2-2 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
21 Przegląd urządzeń Dane techniczne dotyczące komunikacji Tabela 2-4. Dane techniczne dotyczące komunikacji szeregowej Komunikacja szeregowa Dostępne porty 1 Format RS-232 Maksymalna ilość adresowalnych jednostek 1 Maksymalna długość łącza danych szeregowych. 15, 24m (50 stóp) Prędkość komunikacji 9600 baud Ilość bitów danych (Data bits) 7 Parzystość Odd (Nieparzysty) Ilość bitów stopu (Stop bits) 1 Sterowanie strumieniem danych XON/XOFF Dane techniczne wejść i wyjść Tabela 2-5. Dane techniczne wejść i wyjść Zakres napięć Format interfejsu Wejścia Wyjścia Maksymalne napięcie dla stanu niskiego (Off) Minimalne napięcie dla stanu wysokiego (On) Obciążenie Maksymalna rezystancja w stanie załączonym (On) Wejścia i wyjścia cyfrowe Maksymalny prąd obciążenia Maksymalny prąd upływu w stanie niskim (Off) VDC, maksymalnie 30 VDC izolowane optycznie, konfigurowalny przez użytkownika typu source/sink 4 VDC 10 VDC 2 kω 35 Ohm 100 ma 200 na Wejścia analogowe Liczba dostępnych 2 Zakres napięć Rozdzielczość Impedancja wejściowa +/-10 VDC 12 bitów 50 kω Wyjścia analogowe Liczba dostępnych 1 Przypisanie funkcjonalne Zakres napięć Rozdzielczość Prąd wyjściowy Konfigurowane przez użytkownika jako prędkość, prąd, lub następujący błąd +/-10 VDC 8 bitów 5mA Rozdział 2 Przegląd urządzeń 2-3
22 Dane techniczne wejść i wyjść enkodera Tabela 2-6. Dane techniczne wejść/ wyjść enkodera i przelicznika Wejście enkodera pomocniczego Liczba dostępnych 1 Napięcie wejściowe Format wejścia Maks. częstotliwość zliczeń linii Zasilanie +5 1 Liczba dostępnych 1 Napięcie wyjściowe Format wyjścia Maks. częstotliwość zliczeń linii 5, 12 lub 15 VDC Niesymetryczne lub różnicowe Sygnał sinusoidalny lub prostokątny Sygnały AB, impuls/kierunek lub impuls CW/CCW 3 MHz (12 MHz przy sygnałach AB) Maks. 0, 35A (typowo 0, 25A) Wyjście enkodera 5 VDC Różnicowe Sygnał prostokątny Sygnały AB, impuls/kierunek lub impuls CW/CCW 250 khz Wejście sprzężenia zwrotnego enkodera napędu (tylko modele oparte na enkoderze szeregowym) Liczba dostępnych 1 Rozdzielczość Format danych wejściowych 2500 linii na obrót Różnicowy, Sygnały AB Format wejścia komutacyjnego Szeregowe (napędy serii S) Maks. częstotliwość zliczeń linii Wymaganie prądowe enkodera napędu 1 typowo maksymalnie 3 MHz (12 MHz przy sygnałach AB) 0, 150A 0, 250A Wejście sprzężenia zwrotnego przelicznika napędu (tylko modele oparte na przeliczniku) Liczba dostępnych 1 Rozdzielczość Prędkość maksymalna Typ Przesunięcie fazowe 4096 impulsów na obrót obr/min Nadajnik sterujący ± 5, 0 5kHz Napięcie zerowe < 20 5 khz Współczynnik zmiany 0, 5 Uwagi: 1) Wyjście +5VDC zasilacza, służące zasileniu dodatkowego enkodera (19 styk dodatkowego złącza wejść/wyjść dla modeli SSD104, SSD107 oraz SSD407, lub złącze wejścia impulsowego w modelach SSD216, SSD228 oraz SSD420), jest także wykorzystywane do zasilenia enkodera napędu. Enkoder napędu wymaga maksymalnie 0, 25A, jednak typowo pobiera 0, 15A. Przeciążenie wyjścia 5V spowoduje utratę sprzężenia zwrotnego i uszkodzenie wzmacniacza. 2-4 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
23 Przegląd urządzeń Dane techniczne serwonapędu Parametr Tabela 2-7. Dane techniczne napędu serii S Dane znamionowe napędu przy 20 o C Jednostki SLM003 SLM005 SLM010 SLM020 SLM040 SLM /230V 115/230V 115V 230V 115V 230V 115V 230V 230V Moc wyjściowa W Ciągły moment obrotowy hamujący 1 Wartość szczytowa momentu obrotowego Nm [in-lb] Nm [in-lb] 0, 095 [0, 84] 0, 28 [2, 48] 0, 16 [1, 42] 0, 48 [4, 25] 0, 32 [2, 83] 0, 95 [8, 0] 0, 64 [5, 66] 1, 91 [16, 9] 1, 3 [11, 5] 3, 8 [33, 6] Prędkość znamionowa obr/min Prędkość maksymalna obr/min Sprzężenie zwrotne Ciężar Bezwładność wirnika Obciążenie wału Obciążenie promieniowe wału 2 Mechaniczna stała czasowa Stała momentu obrotowego kg [lb] kg-m 2 x 10-4 [in-lb-s 2 x 10-4] kg [lb] kg [lb] 2, 4 [21, 2] 5, 2 [46, 0] enkoder przyrostowy 2500 linii ( zliczeń/obrót), 0, 3A; maks. 250 khz) 0, 27 [0. 59] 0, 016 [0, 139] 3 [6, 6] 5 [11] 0, 34 [0, 75] 0, 025 [0, 225] 6 [13, 2] 7 [15, 4] 0, 56 [1, 23] 0, 062 [0, 546] 6 [13, 2] 7 [15, 4] 1, 0 [2, 2] 0, 17 [1, 474] 10 [22] 25 [55] 1, 6 [3, 52] 0, 36 [3, 208] 10 [22] 25 [55] 3, 2 [7, 0] 1, 31 [11, 62] ms 1, 8 1, 2 0, 8 0, 77 0, 62 0, 63 0, 48 0, 54 0, 45 m/a (rms) [n-lb/a (rms)] 0, 103 [0, 91] 0, 16 [1, 42] 0, 21 [1, 86] 0, 37 [3, 28] 0, 27 [2, 39] 0, 42 [3, 72] 0, 30 [2, 66] 0, 54 [4, 78] Opór (faza) Ohm 4, 0 4, 2 1, 9 5, 7 0, 91 2, 3 0, 41 1, 46 0, 43 Indukcyjność (faza) mh 2, 4 2, 8 1, 7 5, 0 3, 2 7, 8 1, 9 5, 1 3, 2 Elektryczna stała czasowa ms 0, 6 0, 67 0, 89 0, 88 3, 5 3, 4 4, 6 3, 5 7, 4 Prąd ciągły A (rms) 1, 0 1, 0 1, 6 1, 0 2, 5 1, 6 4, 3 2, 5 4, 3 Dane dotyczące dodatkowego 20 o C(możliwe odchylenie = ±0. 1 o) Łączna bezwładność Łączny ciężar kg-m 2 x10-4 [in-lb-s 2 x 10-4] kg [lb] 0, 003 [0, 026] 0, 2 [0, 44] 0, 003 [0, 026] 0, 19 [0, 42] 0, 003 [0, 026] 0, 2 [0, 44] 0, 03 [0, 26] 0, 4 [0, 88] 0, 03 [0, 26] 0, 4 [0, 88] Napięcie VDC± 10% Prąd A 0, 26 0, 26 0, 26 0, 36 0, 36 0, 43 Czas załączenia ms Czas zwolnienia ms Moment obrotowy Dane dotyczące otoczenia Nm [in-lb] 0, 29 [2, 6] 0, 29 [2, 6] 0, 29 [2, 6] 1, 3 [10, 8] 1, 3 [10, 8] Wilgotność (bez skropleń) RH 85% Temperatura otoczenia (podczas pracy) o C 0 do 40 Temperatura przechowywania o C -20 do 80 Wibracje 3 G 5 Wstrząsy G Przedstawiony moment obrotowy jest dostępny do pewnej określonej temperatury otoczenia. Patrz uwagi dotyczące krzywej prędkości/momentu. Obciążenia promieniowe wału są określane dla położenia pośrodku długości wału. 3. Testy na wibracje są opisane w sekcji Testowanie wibracji napędu w dalszej części niniejszego rozdziału. 15 [33] 40 [88] 0, 61 [5, 4] 0, 09 [0, 78] 0, 7 [1, 54] 2, 5 [21, 7] Rozdział 2 Przegląd urządzeń 2-5
24 Parametr Jednostki Dane znamionowe napędu przy 20 o C SDM100 SLM100 SLM250 SDM250 SLM350 SLM500 SDM500 SGM450 Moc wyjściowa W Ciągły moment obrotowy hamujący 1 Wartość szczytowa momentu obrotowego Nm [in-lb] Nm [in-lb] 4, 8 [43] 12, 4 [110] 3, 18 [28] 6, 3 [56] Prędkość znamionowa obr/min Prędkość maksymalna obr/min Sprzężenie zwrotne enkoder przyrostowy 2500 linii ( zliczeń/obrót), 0, 3A; maks. 250 khz) Ciężar Bezwładność wirnika Obciążenie wału Obciążenie promieniowe wału 2 Mechaniczna stała czasowa Stała momentu obrotowego kg [lb] kg-m 2 x 10-4 [in-lb-s 2 x 10-4] kg [lb] kg [lb] 6, 8 [15] 6, 17 [54, 6] 20 [44] 50 [110] 4, 5 [9, 9] 1, 69 [14, 91] 15 [33] 40 [88] 7, 94 [70] 15, 8 [140] 7, 5 [16, 5] 4, 31 [38, 14] 20 [40] 50 [110] 11, 8 [104] 27, 1 [240] 12, 8 [28, 2] 19, 2 [169, 9] 35 [77] 80 [176] 11 [97] 28, 5 [252] 10, 9 [24] 7, 90 [69, 92] 20 [44] 50 [110] 15, 8 [140] 47, 6 [421] 17, 3 [38] 17, 8 [157, 5] 35 [77] 80 [176] 23, 8 [210] 47, 5 [420] 25 [55] 60, 7 [537, 2] 35 [77] 80 [176] 36, 3 [322] 72, 8 [644] 17, 3 [38] 17, 8 [157, 5] ms 0, 70 0, 78 0, 52 0, 72 0, 45 0, 46 0, 9 0, 46 Nm/A (rms) [in-lb/a (rms)] 0, 86 [7, 61] 0, 44 [3, 9] Opór (faza) Ohm 0, 56 0, 27 0, 1 0, 18 0, 05 0, 028 0, 068 0, 028 0, 49 [4, 34] 0, 85 [7, 52] 0, 51 [4, 51] 0, 57 [5, 04] 0, 85 [7, 52] 35 [77] 80 [176] 1, 3 [11, 5] Indukcyjność (faza) mh 10, 0 1, 8 1, 1 3, 8 1 1, 12 2, 2 0, 56 Elektryczna stała czasowa ms 18 6, Prąd ciągły A (rms) 5, 6 7, 2 15,,, 5 Dane dotyczące dodatkowego 20 o C (możliwe odchylenie = ± 0. 1 o) Łączna bezwładność Łączny ciężar kg-m 2 x10-4 [in-lb-s 2 x 10-4] kg [lb] 0, 62 [5, 49] 1, 9 [4, 2] 0, 26 [2, 25] 0, 6 [1, 32] 0, 43 [3, 81] 1, 4 [3, 08] 1, 9 [16, 82] 1, 9 [4, 2] 0, 79 [6, 99] 1, 7 [3, 74] 1, 9 [16, 82] Napięcie VDC± 10% Prąd A 0, 59 0, 74 0, 81 0, 9 0, 81 0, 90 1, 3 0, 90 Czas załączenia ms Czas zwolnienia ms Moment obrotowy Dane dotyczące otoczenia Nm [in-lb] 4, 9 [43, 3] 4, 9 [43, 3] Wilgotność (bez skropleń) RH 85% Temperatura otoczenia (podczas pracy) o C 0 do 40 Temperatura przechowywania o C -20 do Przedstawiony moment obrotowy jest dostępny do pewnej określonej temperatury otoczenia. 7, 8 [69] 16, 1 [143] 11, 8 [104] 1, 9 [4, 18] 16, 2 [143] 6 [53, 1] 3, 5 [7, 7] 24, 5 [217] 1, 9 [16, 82] 1, 9 [4, 18] 16, 2 [143] 2-6
25 Przegląd urządzeń 2 Tabela 2-8. Dane techniczne napędu serii MTR-3N Parametr Jednostki 3N21-H 3N22-H 3N24-G 3N31-H 3N32-G 3N32-H 3N33-G 3N33-H Ciągły moment obrotowy hamujący 1 Wartość szczytowa momentu obrotowego 3 Prędkość maksymalna Sprzężenie zwrotne Ciężar Bezwładność wirnika Obciążenie wału 2 Obciążenie promieniowe wału 2 Stała momentu obrotowego Nm [in-lb] Nm [in-lb] 0, 45 [4] 1, 36 [12] 1, 02 [9] 2, 64 [23, 4] 1, 56 [13, 8] 4, 94 [43, 7] 2, 03 [18] 6, 2 [55] 4, 07 [36] 11, 3 [100] 4, 07 [36] 11, 3 [100] 5, 08 [45] 15, 3 [135] 5, 08 [45] 25, 3 [224] obr/min kg [lb] kg-m 2 x 10-4 [in-lb-s 2 x 10-4] kg [lb] kg [lb] Nm/A (rms) [in-lb/a (rms)] przelicznik 4096 zliczeń/obrót (nadajnik sterujący, współczynnik zmiany 0, 5) 1, 4 [3, 1] 0, 42 [3, 8] 9, 1 [20] 22, 7 [50] 0, 26 [1, 8] 1, 9 [4, 2] 0, 64 [5, 6] 9, 1 [20] 22, 7 [50] 0, 3 [2, 7] 2, 7 [6, 0] 1, 0 [8, 9] 9, 1 [20] 22, 7 [50] 0, 6 [5, 3] 3, 2 [7, 1] 3, 4 [29, 8] 15, 9 [35] 38, 6 [85] 0, 7 [6, 2] 4, 9 [10, 7] 4, 8 [42, 8] 15, 9 [35] 38, 6 [85] 1, 3 [11, 5] 4, 9 [10, 7] 4, 8 [42, 8] 15, 9 [35] 38, 6 [85] 0, 7 [6, 2] 6, 5 [14, 2] 6, 4 [56, 8] 15, 9 [35] 38, 6 [85] 1, 9 [16, 8] 6, 5 [14, 2] 6, 4 [56, 8] 15, 9 [35] 38, 6 [85] 0, 9 [8, 0] Opór (linia-linia) Ohm 3, 0 4, 2 6, 8 4, 1 6, 2 1, 6 8, 4 2, 1 Indukcyjność (linia-linia) Elektryczna stała czasowa mh 3, 7 5, 7 9, 3 10, 3 18 4, 5 25, 2 6, 3 ms 1, 23 1, 36 1, 37 2, 51 2, 9 2, 81 3, 0 3, 0 Prąd ciągły A (rms) 3, 1 2, 9 2, 6 3, 3 3, 1 5, 1 2, 8 5, 6 Dane dotyczące dodatkowego hamulca Łączna bezwładność Łączny ciężar kg-m 2 x10-4 [in-lb-s 2 x 10-4] kg [lb] 0, 05 [0, 45] 0, 5 [1, 1] 0, 05 [0, 45] 0, 5 [1, 1] 0, 05 [0, 45] 0, 5 [1, 1] Napięcie VDC± 10% Prąd A 0, 38 0, 38 0, 38 0, 72 0, 72 0, 72 0, 72 0, 72 Czas załączenia ms Czas zwolnienia ms Moment obrotowy Nm [in-lb] Dane dotyczące otoczenia 1, 1 [10] 1, 1 [10] Wilgotność (bez skropleń) RH 98% Temperatura otoczenia o C -20 do 40 (podczas pracy) Temperatura przechowywania o C -30 do Przedstawiony moment obrotowy jest dostępny do temperatury otoczenia 25 o C, z napędem zamocowanym na aluminiowym radiatorze o wymiarach 254 x 254 x 6, 35 mm (10 x10 x 0, 25). Obciążenia wału opierają się na łożyskach L10 przy 3000 obr/min, przyjmując przyłożenie siły na środku wału. Znamionowe wartości szczytowe momentu obrotowego określane są tylko dla napędu, mogą być ograniczone przy pomocy specjalnego wzmacniacza, uwzględniającego ograniczenia wartości szczytowej prądu we wzmacniaczach. 1, 1 [10] 0, 282 [2, 5] 1, 14 [2, 5] 3, 62 [32] 0, 282 [2, 5] 1, 14 [2, 5] 3, 62 [32] 0, 282 [2, 5] 1, 14 [2, 5] 3, 62 [32] 0, 282 [2, 5] 1, 14 [2, 5] 3, 62 [32] 0, 282 [2, 5] 1, 14 [2, 5] 3, 62 [32] Rozdział 2 Przegląd urządzeń 2-7
26 2 Tabela 2-9. Dane techniczne napędu serii MTR-3S Parametr Jednostki 3S22-G 3S23-G 3S32-G 3S33-G 3S34-G 3S35-G 3S43-G 3S43-H 3S45-G 3S45-H Ciągły moment obrotowy hamujący 1 Wartość szczytowa momentu obrotowego 3 Prędkość maksymalna Nm [in-lb] Nm [in-lb] 0, 54 [4, 8] 1, 62 [14, 3] 0, 9 [8, 0] 2, 54 [22, 5] 1, 58 [14] 4, 4 [39] 2, 37 [21] 6, 54 [57, 9] 3, 05 [27] 8, 30 [73, 5] 3, 62 [32] 10, 1 [89, 4] 3, 73 [33] 10. 4 [92, 1] 3, 73 [33] 10, 4 [92, 1] 5, 42 [48] 15, 1 [134] obr/min Sprzężenie zwrotne przelicznik 4096 zliczeń/obrót (nadajnik sterujący, współczynnik zmiany 0, 5) Ciężar Bezwładność wirnika Obciążenie wału 2 Obciążenie promieniowe wału 2 Stała momentu obrotowego kg [lb] kg-m 2 x 10-4 [in-lb-s 2 x 10-4] kg [lb] kg [lb] Nm/A (rms) [in-lb/a (rms)] 0, 95 [2, 1] 0, 14 [1, 2] 9, 1 [20] 22, 7 [50] 0, 4 [3, 5] 1, 3 [2, 8] 0, 18 [1, 6] 9, 1 [20] 22, 7 [50] 0, 6 [5, 3] 2, 5 [5, 5] 0, 71 [6, 3] 15, 9 [35] 40, 9 [90] 0, 6 [5, 3] Opór (faza) Ohm, 3 6, 9 8, 1 9, 2 10 2, 5 3, 2 0, 81 3, 2 [7, 1] 0, 93 [8, 2] 15, 9 [35] 40, 9 [90] 0, 8 [7, 1] 3, 9 [8, 7] 1, 1 [10, 0] 15, 9 [35] 40, 9 [90] 1, 1 [9, 7] 4, 6 [10, 2] 1, 3 [11, 9] 15, 9 [35] 40, 9 [90] 1, 3 [11, 5] 6, 8 [15] 2, 2 [19, 8] 22, 7 [50] 56, 8 [125] 1, 3 [11, 5] 6, 8 [15] 2, 2 [19, 8] 22, 7 [50] 56, 8 [125] 0, 7 [6, 2] 9, 1 [20] 3, 1 [27, 8] 22, 7 [50] 56, 8 [125] 1, 0 [8, 9] 5, 42 [48] 15, 1 [134] 9, 1 [20] 3, 1 [27, 8] 22, 7 [50] 56, 8 [125] 0, 5 [4, 4] Indukcyjność (faza) mh, 3 20 4, 9 Elektryczna stała czasowa ms 0, 95 1, 3 3, 2 3, 2 3, 7 4, 6 5, 3 5, 3 6, 3 6, 1 Prąd ciągły A (rms) 1, 4 1, 5 2, 9 3, 2 3, 0 2, 9 2, 9 5, 6 5, 5 10, 9 Dane dotyczące dodatkowego hamulca Łączna bezwładność Łączny ciężar kg-m 2 x10-4 [in-lb-s 2 x 10-4] kg [lb] Brak Brak Brak Brak 0, 38 [0, 34] 1, 14 [2, 5] Napięcie VDC± 10% Brak Brak Prąd A Brak Brak 0, 72 0,. 72 0, 72 0, 72 0, 71 0, 71 0, 71 0, 71 Czas załączenia ms Brak Brak Czas zwolnienia ms Brak Brak Moment obrotowy Nm [in-lb] Dane dotyczące otoczenia Brak Brak 3, 62 [32] Wilgotność (bez skropleń) RH 98% Temperatura otoczenia (podczas o C -20 do 40 pracy) Temperatura przechowywania o C -30 do Przedstawiony moment obrotowy jest dostępny do temperatury otoczenia 25 o C, z napędem zamocowanym na aluminiowym radiatorze o wymiarach 254 x 254 x 6, 35 mm (10 x10 x 0, 25). 0, 38 [0, 34] 1, 14 [2, 5] 3, 62 [32] 0, 38 [0, 34] 1, 14 [2, 5] 3, 62 [32] 0, 38 [0, 34] 1, 14 [2, 5] 3, 62 [32] 0, 565 [5, 0] 1, 82 [4, 0] 8, 14 [72] 0, 565 [5, 0] 1, 82 [4, 0] 8, 14 [72] 0, 565 [5, 0] 1, 82 [4, 0] 8, 14 [72] 0, 565 [5, 0] 1, 82 [4, 0] 8, 14 [72] 2-8 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
27 Przegląd urządzeń 2 Parametr Jednostki 3S46-G 3S46-H 3S63-G 3S63-H 3S65-G 3S65-H 3S67-G 3S67-H 3S84-G 3S86-G 3S88-G Ciągły moment obrotowy hamujący 1 Wartość szczytowa momentu obrotowego 3 Prędkość maksymalna Nm [in-lb] Nm [in-lb] 7, 23 [64] 20, 2 [179] 7, 23 [64] 20, 2 [179] 7, 9 [70] 20, 5 [181] 7, 9 [70] 20, 5 [181] 13 [115] 33, 3 [295] obr/min Sprzężenie zwrotne przelicznik 4096 zliczeń/obrót (nadajnik sterujący, współczynnik zmiany 0, 5) Ciężar Bezwładność wirnika Obciążenie wału 2 Obciążenie promieniowe wału 2 Stała momentu obrotowego kg [lb] kg-m 2 x 10-4 [in-lb-s 2 x 10-4] kg [lb] kg [lb] Nm/A (rms) [in-lb/a (rms)] 11, 3 [25] 4, 0 [35, 8] 22, 7 [50] 56, 8 [125] 1, 4 [12, 4] 11, 3 [25] 4, 0 [35, 8] 22, 7 [50] 56, 8 [125] 0, 7 [6, 2] 13 [29] 8, 1 [72] 32 [70] 84 [185] 0, 8 [7, 1] 13 [29] 8, 1 [72] 32 [70] 84 [185] 0, 40 [3, 5] Opór (faza) Ohm 3, 7 0, 93 0, 93 0, 23 1, 2 0, 34 1, 5 0, 37 0, 26 0, 25 0, 28 18 [39] 12, 6 [112] 32 [70] 84 [185] 1, 30 [11, 5] 13 [115] 33, 3 [295] 18 [39] 12, 6 [112] 32 [70] 84 [185] 0, 6 [5, 3] 19 [168] 48, 9 [433] 22 [49] 17, 2 [152] 32 [70] 84 [185] 1, 8 [15, 9] 19 [168] 48, 9 [433] 22 [49] 17, 2 [152] 32 [70] 84 [185] 0, 9 [8, 0] 21, 5 [190] 44, 5 [394] 27 [60] 44, 3 [392] 45 [100] 114 [250] 0, 8 [7, 1] 28, 8 [255] 66, 6 [590] 35 [77] 65, 7 [582] 45 [100] 114 [250] 1, 1 [9, 7] 38, 2 [338] 86, 1 [762] 43 [94] 86, 1 [762] 45 [100] 114 [250] 1, 4 [12, 4] Indukcyjność (faza) mh 25 6, 2 8, 9 2, 2 13, 7 3, 4 18, 2 4, 6 3, 2 3, 6 4, 0 Elektryczna stała czasowa ms 6, 8 6, 7 9, 6 9, 6 11, 4 10, 0 12, 1 12, 4 12, 3 14, 4 14, 2 Prąd ciągły A (rms) 5,, 7 21, 4 11, 3 22, 5 26, 9 30, 2 29, 4 Dane dotyczące dodatkowego hamulca Łączna bezwładność Łączny ciężar kg-m 2 x10-4 [in-lb-s 2 x 10-4] kg [lb] 0, 565 [5, 0] 1, 82 [4, 0] 0, 565 [5, 0] 1, 82 [4, 0] 0, 418 [3, 7] 4, 1 [9] 0, 418 [3, 7] 4, 1 [9] Napięcie VDC± 10% Prąd A 0, 71 0, 71 1, 14 1, 14 1, 14 1, 14 1, 14 1, 14 1, 51 1, 51 1, 51 Czas załączenia ms Czas zwolnienia ms Moment obrotowy Nm [in-lb] Dane dotyczące otoczenia 8, 14 [72] 8, 14 [72] 20, 3 [180] 20, 3 [180] Wilgotność (bez skropleń) RH 98% Temperatura otoczenia (podczas o C -20 do 40 pracy) Temperatura przechowywania o C -30 do Przedstawiony moment obrotowy jest dostępny do temperatury otoczenia 25 o C, z napędem zamocowanym na aluminiowym radiatorze o wymiarach 254 x 254 x 6, 35 mm (10 x10 x 0, 25). 0, 418 [3, 7] 4, 1 [9] 20, 3 [180] 0, 418 [3, 7] 4, 1 [9] 20, 3 [180] 0, 418 [3, 7] 4, 1 [9] 20, 3 [180] 0, 418 [3, 7] 4, 1 [9] 20, 3 [180] 1, 68 [14, 9] 6, 82 [15] 20, 3 [180] 1, 68 [14, 9] 6, 82 [15] 20, 3 [180] 1, 68 [14, 9] 6, 82 [15] 20, 3 [180] Rozdział 2 Przegląd urządzeń 2-9
28 2 Tabela Dane techniczne napędu serii MTR-3T Jednostki 3T11-G 3T12-G 3T13-G 3T21-G 3T22-G 3T23-G 3T24-H 3T42-H 3T43-H 3T43-J 3T44-J Parametr Ciągły moment Nm 0, 26 0, 6 0, 9 0, 63 1, 3 2, 0 2, 6 3, 72 6, 1 6, 1 8, 13 obrotowy hamujący 1 [in-lb] [2, 3] [5, 3] [8] [5, 6] [11, 5] [17, 7] [23] [33] [54] [54] [72] Wartość szczytowa Nm 1, 4 2, 9 4, 3 2, 3 4, 7 7, 2 9, 6 14, 6 21, 7 21, 7 29, 4 momentu obrotowego 3 [in-lb] [12, 4] [25, 6] [38] [20, 4] [41, 6] [63, 7] [85] [129] [192] [192] [260] Prędkość obr/min maksymalna Sprzężenie zwrotne przelicznik 4096 zliczeń/obrót (nadajnik sterujący, współczynnik zmiany 0, 5) Ciężar Bezwładność wirnika Obciążenie wału 2 Obciążenie promieniowe wału 2 Stała momentu obrotowego kg [lb] kg-m 2 x 10-4 [in-lb-s 2 x 10-4] kg [lb] kg [lb] Nm/A (rms) [in-lb/a (rms)] 1, 2 [2, 6] 0, 12 [1, 02] 1, 5 [3, 3] 0, 19 [1, 64] 1, 9 [4, 2] 0, 26 [2, 26] Brak Brak Brak Brak Brak Brak 0, 27 [2, 4] 0, 32 [2, 9] 0, 32 [2, 9] 1, 7 [3, 7] 0, 22 [1, 9] 7, 7 [17] 28, 1 [62] 0, 37 [3, 3] Opór (faza) Ohm 16, 3 6, 8 3, 9 8, 8 4, 81 6, 1 4, 6 3, 2 3, 9 1, 54 1, 8 Indukcyjność (faza) Elektryczna stała czasowa 2, 3 [5, 0] 0, 38 [3, 4] 7, 7 [17] 28, 1 [62] 0, 49 [4, 3] 2, 9 [6, 4] 0, 55 [4, 9] 7, 7 [17] 28, 1 [62] 0, 74 [6, 5] 3, 5 [7, 7] 0, 72 [6, 4] 7, 7 [17] 28, 1 [62] 0, 79 [7, 0] 6, 2 [13, 6] 3, 6 [32] 18, 9 [41, 5] 71, 5 [157] 0, 87 [7, 7] 7, 6 [16, 7] 5, 2 [46] 18, 9 [41, 5] 71, 5 [157] 1, 34 [11, 9] 7, 6 [16, 7] 5, 2 [46] 18, 9 [41, 5] 71, 5 [157] mh 7, 1 4, 3 2, 7 10, 5 7, 4 10, 6 8, 9 8, 9 13, 0 5, 3 7, 1 ms 0, 43 0, 63 0, 69 1, 19 1, 54 1, 73 1, 93 2, 78 3, 33 3, 44 3, 94 Prąd ciągły A (rms) 0, 96 1, 88 2, 73 1, 72 2, 65 2, 7 3, 3 4, 7 4, 6 7, 2 7, 2 Dane dotyczące dodatkowego hamulca Łączna bezwładność Łączny ciężar kg-m 2 x10-4 [in-lb-s 2 x 10-4] kg [lb] 0, 62 [5, 49] 0, 2 [0, 4] 0, 26 [2, 25] 0, 2 [0, 4] 0, 43 [3, 81] 0, 2 [0, 4] 1, 9 [16, 82] 0, 2 [0, 4] 0, 79 [6, 99] 0, 2 [0, 4] 1, 9 [16, 82] 0, 2 [0, 4] 6 [53, 1] 0, 2 [0, 4] 1, 9 [16, 82] 0, 6 [1, 3] 1, 9 [16, 82] 0, 6 [1, 3] 0, 85 [7, 5] 1, 9 [16, 82] Napięcie VDC± 10% Prąd A 0, 33 0, 33 0, 33 0, 33 0, 33 0, 33 0, 33 0, 66 0, 66 0, 66 0, 66 Czas załączenia ms Czas zwolnienia ms Moment obrotowy Nm [in-lb] Dane dotyczące otoczenia 1, 2 [10, 6] 1, 2 [10, 6] 1, 2 [10, 6] 1, 2 [10, 6] Wilgotność (bez skropleń) RH 98% Temperatura otoczenia (podczas o C -20 do 40 pracy) Temperatura przechowywania o C -30 do Przedstawiony moment obrotowy jest dostępny do temperatury otoczenia 25 o C, z napędem zamocowanym na aluminiowym radiatorze o wymiarach 254 x 254 x 6, 35 mm (10 x10 x 0, 25). 1, 2 [10, 6] 1, 2 [10, 6] 1, 2 [10, 6] 10 [88, 5] 10 [88, 5] 0, 6 [1, 3] 10 [88, 5] 9, 0 [20] 6, 8 [60] 18, 9 [41, 5] 71, 5 [157] 1, 15 [10, 2] 1, 9 [16, 82] 0, 6 [1, 3] 10 [88, 5] 2-10 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
29 Przegląd urządzeń 2 Parametr Jednostki 3T45-H 3T45-I 3T54-H 3T55-H 3T55-I 3T57-H 3T66-H 3T67-G 3T69-G Ciągły moment obrotowy hamujący 1 Nm [in-lb] 10, 2 [90, 3] 10, 2 [90, 3] 13, 5 [120] 17, 0 [151] 17, 0 [151] 22 [195] 30 [266] 42 [372] 54 [478] Wartość szczytowa momentu obrotowego 3 Nm [in-lb] 36, 8 [326] 36, 8 [326] 41 [363] 51, 5 [456] 51, 5 [456] 69 [611] 114 [1009] 133 [1177] 170 [1505] Prędkość maksymalna obr/min Sprzężenie zwrotne przelicznik 4096 zliczeń/obrót (nadajnik sterujący, współczynnik zmiany 0, 5) Ciężar kg 10, 4 10, [lb] [22, 9] [22, 9] [28, 6] [33] [33] [41, 9] [79, 3] [92, 5] [54] Bezwładność wirnika kg-m 2 x, 4 8, 4 24, 9 30, 6 30, 6 42, [in-lb-s 2 x 10-4] [74] [74] [220] [271] [271] [373] [833] [965] [1230] Obciążenie wału 2 kg 18, 9 18, 9 14, 3 14, 3 14, 3 14, 3 21, 9 21, 9 21, 9 [lb] [41, 5] [41, 5] [31, 5] [31, 5] [31, 5] [31, 5] [48, 3] [48, 3] [48, 3] Obciążenie promieniowe wału 2 kg [lb] 71, 5 [157] 71, 5 [157] 52, 3 [115] 52, 3 [115] 52, 3 [115] 52, 3 [115] 45 [200] 45 [200] 45 [200] Stała momentu obrotowego Nm/A (rms) [in-lb/a (rms)] 1, 46 [12, 9] 1, 04 [9, 2] 1, 27 [11, 3] 1, 6 [14, 2] 0, 8 [7, 1] 1, 13 [10] 1, 74 [15, 4] 2, 04 [18] 2, 63 [23, 3] Opór (faza) Ohm 2, 1 1, 1 0, 8 0, 9 0, 2 0, 3 0, 32 0, 35 0, 41 Indukcyjność (faza) mh 8, 7 4, 4 7, 1 8, 8 2, 2 3, 1 6, 5 7, 7 10 Elektryczna stała czasowa ms 4, 1 4 8, 9 9,, 3 20,, 4 Prąd ciągły A (rms) 7,, 6 10, 6 21, 3 19, 5 20, 7 20, 7 20, 6 Dane doytczące dodatkowego hamulca Łączna bezwładność kg-m 2 x10-4 1, 1 1, 1 3, 6 3, 6 3, 6 3, 6 9, 5 9, 5 9, 5 [in-lb-s 2 x 10-4] [9, 7] [9, 7] [31, 9] [31, 9] [31, 9] [31, 9] [84, 1] [84, 1] [84, 1] Łączny ciężar kg 0, 6 0, 6 1, 5 1, 5 1, 5 1, 5 2, 2 2, 2 2, 2 [lb] [1, 3] [1, 3] [3, 3] [3, 3] [3, 3] [3, 3] [4, 8] [4, 8] [4, 8] Napięcie VDC± 10% Prąd A 0, 48 0, 48 0, 41 0, 41 0, 41 0, 41 0, 73 0, 73 0, 73 Czas załączenia ms Czas zwolnienia ms Moment obrotowy Nm [in-lb] [88, 5] [88, 5] [159] [159] [159] [159] [354] [354] [354] Dane dotyczące otoczenia Wilgotność (bez RH 98% skropleń) Temperatura otoczenia (podczas pracy) o C -20 do 40 Temperatura przechowywania o C -30 do Przedstawiony moment obrotowy jest dostępny do temperatury otoczenia 25 o C, z napędem zamocowanym na aluminiowym radiatorze o wymiarach 254 x 254 x 6, 35 mm (10 x10 x 0, 25). Rozdział 2 Przegląd urządzeń 2-11
30 2 2. 2 Krzywe prędkości/momentu obrotowego napędu Poniższe krzywe ilustrują zależność pomiędzy prędkością napędu i wyjściowym momentem obrotowym w przypadku zastosowania w określonym wzmacniaczu serii S2K. Napęd może działać w sposób ciągły przy dowolnej kombinacji prędkości i momentu obrotowego, w obrębie zalecanego obszaru działania. Krzywe przedstawiono dla napięcia zasilającego 230 VAC Krzywe serwonapędu/sterownika serii S Poniższe krzywe ilustrują zależność pomiędzy prędkością napędu i wyjściowym momentem obrotowym w przypadku zastosowania w określonym modelu serii S2K. Krzywe przedstawiono dla napięcia zasilającego 230 VAC. SLM003 (30W) SLM005 (50W) Prędkość (obr/min), 5 1 1, 5 2 2, 5 3 Moment obrotowy (cal x funt) Prędkość (obr/min) Moment obrotowy (cal x funt) SLM010 (100W) SLM020 (200W) Prędkość (obr/min) Prędkość (obr/min) VAC Moment obrotowy (cal x funt) Moment obrotowy (cal x funt) 2-12 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
31 Przegląd urządzeń 2 SLM040 (400W) SLM075 (750W) Prędkość (obr/min) VAC Prędkość (obr/min) Moment obrotowy (cal x funt) Moment obrotowy (cal x funt) SDM100 (1000W) SLM100 (1000W) Prędkość (obr/min) Moment obrotowy (cal x funt) Prędkość (obr/min) Moment obrotowy (cal x funt) SDM250 (2500W) SLM250 (2500W) Prędkość (obr/min) Moment obrotowy (cal x funt) Prędkość (obr/min) Moment obrotowy (cal x funt) SLM350 (3500W) SDM500 (5000W) Prędkość (obr/min) Moment obrotowy (cal x funt) Prędkość (obr/min) Moment obrotowy (cal x funt) Rozdział 2 Przegląd urządzeń 2-13
32 2 Uwaga: Ciągły moment obrotowy dla poszczególnych modeli napędów zależy od temperatury otoczenia. Krzywe przedstawiają maksymalny ciągły moment obrotowy poszczególnych modeli dla następujących temperatur otoczenia: SLM003, SLM100, SDM100, SDM250 & SGM450 = 40 o C SLM005, SLM250, SLM500 = 20 o C SLM350 = 25 o C SDM500 = 35 o C Wyższe temperatury otoczenia powodują konieczność zmniejszenia dopuszczalnego obciążenia napędu, co obrazują krzywe zamieszczone w sekcji Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
33 Przegląd urządzeń Obniżenie wartości znamionowych napędu serii S w oparciu o temperaturę otoczenia Serwonapędy serii S wytwarzają ciągły moment obrotowy przedstawiony na krzywych prędkości/momentu (sekcja 0), aż do osiągnięcia granicznej temperatury otoczenia, określonej dla każdego modelu napędu. Poniższe krzywe przedstawiają zmniejszenie dopuszczalnego obciążenia ciągłym momentem obrotowym, konieczne w przypadku pracy w temperaturze otoczenia powyżej wartości znamionowych, do granicy 40 o C. Nieciągły moment obrotowy obciążający napęd nie musi podlegać zmianom. SLM005 / SLM040 SLM Znamionowy wyjściowy moment obrotowy napędu (%) Znamionowy wyjściowy moment obrotowy napędu (%) Temperatura otoczenia napędu ( o C) Temperatura otoczenia napędu ( o C) SLM020 SLM003 / SLM075 / SLM Znamionowy wyjściowy moment obrotowy napędu (%) Znamionowy wyjściowy moment obrotowy napędu (%) Temperatura otoczenia napędu ( o C) Temperatura otoczenia napędu ( o C) Znamionowy wyjściowy moment obrotowy napędu (%) SDM Temperatura otoczenia napędu ( o C) Znamionowy wyjściowy moment obrotowy napędu (%) SLM250 / SLM Temperatura otoczenia napędu ( o C) Znamionowy wyjściowy moment obrotowy napędu (%) SLM Temperatura otoczenia napędu ( o C) Rozdział 2 Przegląd urządzeń 2-15
34 2 2. 4 Uszczelnianie serwonapędu Serwonapędy serii S oraz MTR zaprojektowano tak, aby odpowiadały zabezpieczeniom IP65, wyłączając złącze kabla oraz wał. Napędy 1-5kW serii S są standardowo wyposażone w olejowe uszczelnienie wału, podczas gdy napędy W serii S nie posiadają uszczelnienia wału. Wszystkie napędy serii MTR, za wyjątkiem modeli 3T40, 3T50 oraz 3T60, są standardowo wyposażone w olejowe uszczelnienie wału. Podczas montażu napędu należy zachować odpowiednie środki ostrożności, aby zapewnić prawidłową ochronę nadmiernym wyeksponowaniem na działanie płynów i cieczy rozpylonych. 5 Hamulce przytrzymujące serwonapędów Serwonapędy są opcjonalnie wyposażane we wbudowany hamulec parkujący 24 VDC. Hamulce są zaprojektowane jako zabezpieczające w razie uszkodzenia, dlatego muszą być zasilane, aby hamulec mógł być zwolniony. Uwaga Hamulec powinien być wykorzystywany wyłącznie do utrzymania pozycji napędu po zatrzymaniu osi. Wykorzystanie hamulca do zatrzymania ruchomego obciążenia może spowodować uszkodzenie lub przedwczesne zużycie mechanizmu. Do zatrzymania ruchomego obciążenia podczas awaryjnego zatrzymania lub zaniku zasilania należy wykorzystać zewnętrzny hamulec mechaniczny. Hamulce wymagają określonego czasu na zatrzymanie oraz zwolnienie obciążenia, co opisano w ich danych technicznych w tabeli 2-7. W momencie zastosowania napędów hamujących na osiach pionowych, zapobiegających opadaniu obciążenia, należy czasy te uwzględnić w programie przeprowadzającym proces hamowania. Wzmacniacz musi pozostawać dostępny do momentu pełnego zadziałania hamulca lub odpowiedniego utwierdzenia obciążenia. Na użytkowniku spoczywa odpowiedzialność za prawidłowe dobranie zasilacza dla hamulca, zgodnie z danymi technicznymi zawartymi w tabelach 2-7 do GE Fanuc oferuje montowany na szynie DIN zasilacz 24VDC, 5A (IC690PWR024), odpowiedni do zasilania hamulców w systemach wieloosiowych. Dostępny jest również zestaw umożliwiający montaż na panelu (IC690PAC001). W ofercie GE Fanuc dostępnych jest klilka długości kabli zasilających hamulec, co przedstawiono w tabeli Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
35 Przegląd urządzeń Montaż napędu Serwonapędy serii S do 1000W (modele SLM) są zaprojektowane zgodnie ze standardem wałów NEMA, o rozmiarach kołnierza przedstawionych w tabeli 2-11, ułatwiając łączenie z dostępnymi gotowymi przekładniami redukcyjnymi i sprzęgłami. Modele SDM, SGM oraz SLM większe niż 1kW posiadają konfiguracje montażowe w systemie metrycznym. Informacje o wymiarach tych napędów (łącznie z wymiarami montażowymi) znajdują się na rysunkach w Rozdziale 3. Tabela 2-11 Konfiguracje montażowe serwonapędów Montaż napędu Montaż napędu NEMA 23 NEMA 34 NEMA 42 NEMA 56C Metric English SLM003 X SLM005 X SLM010 X SLM020 X SLM040 X SLM075 X SLM100 X SDM100 X SLM250 X SDM250 X SLM350 X SLM500 X SDM500 X 3N2x X 3N3x X 3S2x X 3S3x X 3S4x X X 3S6x X 3S8x X 3T1x X 3T2x X 3T4x X 3T5x X 3T6X X * Model SLM075 (750W) posiada wał o większej średnicy, niż przewiduje standard NEMA 34. Jest to konieczne, ponieważ moment obrotowy tego napędu przekracza wartości znamionowe dopuszczalne dla wału o standardowym rozmiarze NEMA 34. Jest to typowe dla bezszczotkowych serwonapędów o dużej wydajności, wytwarzających moment obrotowy o wartości szczytowej zbyt wysokiej w odniesieniu do wymiarów. Szczegóły dotyczące instalowania i wymiarów napędów znajdują się w Rozdziale 3. Rozdział 2 Przegląd urządzeń 2-17
36
37 Rozdział 3 Instalowanie 3. 1 Obciążenie cieplne i chłodzenie Obciążenie cieplne wzmacniaczy serii S2K zależne jest od modelu, według informacji podanych poniżej: Model SSD104: Obciążenie cieplne = 25W + (35 * cykl pracy) W, lub maks. 60W. Model SSD107: Obciążenie cieplne = 35W + (65 * cykl pracy) W, lub maks. 100W. Model SSD216: Obciążenie cieplne = 50W + (150 * cykl pracy) W, lub maks. 200W. Model SSD228: Obciążenie cieplne = 60W + (280 * cykl pracy) W, lub maks. 340W. Model SSD407: Obciążenie cieplne = 35W + (65 * cykl pracy) W, lub maks. Model SSD420: Obciążenie cieplne = 60W + (250 * cykl pracy) W, lub maks. 310W. Cykl pracy definiowany jest jako procent czasu, przez który wzmacniacz pracuje z pełnym obciążeniem, podzielony przez całkowity czas cyklu. Modele SSD104 i SSD107 zaprojektowane zostały do pracy przy pełnym prądzie znamionowym tylko przy naturalnym chłodzeniu konwekcyjnym, przy temperaturze otoczenia do 50 O C. Pozostałe modele wyposażone są we wbudowany wentylator chłodzący. Aby zapewnić efektywne chłodzenie, wzmacniacze muszą być instalowane w pozycji pionowej. Minimalna wolna przestrzeń, jaka powinna istnieć ponad jednostką, wynosi 76mm (3 cale). W miejscach, w których jest to możliwe, zalecane jest również zapewnienie od 50 do 75mm (od 2 do 3 cali) wolnej przestrzeni po prawej i lewej stronie jednostki. 2 Wskazówki dotyczące montażu wzmacniacza oraz warunki otoczenia Za instalację komponentów we właściwym miejscu odpowiedzialny jest użytkownik. Wzmacniacz S2K musi być zainstalowany w miejscu spełniającym następujące warunki: 1. Otoczenie: Zespół obwodów elektrycznych nie może być narażony na działanie żadnych korozyjnych lub przewodzących substancji zanieczyszczających. Temperatura otoczenia: 0 C do +50 C (temperatura pracy) -40 C do 80 C (temperatura przechowywania) Wzmacniacz musi być zainstalowany w miejscu, gdzie temperatura otoczenia mieści się w zakresie od 0 C do +50 C. Jeżeli temperatura przekracza ten zakres, może to spowodować nieprawidłowe działanie lub uszkodzenie wzmacniacza. Powierzchnie radiatora wzmacniacza i napędu osiągają wysokie temperatury. Jeżeli wzmacniacz umieszczony jest w obudowie zamkniętej, należy to uwzględnić podczas określania wymagań dotyczących chłodzenia obudowy (więcej informacji na temat strat na wzmacniaczu znajduje się w punkcie 3. 1 Obciążenie cieplne i chłodzenie). Aby utrzymać temperaturę otoczenia na poziomie 50 C lub niższym, należy użyć wymienników ciepła lub urządzeń chłodzących. 3-1
38 3 3. Wilgotność: 95% lub mniej wilgotności względnej (bez kondensacji) 4. Wysokość (nad poziomem morza): Nie więcej niż 1000m (3300 stóp) powyżej poziomu morza przy pracy z pełnym obciążeniem. Przy stosowaniu wzmacniaczy na większych wysokościach, należy skontaktować się z firmą GE Fanuc, aby uzyskać informacje odnośnie obniżenia wartości nominalnych. 5. Wentylacja: Wzmacniacz jest zaprojektowany do instalacji w pozycji pionowej, co zapewnia prawidłowe chłodzenie. Aby zapewnić prawidłową wentylację, przy instalacji wzmacniacza należy zapewnić dostatecznie dużo wolnej przestrzeni. Należy unikać montowania wiązek przewodów i innych przylegających elementów w bliskiej odległości od górnej lub dolnej części radiatora wzmacniacza. 6. Umiejscowienie: Przy wyborze miejsca montażu wzmacniacza należy pamiętać o następujących rzeczach: Nie instalować wzmacniacza w miejscu występowania wysokiej temperatury, wysokiej wilgotności, zakurzonych, brudnych, w miejscach występowania przewodzących materiałów sypkich lub stałych, gazów palnych lub opiłków metalowych. Unikać miejsc narażonych na bezpośrednie działanie światła słonecznego. Montować tylko na powierzchniach niepalnych, takich jak np. metal. Nie umieszczać na wzmacniaczu lub napędzie ciężkich przedmiotów, nie stąpać po wzmacniaczu/napędzie. Obudowa wzmacniacza nie jest wodoodporna. Nie należy umieszczać wzmacniacza poza pomieszczeniami (na zewnątrz) lub w otoczeniu niezabezpieczonym. Wzmacniacze są zaprojektowane jako konstrukcja otwarta i muszą być instalowane w obudowie chroniącej personel przed kontaktami z końcówkami przewodów i zapewniającej drugi stopień ochrony środowiska. Należy unikać miejsc, w których wzmacniacz będzie narażony na występowanie promieniowania mikrofal, fal ultrafioletowych, światła lasera lub promieni X. Nie narażać wzmacniacza na nadmierne obciążenia, nie umieszczać ciężkich przedmiotów, nie zaginać kabli. Nie instalować wzmacniacza w pobliżu elementów grzejnych, takich jak grzejniki lub duże rezystory drutowe. Jeżeli instalacja w takim miejscu jest konieczna, pomiędzy serwowzmacniaczem a elementami grzejnymi należy umieścić ekran termiczny. Wzmacniacz i inne elementy wytwarzające ciepło powinny być montowane w górnej części obudowy, aby uniknąć przegrzania innych wrażliwych elementów elektronicznych, zamontowanych w tej samej obudowie. 3 Instalowanie wzmacniacza Wzmacniacze serii S2K zostały zaprojektowane do montażu panelowego, w obudowach elektrycznych, przeznaczonych do zastosowań przemysłowych. Wentylacja lub chłodzenie obudowy musi być wystarczające, aby utrzymać temperaturę otoczenia w granicach określonych dla danego elementu. Zainstalować wzmacniacz przy pomocy śrub, nie narażać głównej jednostki wzmacniacza na zginanie lub skręcanie. Aby zapewnić właściwą wentylację, należy pozostawić odpowiednią przestrzeń pomiędzy sąsiednimi jednostkami. Uwaga Ponieważ niewłaściwe użytkowanie wzmacniacza może spowodować niewłaściwą pracę lub jego uszkodzenie, należy dokładnie zapoznać się z następującymi uwagami i ostrzeżeniami: Należy zapewnić prawidłowe uziemienie wzmacniacza, wykorzystując zaciski uziemiające, znajdujące się na jego przedniej części. Właściwe uziemienie musi być zgodne z odpowiednimi narodowymi i krajowymi symbolami elektrycznymi. Na zaciski napięcia wejściowego (L1, L2 i L3) nie należy podawać napięcia o wartości wyższej, niż wartość nominalna. 3-2 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
39 Instalowanie 3 Nie można dołączać napięcia zasilającego do zacisków innych niż L1, L2 i L3, ponieważ spowoduje to uszkodzenie wzmacniacza. Informacje dotyczące łączenia przewodów znajdują się w punkcie 3. Zasilacz posiada wbudowany filtr, złożony z kondensatorów. Załączenie napięcia zasilającego powoduje przepływ dużego prądu, co może spowodować znaczny spadek napięcia. Jeżeli powoduje to problemy z innymi elementami wyposażenia urządzenia, zalecane jest zainstalowanie dławików ograniczających prąd rozruchowy. Nie należy przeprowadzać testów wytrzymałości dielektrycznej, ani testów przy pomocy miernika oporności izolacyjnej, ponieważ może to spowodować uszkodzenie wzmacniacza. (Przy wykonywaniu testów wytrzymałości dielektrycznej, lub testów przy pomocy miernika oporności izolacyjnej w stosunku do obwodu zewnętrznego, należy odłączyć wszystkie zaciski dołączone do wzmacniacza tak, aby nie było doprowadzone do niego napięcie pomiarowe). Nie eksploatować wzmacniacza w warunkach przeciążenia (jak np. w stanie ciągłego przetężenia). Przy zastosowaniu zabezpieczenia zmiennozwarciowego, należy wykorzystać typ przeznaczony do przemienników, co ma na celu odcięcie prądu upływu o wysokiej częstotliwości. Napędy i wzmacniacze mogą być wykorzystywane jedynie w określonych kombinacjach (kombinacje te podane są w Tabeli 1-1). W czasie transportu należy zachować ostrożność, aby zapobiec uszkodzeniu elementów S2K. Wzmacniacza nie należy przenosić trzymając za przewody. 4 Instalowanie napędu Serwonapędy serii S i MTR zaprojektowano tak, aby możliwe było zamontowanie ich w pozycji pionowej lub poziomej, oraz aby odpowiadały zabezpieczeniom IP65 (nie licząc złącz oraz wału). Napędy powinny być montowane w miejscach, w których warunki otoczenia spełniają warunki opisane w Rozdziale 2. Podczas montażu napędów należy stosować się do następujących wytycznych: Przestrzegać ograniczeń dotyczących dopuszczalnych obciążeń wzdłużnych i promieniowych wału. Obciążenia przekraczające te ograniczenia spowodują przyspieszone zużycie napędu. Nadmierne naprężenie pasa może spowodować uszkodzenie łożyska lub wału. Należy upewnić się, że napęd został uziemiony przy pomocy przewodu uziemiającego wchodzącego w skład kabla zasilającego. Należy upewnić się, że kable napędu nie są nadmiernie naprężone, rozciągnięte, ściśnięte lub zagięte. Aby uniknąć uszkodzenia, nie należy przenosić napędu trzymając za przewody lub wał. Nie należy dopuszczać do nadmiernych obciążeń osiowych, ani obciążeń udarowych podczas instalacji sprzęgła napędu, ponieważ może to spowodować uszkodzenie koła pasowego wału lub enkodera. Dopuszczalne obciążenia osiowe opisano w Rodziale 2. Napęd należy zainstalować w otoczeniu wolnym od korozyjnych substancji zanieczyszczających, kurzu, rozpylonej wody i palnego gazu. Wały w napędach serii S dla ochrony przed korozją na czas przechowywania są konserwowane smarem stałym (Shell Oil Alvania No. 2). Należy wziąć pod uwagę wpływ smaru na wszelkie elementy z tworzyw sztucznych, współpracujące z wałem. Dodatkowy hamulec napędu powinien być wykorzystywany wyłącznie do podtrzymywania nieruchomych obciążeń. Nie należy stosować go do zatrzymywania ruchomego obciążenia, ponieważ może to spowodować skrócenie jego żywotności lub uszkodzenie. Hamulec ten należy stosować wyłącznie po zatrzymaniu napędu. Rozdział 3 Instalowanie 3-3
40 3 3. 5 Wymiary montażowe Wymiary wzmacniacza Oznaczenie na rysunku Parametr Jednostki SSD104 SSD107 SSD407 Brak Ciężar kg (lb) 1, 64 (3, 6) 2, 5 (5, 5) 2, 7 (6, 0) A Głębokość mm (cale) 153, 7 (6, 05) 207 (8, 15) 207 (8, 15) B Szerokość całkowita mm (cale) 81, 3 (3, 20) 87, 6 (3, 45) 110, 2 (4, 34) C Wysokość mm (cale) 215, 9 (8, 50) 215, 9 (8, 50) 215, 9 (8, 50) D Złącze przewodów sprzężenia zwrotnego (wymiar razem ze złączem na kablu GE Fanuc) mm (cale) 32 (1, 26) 32 (1, 26) 32 (1, 26) φ 5, 9 4 4 φ 9,,, 9 3 2 R 3 9, 4 Rysunek 3-1. Wymiary i ciężar wzmacniaczy SSD104, SSD107 oraz SSD407 serii S2K 3-4 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
41 Instalowanie 3 SSD216 Oznaczenie Parametr Jednostki SSD228 na rysunku SSD420 Brak Ciężar kg (lb) 6, 4 (14) A Głębokość mm (cale) 258 (10, 15) B Szerokość całkowita mm (cale) 133, 4 (5, 25) C Wysokość mm (cale) 309, 9 (12, 20) D E Głębokość złącza przewodów sprzężenia zwrotnego (wymiar razem ze złączem na kablu GE Fanuc) Głębokość złącza we/wy użytkownika mm (cale) 32 (1, 26) mm (cale) 19 (0, 75) 133, 3 92, 96 5, 945 9,, 8 288, 29 309, 88 19, 05 32 WWymiary y m ry w w milimetrach m e tra c h Rysunek 3-2. Wymiary i ciężar wzmacniaczy SSD216, SSD228 oraz SSD420 serii S2K Rozdział 3 Instalowanie 3-5
42 Wymiary serwonapędów serii S Wymiary Lead Lengths główne C1 (przewód (encoder cable) enkodera) = = inches 230mm (230 (9, 055 mm) cala) C2 (przewody (both motor napędu and brake oraz cables) hamulca) = = inches 200mm (200(7, 874 mm) cala) C1 L1 C2 L2 BB AH 4 x H średn. na obu okr. AJ 4 x H dia on Bolt circle AJ AJ U AK L G A Rysunek 3-3. Wymiary napędów W serii SL Model Jednostki A AH AJ AK BB G SLM003 (30W) SLM005 (50W) SLM010 (100W) mm cale mm cale ± 20 ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± 20 ± ± ± ± ± ± ± ± ± mm 2. 27 ± ± ± ± ± 0. 3 cale ± ± ± ± ± Model Jednostki H U L L (z hamulcem) L1 L1 (z hamulcem) L2 (bez lub z hamulcem) SLM003 (30W) SLM005 (50W) SLM010 (100W) + 0 mm 5 ± cale ± mm 5 ± cale ± mm 5 ± cale ± Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
43 Instalowanie 3 C1 C2 L1 L2 BB AH 4 x H średn. AJ 4 x H dia on Bolt circle AJ AJ XD S U AK R G L A Model Jednostki A AH AJ AK BB G H SLM020 (200W) ± 30 ± ± ± ± ± mm cale ± ± ± ± ± ± Model Jednostki C1 C2 L1 L1 (z hamulcem) L2 (bez lub z hamulcem) SLM020 mm (200W) cale Model Jednostki U L L (z hamulcem) R S XD SLM020 (200W) mm cale Rysunek 3-4. Wymiary serwonapędu 200W serii S Rozdział 3 Instalowanie 3-7
44 3 C1 C2 L1 L2 BB AH 4 x H średn. AJ 4 x H dia on Bolt circle AJ AJ XD S U AK R G L A Model Jednostki A AH AJ AK BB G H SLM040 (400W) ± 30 ± ± ± ± ± mm cale ± ± ± ± ± ± Model Jednostki C1 C2 L1 L1 (z hamulcem) L2 (bez lub z hamulcem) SLM040 mm (400W) cale Model Jednostki U L (bez hamulca) L (z hamulcem) R S XD SLM040 (400W) mm cale Rysunek 3-5. Wymiary serwonapędu 400W serii S 3-8 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
45 Instalowanie 3 C1 C2 L1 L2 BB AH 4 x H średn. AJ 4 x H dia on Bolt circle AJ AJ XD S U AK R G L A Model Jednostki A AH AJ AK BB G H SLM075 (750W) ± 30 ± ± ± ± ± mm cale ± ± ± ± ± ± Model Jednostki C1 C2 L1 L1 (z hamulcem) L2 (bez lub z hamulcem) SLM075 mm (750W) cale Model Jednostki U L (bez hamulca) L (z hamulcem) R S XD SLM075 (750W) mm cale Rysunek 3-6. Wymiary serwonapędu 750W serii S Rozdział 3 Instalowanie 3-9
46 3 L1 L2 AH C2 C1 BB XD S 4 x H średn. na otwory sworzni AJ AJ U AK T R AL L Uwaga: Luz końca wału (osiowy) = 0, 3 mm (0, 0118) lub mniej G A Model Jednostki A AH AJ AK AL BB G SLM100 mm cale SDM100 mm SLM250 mm SDM250 mm Model Jednostki C1 C2 L1 L1 (z hamulcem) L2 L2 (z hamulcem) SLM100 mm cale SDM100 mm SLM250 mm SDM250 mm Model Jednostki H U L L (z hamulcem) R S T XD SLM100 mm 6. 6 cale SDM100 mm SLM250 mm SDM250 mm Rysunek 3-7. Wymiary serwonapędów 1000W oraz 2500W serii S 3-10 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
47 Instalowanie 3 L1 L2 AH BB 4 x H średn. na otwory sworzni AJ C2 C1 XD S AJ U AK T R AL L Uwaga: luz końca wału (osiowy) = 0, 3mm () lub mniej G A Model Jednostki A AH AJ AK AL BB G SLM350 mm /145* SLM500 mm SDM500 mm SGM450 mm Model Jednostki C1 C2 L1 L1 (z hamulcem) L2 L2 (z hamulcem) SLM350 mm SLM500 mm SDM500 mm SGM450 mm Model Jednostki H U L L (z hamulcem) R S T XD SLM350 mm 9 SLM500 mm 9 SDM500 mm SGM450 mm Rysunek 3-8. Wymiary serwonapędów 4500W oraz 5000W serii S Rozdział 3 Instalowanie 3-11
48 Wymiary serwonapędów serii MTR-3T ZŁĄCZE ZASILANIA ZŁĄCZE CZUJNIKA OTWÓR CENTR. GW. M3 DIN 332 DANE HAMULCA: WPUST A 3x3x12 DIN 6885 OPCJA WPUSTU (+WE1) OPCJA HAMULCA (+BR) L maks. Napęd mm cale 3T, 921 3T, 906 3T, 890 Rysunek 3-9. Wymiary serwonapędów serii MTR-3T1x 3-12 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
49 Instalowanie 3 ZŁĄCZE CZUJNIKA ZŁĄCZE ZASILANIA OTWÓR CENTR. M3 DIN 332 Napęd mm L maks. cale 3T, 6 3T, 6 3T, 6 3T, 6 Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3T2x OTWÓR CENTR. Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3T4x cale 3T, 3 3T, 3 3T, 2 3T, 2 Rozdział 3 Instalowanie 3-13
50 3 ZŁĄCZE CZUJNIKA ZŁĄCZE ZASILANIA OTWÓR CENTR. M8 DIN 332 Napęd mm L maks. cale 3T, 0 3T, 0 3T, 0 OGRANICZNIK OBROTU Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3T5x ZŁĄCZE ZASILANIA OTWÓR CENTR. M12 DIN 332 ZŁĄCZE INFORMACJI ZWROTNEJ Napęd mm L maks. cale 3T, 6 3T, 6 3T, 6 Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3T6x 3-14 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
51 Instalowanie 3 4X φ 0, 200 PRZELOTOWE RÓWNO ODDALONE NA A φ 2, 625 B. C. Napęd X L maks. L maks. (z hamulcem) mm cale mm cale mm cale 3N21 78, 7 3, 1 124, 5 4, 9 185, 7 7, 31 3N22 104, 1 4, 1 149, 9 5, 9 211, 1 8, 31 3N24 154, 9 6, 1 200, 7 7, 9 261, 9 10, 31 Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3N2x Rozdział 3 Instalowanie 3-15
52 3 4X φ 0, 218 PRZELOTOWE RÓWNO ODDALONE NA A φ 3, 875 B. ZŁĄCZE NAPĘDU ZŁĄCZE INFORMACJI ZWROTNEJ Napęd X L maks. (z hamulcem) mm cale mm cale mm cale 3N31 97, 5 3, 84 130, 3 5, 13 197, 9 7, 79 3N32 135, 6 5, 34 168, 4 6, 63 235, 9 9, 29 3N33 173, 7 6, 84 206, 5 8, 13 274, 1 10, 79 Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3N3x 3-16 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
53 Instalowanie 3 ZŁĄCZE INFORMACJI ZWROTNEJ I TERMISTORA ZŁĄCZE NAPĘDU (OPCJONALNE DRUCIKI ŁĄCZĄCE POLE KONTAKTOWE Z ELEMENTEM) 4X φ 0, 200 PRZELOTOWE NA A φ 2, 625 B. Napęd L1 maks. L2 mm cale mm cale 3S22 187, 9 7, 4 149, 9 5, 9 3S23 212, 9 8, 38 176, 0 6, 93 Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3S2x Rozdział 3 Instalowanie 3-17
54 3 4X φ 0, 215 PRZELOTOWE NA A φ 3, 375 B. ZA KOŁNIERZEM ZŁĄCZE INFORMACJI ZWROTNEJ ZŁĄCZE NAPĘDU Napęd 3S32 3S33 3S34 3S35 Hamulec L1 maks. L2 mm cale mm cale Nie 180, 1 7, 09 142, 7 5, 62 Tak 236, 5 9, 31 142, 7 5, 62 Nie 205, 5 8, 09 168, 1 6, 62 Tak 261, 9 10, 31 168, 1 6, 62 Nie 230, 9 9, 09 193, 5 7, 62 Tak 287, 3 11, 31 193, 5 7, 62 Nie 256, 3 10, 09 218, 9 8, 62 Tak 312, 7 12, 31 218, 9 8, 62 Umiejscowienie złącza dodatkowego hamulca Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3S3x 3-18 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
55 Instalowanie 3 4X φ 0, 344 PRZELOTOWE NA A φ 6, 000 B. 4X 5/16-18 NIEPRZEL. UNC-2B MIN. 0, 58 NA A φ 3, 250 B. ZA KOŁNIERZEM ZŁĄCZE INFORMACJI ZWROTNEJ ZŁĄCZE NAPĘDU 4X 3/ UNC-2B PRZEL NA A φ 6, 875 B. Umiejscowienie złącza dodatkowego hamulca Dodatkowy kołnierz NEMA 56C ZŁĄCZE INFORMACJI ZWROTNEJ ZŁĄCZE NAPĘDU Napęd L1 maks. L1 maks. (z hamulcem) L2 mm cale mm cale mm cale 3S43 213, 4 8, 4 275, 3 10, 84 178, 1 7, 01 3S45 251, 5 9, 9 313, 4 12, 34 216, 2 8, 51 3S46 289, 6 11, 4 351, 5 13, 84 254, 3 10, 01 Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3S4x Rozdział 3 Instalowanie 3-19
56 3 4X φ 0, 406± 0, 005 PRZELOTOWE NA A φ 7, 000 B. 4X 3/8-16 NIEPRZEL. 0, 56 NA A φ 5, 875 B. ZŁĄCZE INFORMACJI ZWROTNEJ ZŁĄCZE NAPĘDU 3. 95 UMIEJSCOWIENIE ZŁĄCZA DODATKOWEGO HAMULCA Napęd L1 maks. (z hamulcem) L2 mm cale mm cale mm cale 3S63 237, 7 9, 36 305, 3 12, 02 206, 2 8, 12 3S65 288, 5 11, 36 356, 1 14, 02 257, 1 10, 12 3S67 339, 3 13, 36 406, 9 16, 02 307, 8 12, 12 Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3S6x 3-20 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
57 Instalowanie 3 4X φ 0, 406± 0, 005 PRZELOTOWE NA A φ 9, 000 B. 4X φ 3/5-16NIEPRZEL. 0, 69NA A φ 5, 575 B. (z hamulcem) L2 mm cale mm cale mm cale 3S84 277, 6 10, 93 350, 8 13, 81 242, 8 9, 56 3S86 328, 4 12, 93 401, 6 15, 81 293, 6 11, 56 3S88 379, 2 14, 93 452, 4 17, 81 344, 4 13, 56 Rysunek Wymiary serwonapędów serii MTR-3S8x Rozdział 3 Instalowanie 3-21
58 3 3. 6 Okablowanie Ogólne wytyczne dotyczące okablowania W Rozdziale 2 podano informacje odnośnie zasilania AC, a także wartości znamionowych bezpieczników i transformatorów izolacyjnych. W przypadku instalacji na obszarze Stanów Zjednoczonych, wszystkie prądy i napięcia muszą mieć wartości zgodne z normami Class 1, Division 2, dotyczącymi metod łączenia przewodów, zdefiniowanych w Artykule 501-4(b) NFPA 70 (National Electrical Code), lub określonych w punkcie normy Canadian Electrical Code, w przypadku instalacji na obszarze Kanady. Dołączyć zaciski przewodów dla obwodu głównego zgodnie z Tabelami 3-1 do 3-5, biorąc pod uwagę następujące ostrzeżenia: Uwaga W przypadku modeli S2K 230VAC należy korzystać z kabli osłoniętych winylem lub odpowiedników, na napięcie nominalne 250VAC lub większe, natomiast w przypadku modeli 460VAC z kabli na napięcie nominalne 600VAC lub większe. Rozmiar przewodu powinien być ustalony na podstawie obciążalności prądowej i kodów przewodów. Nigdy nie należy dołączać napięcia zasilającego do zacisków wyjściowych napędu. Wyprowadzenia przewodów nigdy nie powinny dotykać do obudowy. Wzmacniacze serii S2K nigdy nie mogą być uruchamiane bez uziemienia. Ostrzeżenie Jeżeli urządzenie jest użytkowane w niebezpiecznym miejscu: Niebezpieczeństwo wybuchu zastępowanie elementów może spowodować niezgodność z normą Class 1, Division 2. Niebezpieczeństwo wybuchu jeżeli sprzęt umieszczony jest niebezpiecznym miejscu, przed wymianą lub dołączeniem modułów należy odłączyć napięcie zasilające. Niebezpieczeństwo wybuchu nie należy odłączać urządzenia, jeżeli nie zostało odłączone napięcie zasilania, lub obszar jest niebezpieczny Zasilanie AC oraz okablowanie i uziemienie napędu Złącza sieci zasilającej i wyjścia napędu zostały wykonane w formie zacisków śrubowych, umieszczonych w dolnej części wzmacniacza S2K (patrz rysunki 3-27 do 3-34). Wzmacniacze zostały zaprojektowane do pracy z napięciami wejściowymi podanymi w Rozdziale 2. Jeżeli napięcie zasilające ma wartość mieszczącą się w podanym zakresie, transformator separacyjny nie jest wymagany. W przypadku serwowzmacniaczy serii S2K maksymalna osiągalna prędkość napędu jest bezpośrednio zależna od napięcia wejściowego. W celu uzyskania największej efektywności należy łączyć wzmacniacze z trójfazowym źródłem zasilania 230 lub 460VAC, w zależności od napięcia znamionowego. Wszystkie zaciski oznaczone symbolem dołączone są do uziemienia obudowy. Zacisk znajdujący się na zakończeniu przewodu zasilania sieciowego należy połączyć z uziemieniem panelu. Zacisk umiejscowiony w pobliżu zacisków wyjściowych napędu należy połączyć z przewodem uziemiającym ramy w kablu zasilającym napędu. STEROWNIKI SERII S2K NIGDY NIE MOGĄ BYĆ UŻYTKOWANE BEZ UZIEMIENIA Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
59 Instalowanie 3 Tabela 3-1. Połączenia zacisków zasilania oraz rozmiary przewodów dla wzmacniacza SSD104 4, 3 A Symbol zacisku Opis Przyłączyć do... Rozmiar przewodu AWG Uziemienie Uziemienie napędu T Wyjście fazy T napędu Faza T napędu S Wyjście fazy S napędu Faza S napędu R Wyjście fazy R napędu Faza R napędu Uziemienie Uziemienie systemu L3 Napięcie zasilania VAC (nie łączyć z wejściem 1-fazowym) L2 Napięcie zasilania VAC L1 Napięcie zasilania VAC Tabela 3-2. Połączenia zacisków zasilania i rozmiary przewodów dla wzmacniacza SSD107 7, 2 A Symbol zacisku Opis Przyłączyć do... Rozmiar przewodu AWG 1 Uziemienie Uziemienie napędu T Wyjście fazy T napędu Faza T napędu S Wyjście fazy S napędu Faza S napędu R Wyjście fazy R napędu Faza R napędu Uziemienie Uziemienie systemu L2 2L1 1L3 1L2 1L1 Napięcie zasilania obwodów logicznych Napięcie zasilania (nie łączyć z wejściem 1-fazowym) VAC VAC Napięcie zasilania VAC EXT Zewnętrzny rezystor regeneracyjny 2 INT INT Wewnętrzny rezystor regeneracyjny 2 EXT DC+ Szyna wysokiego napięcia DC Zewn. rezystor reg) Rozmiar AWG dla plecionego przewodu miedzianego. Minimalny wymagany rozmiar przewodu zależeć będzie od napędu i obciążenia. Aby dobrać prawidłowy rozmiar przewodu, należy odnieść się do tabel obciążalności prądowych zamieszczonych w National Electrical Code Handbook. 2) Wzmacniacze S2K rozpraszają wytworzoną energię za pomocą wewnętrznego rezystora regeneracyjnego. Jeżeli w danym zastosowaniu moc wytwarzana jest większa niż wartość nominalna rezystora wewnętrznego, wzmacniacz zgłosi kod błędu EC (nadmierna moc wydzielana na rezystorze bocznikującym). Aby ustalić, czy zewnętrzny rezystor bocznikujący jest wymagany, należy skontaktować się z przedstawicielstwem GE Fanuc. Rozdział 3 Instalowanie 3-23
60 3 Tabela 3-3. Połączenia zacisków zasilania oraz rozmiary przewodów dla wzmacniaczy SSD216 16A & SSD228 28A Symbol Rozmiar przewodu Opis Przyłączyć do... zacisku AWG 1 R Wyjście fazy R napędu Faza R napędu S Wyjście fazy S napędu Faza S napędu T Wyjście fazy T napędu Faza T napędu Uziemienie Zacisk uziemienia napędu DC+ Szyna wysokiego napięcia DC Zewnętrzny rezystor INT Wewnętrzny rezystor regeneracyjny 2 EXT EXT Zewnętrzny rezystor regeneracyjny 2 INT DC- Szyna wysokiego napięcia DC Nie podłączone L1 1L2 Napięcie zasilania VAC L3 Uziemienie Uziemienie systemu L1 2L2 Napięcie zasilania obwodów logicznych VAC) Rozmiar AWG dla plecionego przewodu miedzianego. Tabela 3-4. Połączenia zacisków zasilania oraz rozmiary przewodów dla wzmacniacza SSD407 7, 2A 460 VAC Symbol zacisku Opis Przyłączyć do... Rozmiar przewodu AWG 1 Uziemienie Zacisk uziemienia napędu T Wyjście fazy T Faza T napędu S Wyjście fazy S Faza S napędu R Wyjście fazy R Faza R napędu DC+ Szyna wysokiego napięcia Zewnętrzny zacisk rezystora INT Wewnętrzny zacisk rezystora EXT EXT Zewnętrzny zacisk rezystora INT L1 1L2 1L3 Napięcie zasilania VAC COM +24V Uziemienie Uziemienie systemu Napięcie zasilania obwodów logicznych VDC Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
61 Instalowanie 3 Tabela 3-5. Połączenia zacisków zasilania oraz rozmiary przewodów dla wzmacniaczassd420 20A Symbol zacisku Opis Przyłączyć do... Rozmiar przewodu AWG 1 R Wyjście fazy R Faza R napędu S Wyjście fazy S Faza S napędu T Wyjście fazy T Faza T napędu Uziemienie Zacisk uziemienia napędu DC+ Szyna wysokiego napięcia Zewnętrzny zacisk rezystora INT Wewnętrzny zacisk rezystora EXT EXT Zewnętrzny zacisk rezystora INT DC- Szyna wysokiego napięcia zasilającego napęd Brak połączenia 1L1 1L2 1L3 COM +24V Napięcie zasilania VAC Uziemienie Uziemienie systemu Napięcie zasilania obwodów logicznych VDC) Rozmiar AWG dla plecionego przewodu miedzianego. Aby ustalić, czy zewnętrzny rezystor bocznikujący jest wymagany, należy skontaktować się z przedstawicielstwem GE Fanuc Okablowanie enkodera serwonapędu serii S Przewody sprzężenia zwrotnego enkodera, przedstawione w tabeli 3-9, są dostępne w ofercie GE Fanuc, przeznaczonej dla wykorzystywanych wraz z serwonapędami serii S wzmacniaczy serii S2K, opartych na enkoderze. Odpowiednią końcówkę przewodu enkodera należy wpiąć w złącze napędu, natomiast końcówkę ze złączem typu DB w gniazdo DB-15 na przedniej części wzmacniacza, oznaczone Position Feedback. Największą niezawodność systemu można osiągnąć, prowadząc powrotny kabel enkodera osobnym kanałem kablowym, niż ten z kablem zasilającym napęd. Kabel sprzężenia zwrotnego powinien korzystać ze skrętki dwużyłowej AWG, musi być ekranowany. Ekrany muszą być połączone z izolowanymi stykami uziemienia w złączu Position Feedback (DB-15) na wzmacniaczu S2K, jak przedstawiono w tabeli 3-6. Maksymalna długość kabla szeregowego enkodera to 15m. Jeżeli do zacisków +5V oraz uziemienia (GND) są równolegle przyłączone dwa przewody 24 AWG, jak przedstawiono w tabeli 3-6, dłuższy kabel powinien mieć większy przekrój, aby zmniejszyć spadek napięcia sygnału. Napędy serii S do prawidłowego działania wymagają zasilania 5V ±5% (4, 75 do 5, 25 VDC). Dodatkowe szczegóły dotyczące okablowania znajdują się w punkcie 3. 9, Schematy połączeń M A B C L T N P D K S R E J H G F Złącze enkodera napędu W (wyprowadzenie styków) Złącze enkodera napędu 1-5 kw (wyprowadzenie styków) Rysunek Złącza sprzężenia zwrotnego enkodera szeregowego serwonapędu serii S Rozdział 3 Instalowanie 3-25
62 3 Tabela 3-6. Złącza sprzężenia zwrotnego pozycji enkodera szeregowego Połączenie z S2K DB-15P Przyłączyć do... Numer styku złącza sprzężenia zwrotnego pozycji Nazwa sygnału Złącze AMP napędu W serii S Złącze MS-Style napędu W serii S 1 A+ 1 A 2 B+ 3 C 3 Z+ 5 E 4 RX+ 11 P 5 +5V 13 H 6 GND 14 G 7 nie połączone nie połączone nie połączone 8 nie połączone nie połączone nie połączone 9 A- 2 B 10 B- 4 D 11 Z- 6 F 12 RX - 12 R 13 +5V 13 H 14 GND 14 G 15 Ekran 15 J Uwaga Wzmacniacze S2K ze sprzężeniem zwrotnym enkodera zawierają prawnie zastrzeżony interfejs szeregowy enkodera (RX, TX), określający pozycję wirnika napędu, co umożliwia prawidłowe komutowanie prądów w napędzie. Z takimi wzmacniaczami S2K mogą być wykorzystywane wyłącznie serwonapędy serii S GE Fanuc Okablowanie i uziemienie hamulca oraz zasilania serwonapędu serii S Przewody zasilania napędu oraz hamulca, przedstawione w tabeli 3-9, są dostępne w ofercie GE Fanuc, przeznaczonej dla serwowzmacniaczy serii S2K. Przewody dla napędów serii S wyposażonych w hamulce zawierają dwa wyprowadzenia o przekroju 18 AWG, przeznaczone do podłączenia zasilania hamulca 24 VDC (wymagania dotyczące zasilania hamulca opisano w tabeli 2. 1), oraz programu sterującego hamulcem. Hamulce są zaprojektowane jako zabezpieczone przed awarią (fail-safe), tzn. są uruchamiane przez wewnętrzne sprężyny, natomiast zwalniane napięciem 24VDC. Kabel napędu musi posiadać przewód uziemienia, łączący jeden z zacisków uziemienia na wzmacniaczu ze stykiem uziemienia na złączy napędu. Tabele 3-1 do 3-5 przedstawiają właściwe rozmiary kabli, natomiast Rysunek 3-22 pokazuje wyprowadzenia styków złącza napędu dla każdego modelu z serii S. W przypadku aplikacji wrażliwych na zakłócenia możliwa będzie konieczność zastosowania ekranowanego kabla zasilającego napęd. Jeżeli zastosowane zostanie ekranowanie, ekran kabla zasilającego powinien biec pomiędzy łącznikiem uziemienia w dolnej części wzmacniacza, a złączem po stronie napędu. Standardowe kable zasilające GE Fanuc nie posiadają ekranowania. W przypadku zastosowania w napędach W serii S dodatkowego hamulca przytrzymującego, zasilanie jest przyłączone przy pomocy przedstawionych poniżej osobnych złącz z krótkimi wyprowadzeniami (konieczny jest osobny kabel dla hamulca). W przypadku napędów 1, 0-1, 5 kw, przedstawione złącza typu MS są mocowane bezpośrednio na obudowie napędu, połączenia hamulca znajdują się w obrębie tego samego złącza i kabla Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
63 Instalowanie 3 G H A F I B D A E D C C B Napęd Hamulec Z hamulcem Bez hamulca W (widok z przodu) 1, 0 2, 5 kw (widok z przodu) Strona okablowania A B C D E F D A G H I 1 3 Strona przednia 2 4 Z hamulcem C B Bez hamulca Opis widoku złącza Zasilanie napędu W Hamulec W 1-2, 5 kw z hamulcem 3, 5 5, 0 kw (widok z przodu) 3, 5-5 kw z hamulcem 1-5 kw bez hamulca Styk nr Sygnał Styk nr Sygnał Styk nr Sygnał Styk nr Sygnał Styk nr Sygnał 1 T 1 Hamulec A & C nie poł. A & B Hamulec A T 2 R 2 Hamulec E &D Masa C & I nie poł. B R 3 S B S D T C S 4 Masa I R E R D Masa F T F S G & H Hamulec G & H Masa Rysunek Połączenia zasilania napędu serii S Okablowanie i uziemienie hamulca oraz zasilania serwonapędu serii MTR Przewody zasilania napędu oraz hamulca, przedstawione w tabeli 3-9, są dostępne w ofercie GE Fanuc, przeznaczonej dla serwowzmacniaczy serii S2K. Kable zasilające napędów serii MTR- 3T, wyposażonych w hamulce, zawierają dwa dodatkowe wyprowadzenia, służące do podłączenia zasilania 24VDC hamulca (wymagania dotyczące zasilania hamulca opisano w Tabelach 2-8 do 2-10), oraz programu sterującego hamulcem. Napędy serii MTR-3N oraz MTR- 3S wyposażone w hamulce korzystają z fizycznie oddzielonych od innych kabla i złącza zasilania. Tabele 3-1 do 3-5 przedstawiają właściwe rozmiary kabli, natomiast rysunki 3-23 oraz 3-24 pokazują wyprowadzenia styków złącza napędu dla każdego modelu. Rozdział 3 Instalowanie 3-27
64 3 Styk złącza Napęd 1 Faza T 2 Faza S Uziemienie Masa obudowy 4 Dodatkowy hamulec - 5 Faza R E Dodatkowy hamulec + Rysunek Połączenia zasilania napędu/hamulca serii MTR-3T Styk złącza A B C D Napęd Faza T Faza R Faza S Masa obudowy D C A B Rysunek Połączenia zasilania napędów serii MTR-3N oraz MTR-3S Styk złącza Napęd A Hamulec + B Hamulec - B A Rysunek Połączenia zasilania hamulca dodatkowego serii MTR-3N oraz MTR-3S Okablowanie przelicznika serwonapędu serii MTR Przewody sprzężenia zwrotnego przelicznika, przedstawione w tabeli 3-9, są dostępne w ofercie GE Fanuc, przeznaczonej dla wykorzystywanych wraz z serwonapędami serii MTR wzmacniaczy serii S2K, opartych na przeliczniku. Odpowiednią końcówkę przewodu przelicznika należy wpiąć w złącze napędu, natomiast końcówkę ze złączem typu DB w gniazdo DB-15 na przedniej części wzmacniacza, oznaczone Position Feedback. Ekrany muszą być połączone z izolowanymi stykami uziemienia w złączu Position Feedback (DB-15) na wzmacniaczu S2K, jak przedstawiono w tabeli 3-7. Maksymalna długość kabla sprzężenia zwrotnego przelicznika wynosi 50m. 9, Schematy połączeń Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
65 Instalowanie 3 Tabela 3-7. Połączenia sprzężenia zwrotnego pozycji przelicznika Połączenie z S2K DB-15P Numer styku złącza sprzężenia zwrotnego pozycji Nazwa sygnału Złącze napędu serii MTR-3T Przyłączyć do... Złącze napędu serii MTR-3N lub MTR- 3S 1 R1 5 E 2 R2 6 F 3 S1 1 D 4 S3 2 B 5 S2 4 C 6 S4 3 A 7 Therm 7 G 8 Therm 8 H 9 Ekran Nie połączone Nie połączone 10 Nie połączone Nie połączone Nie połączone 11 Ekran Nie połączone Nie połączone 12 Nie połączone Nie połączone Nie połączone 13 Ekran Nie połączone Nie połączone 14 Nie połączone Nie połączone Nie połączone 15 Ekran Nie połączone Nie połączone M A B C L T N P D K S R E J H G F Napędy serii MTR-3T Napędy serii MTR-3N oraz MTR-3S Rysunek Połączenia sprzężenia zwrotnego przelicznika serii MTR Rozdział 3 Instalowanie 3-29
66 Okablowanie komunikacji szeregowej Wzmacniacze serii S2K wyposażone są w męskie 9-stykowe złącze typu D, oznaczone Serial Port, służące do komunikacji w standardzie RS-232. Port ten umożliwia przyłączenie z programem emulującym terminal, lub z oprogramowaniem GE Fanuc Motion Developer, które umożliwiają skonfigurowanie i dostrojenie wzmacniacza S2K zgodnie z wymaganiami danej aplikacji. Można wykorzystać oferowany przez GE Fanuc 3-metrowy kabel szeregowy (IC800SKCS030), lub wykonać kabel samodzielnie. Należy zastosować ekranowany przewód Belden 8723, lub odpowiednik. Poniżej opisano wyprowadzenia styków kabli szeregowych: Numer styku złącza S2K Sygnał Numer styku w porcie PC Sygnał 1 Brak połączenia 1 Brak połączenia 2 Odbierany 2 Odbierany 3 Nadawany 3 Nadawany 4 Zworka do styku 7 na 4 Brak połączenia złączu S2K 5 Uziemienie 5 Uziemienie/ekran 6 Brak połączenia 6 Brak połączenia 7 Zworka do styku 4 na 7 Brak połączenia złączu S2K 8 Brak połączenia 8 Brak połączenia 9 Brak połączenia 9 Brak połączenia Ustawienia dla portu szeregowego są stałe i wynoszą: 9600 bodów, 7 bitów oraz nieparzystość (odd parity). Wykorzystany jest protokół XON/XOFF Okablowanie dodatkowego wejścia/wyjścia Dodatkowe złącze Auxiliary I/O zawiera wiele różnorodnych sygnałów wykorzystywanych do sprzęgnięcia wzmacniacza S2K ze sterownikiem ruchu i określonym urządzeniem. Dostępne są następujące funkcje: Analogowe wejście (AI1) Wejście analogowe ograniczenia momentu obrotowego (AI2) Wyjście analogowe (AO) Wyjście +5VDC (dla enkodera pomocniczego) (na wejściu Pulse Input w modelach SSD216 i SSD228) Wyjście +12 VDC (do wejścia Enable) Wejście Enable Wyjście OK Wyjście enkodera Wejście enkodera pomocniczego (na wejściu Pulse Input w modelach SSD216, SSD228 oraz SSD420) Wejście Enable i wyjście OK mogą zostać tak podłączone, aby można je było wykorzystać zarówno do operacji wyprowadzania, jak i pobierania danych. Zakres napięć wynosi od 12 do 24 VDC. Maksymalna wartość pobieranego lub oddawanego prądu dla wyjścia OK wynosi 100 ma. W zależności od zastosowania, przewody wykorzystane do połączenia ze złączem Auxiliary I/O (pomocnicze wejście/wyjście) powinny mieć odpowiedni rozmiar i jakość izolacji Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
67 Instalowanie 3 Modele SSD104, SSD107 oraz SSD407 W modelach tych złącze Auxiliary I/O jest standardowym, 25 stykowym żeńskim złączem typu D, rozkład przewodów zgodny jest z opisem styków z tabeli 3-8, i ze schematami połączeń zamieszczonymi w punkcie Firma GE Fanuc oferuje gotowe zestawy służące do dołączenia sygnałów złącza Auxiliary I/O. Zestaw terminala przyłączeniowego (44A), oraz przypisane mu odpowiednie przewody (IC800SKCIxxx), umożliwiają wyprowadzenie wszystkich sygnałów w postaci zacisków śrubowych, zainstalowanych w bloku, który może zostać zainstalowany w panelu, lub na szynie DIN. Istnieją także kable o rozdzielonych końcówkach (IC800SKCFLYxxx), które umożliwiają połączenie indywidualnych przewodów bezpośrednio do listwy zaciskowej lub sterownika urządzenia. W tabeli 3-9 podano informacje ułatwiające wybór kabli. Modele SSD216, SSD228 oraz SSD420 W modelach tych złącze Auxiliary I/O jest standardowym terminalem przyłączeniowym z zaciskami śrubowymi, rozkład przewodów zgodny jest z opisem styków z tabeli 3-8, i ze schematami połączeń zamieszczonymi w punkcie Ponieważ połączenia wykonywane są za pomocą zacisków śrubowych, w ofercie nie występują gotowe kable, służące w tych modelach do połączeń ze złączem Auxiliary I/O. W poniższej tabeli przedstawiono szczegółowy opis każdego sygnału występującego na złączu Auxiliary I/O. Tabela 3-8. Wyprowadzenia styków złącza Auxiliary I/O SSD104 SSD107 SSD407 SSD216 SSD228 SSD420 Nazwa sygnału Opis Styk # Styk # 1 1 AI1+ Sygnał dodatni dla różnicowego wejścia analogowego 1, używanego dla interfejsu linii poleceń ± 10VDC 2 3 AI2+ Sygnał dodatni dla różnicowego wejścia analogowego 2, używanego jako wejście ograniczenia momentu obrotowego ± 10VDC 3 6 AO Sygnał dodatni dla wyjścia analogowego ogólnego przeznaczenia 4 Wejście Pulse 5 Wejście Pulse 6 Wejście Pulse IN_A+ IN_B+ Tie Sygnał dodatni dla kanału A wejścia enkodera pomocniczego Sygnał dodatni dla kanału B wejścia enkodera pomocniczego Wykorzystywane do wstępnego spolaryzowania wejść enkodera, gdy są one wykorzystywane jako wejście niesymetryczne Vdc Napięcie 12VDC do wykorzystania z sygnałami OK i Enable (max 0, 5A) 8 8 Out_A+ Sygnał dodatni dla kanału A wyjścia enkodera 9 10 Out_B+ Sygnał dodatni dla kanału B wyjścia enkodera Index + Sygnał dodatni dla kanału impulsu znakującego (markera) wyjścia enkodera pomocniczego Common Wspólna masa sygnałowa dla wewnętrznych napięć 5 i 12 VDC. Zacisk ten nie jest połączony z ramką. 12 Brak Enable - Sygnał ujemny dla dyskretnego wejścia załączania mocy wyjściowej. 13 Brak OK - Sygnał ujemny dla dyskretnego wyjścia OK wzmacniacza 14 2 AI1 - Sygnał ujemny dla różnicowego wejścia analogowego 1, używanego dla interfejsu linii poleceń ± 10VDC 15 4 AI2 - Sygnał ujemny dla różnicowego wejścia analogowego 2, używanego jako wejście ograniczenia momentu obrotowego ± 10VDC 16 5 & 7 Analog Common 17 Wejście Pulse IN_A- Wspólna masa dla wejść i wyjść analogowych Sygnał ujemny dla kanału A wejścia enkodera pomocniczego Rozdział 3 Instalowanie 3-31
68 3 SSD104 SSD107 SSD407 SSD216 SSD228 SSD420 Nazwa sygnału Opis Styk # Styk # 18 Wejście Pulse 19 Wejście Pulse IN_B- Sygnał ujemny dla kanału B wejścia enkodera pomocniczego + 5 Vdc Wyjście 5VDC (maks. 0, 25 A) do zasilania enkodera pomocniczego & 20 Common Wspólna masa sygnałowa dla wejść i wyjść dyskretnych 21 9 Out_A - Sygnał ujemny dla kanału A wyjścia enkodera Out_B Sygnał ujemny dla kanału B wyjścia enkodera Index - Sygnał ujemny dla kanału impulsu znakującego (markera) wyjścia enkodera pomocniczego Enable + Sygnał dodatni dla dyskretnego wejścia załączania mocy wyjściowej OK + Sygnał dodatni dla dyskretnego wyjścia OK wzmacniacza N/A 17 Input Common N/A 18 Output Common Masa dla transoptora dyskretnego wejścia Enable. Nie dołączony do żadnego z napięć wewnętrznych lub punktów masy. Masa dla wyjścia przekaźnikowego OK SS. Nie dołączony do żadnego z napięć wewnętrznych lub punktów masy Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
69 Instalowanie 3 Wejście sygnału sterującego (Wejście analogowe 1) Różnicowe wejście sygnału sterującego w zamierzeniu ma spełniać rolę interfejsu dla sygnału ±10VDC, sterującego momentem obrotowym lub prędkością w momencie, gdy wzmacniacz pracuje w trybie sterowania prędkością lub momentem (domyślnie). Parametr typu przemieszczenia (Motion Type - MT) określa tryb pracy wzmacniacza. Parametry: strefa nieczułości wejścia analogowego (Analog Input Deadband - AIB1) oraz przesunięcie wejścia analogowego (Analog Input Offset - AIO1) są wykorzystywane do skonfigurowania strefy nieczułości oraz przesunięcia napięciowego tego wejścia. Szczegółowe opisy tych parametrów podano w Rozdziale 5. Współczynniki przełożenia (GRN oraz GRD) mogą być wykorzystane do skalowania napięcia sterującego w celu przedstawienia przy jego pomocy określonej prędkości lub momentu obrotowego napędu. Skalowanie podstawy wejściowego sygnału sterującego dla współczynnika 1 (GRN/GRD = 1) dla każdego trybu pracy przedstawia się następująco: Tryb sterowania prędkością (MT=VEL): 1228, 8 obrotów napędu na minutę/volt napięcia sterującego Tryb sterowania momentem obrotowym (MT=TORQ): 10% wartości szczytowej prądu wzmacniacza/volt napięcia sterującego Aby skalowanie było możliwe, parametr Gearing Enable musi być ustawiony (GRE=1). Do doprowadzenia sygnału należy wykorzystać ekranowaną skrętkę dwużyłową AWG. Najlepszą odporność na zakłócenia można uzyskać, łącząc po stronie źródłowej (stronie głównego sterownika) ekran z niższym potencjałem różnicowego wejścia sygnału sterującego. Ponadto, jako odniesienie w trybie wspólnym, należy połączyć styk masy sygnału analogowego na złączu dodatkowego wejścia/wyjścia Auxiliary z masą sygnału sterującego po stronie głównego sterownika. (Patrz schematy połączeń w punkcie 3. 9). Poniżej przedstawiono schemat wewnętrzny obwodu wejścia analogowego. 25 K OP-AMP 25 K 25 K AIx + AIx - 25 K Masa Analogsygnału analogowego Common Wejście analogowe ograniczenia momentu obrotowego (Wejście analogowe 2) To wejście różnicowe w zamierzeniu ma spełniać rolę wejścia odniesienia ±10VDC ograniczenia momentu obrotowego w czasie, gdy wzmacniacz pracuje w trybie sterowania prędkością lub momentem obrotowym (domyślnie). Wzmacniacze S2K mogą być skonfigurowane w sposób umożliwiający natychmiastową zmianę ustawienia ograniczenia momentu obrotowego, przy wykorzystaniu omawianego wejścia analogowego. Jeżeli parametr załączenia wartości granicznej momentu obrotowego (Torque Limit Enable - TLE) ma wartość 2, wartość bezwzględna wejścia analogowego 2 ustawia wartość graniczną momentu obrotowego (prądu) wzmacniacza w przedstawiony poniżej sposób: 10V = Pełny ciągły znamionowy moment obrotowy (prąd) Jeżeli dana aplikacja wymaga ustalonej wartości granicznej momentu obrotowego, zamiast analogowego wejścia ograniczenia momentu należy wykorzystać parametr TLC. Parametry: strefa nieczułości wejścia analogowego (Analog Input Deadband AIB2) oraz przesunięcie wejścia analogowego (Analog Input Offset AIO2) są wykorzystywane do skonfigurowania strefy nieczułości oraz przesunięcia napięciowego tego wejścia. Powyżej przedstawiono schemat wewnętrzny obwodu wejścia analogowego. Rozdział 3 Instalowanie 3-33
70 3 Wyjście analogowe (AO) Sprzętowe wyjście analogowe jest przede wszystkim wykorzystywane jako wyjście diagnostyczne dla różnego rodzaju sygnałów użytych w procesie dostrajania i uruchamiania. Styk Analog Common wykorzystywany jest do sygnału zwrotnego. Parametr oprogramowania Analog Output (AO) pozwala na skonfigurowanie tego wyjścia tak, aby reprezentowało ono jeden z następujących sygnałów: Prędkość rzeczywista (Actual velocity, AO = VLA) Rzeczywisty prąd wyjściowy (Actual output current, AO = CMD) Błąd położenia (Following error, AO = FE) Na wyjściu tym można również za pomocą emulatora terminala PC, lub okna terminala Motion Developer, ustawić określoną wartość napięcia, przypisując parametr AO do określonej wartości napięcia. Operacja taka jest użyteczna podczas uruchamiania i dostrajania systemu, umożliwiając wykorzystanie wyjścia analogowego jako źródła sygnału sterującego zarówno w trybie sterowania prędkością, jak i momentem obrotowym. Bezpośrednie połączenie wyjścia analogowego z wejściem sygnału sterującego (AI1) wzmacniacza umożliwia wymuszenie ustawień dyskretnego sygnału sterującego, w celu przesunięcia osi i sprawdzenia działania urządzenia. Aby uzyskać większą odporność na szum, należy dołączyć ekran do styku Analog Common w złączu Auxiliary I/O. Poniżej przedstawiono schemat wewnętrzny układu wyjścia analogowego. 20 K V 20 K AO 100 Masa -12V Analogsygnału analogowego Common Wejście dodatkowego enkodera (IN_A, IN_B) Wzmacniacz S2K wyposażony jest w tryb przekładni elektronicznej, umożliwiający napędowi pracę na podstawie informacji z enkodera nadrzędnego, lub na podstawie źródła impulsów (emulacja silnika krokowego). Rejestr Auxiliary Encoder Type (QTX) umożliwia skonfigurowanie tego wejścia do pracy z jednym z następujących typów sygnałów: Wejście Impuls/Kierunek (Pulse/Direction) Wejście impulsu CCW/CW (obrót przeciwnie/zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara) Wejście sygnałów AB (enkodera) Ustawienie rejestru typu przemieszczenia w tryb pozycyjny (MT = POS) powoduje ustalenie trybu przekładni, w którym wzmacniacz w zależności od współczynnika przełożenia będzie postępował za impulsami z wejścia dodatkowego enkodera. Współczynnik ten jest ustalany przy pomocy rejestrów licznika współczynnika przełożenia (Gearing Numerator - GRN) oraz mianownika współczynnika przełożenia (Gearing Denominator - GRD). Rejestr udostępnienia przełożenia (Gearing Enable - GRE) jest wówczas wykorzystywany do załączania i wyłączania trybu przełożenia, natomiast rejestr granicy przełożenia (Gearing Bound - GRB) ustala maksymalną prędkość (impulsy/sekundę), jaka może zostać zadana w trybie elektronicznego przełożenia. Wejście dodatkowego enkodera nie uwzględnia wejścia znakującego (markera), ponieważ jest ono wykorzystywane dla nieskomplikowanych sygnałów impulsowych, w przypadku których nie ma potrzeby określania wzorcowej pozycji odniesienia. Jeżeli wejścia enkodera pomocniczego wykorzystywane są ze źródłem sygnału niesymetrycznego, należy odnieść się do poniższego punktu zatytułowanego Punkt Tie. W modelach SSD216 i SSD228 wejście enkodera pomocniczego i wyjście +5VDC znajdują się w złączu wejścia sygnału impulsowego (Pulse Input), w dolnej części wzmacniacza. Poniżej przedstawiono schemat wewnętrzny układu wejścia enkodera. 26L533 IN_A + IN_A Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
71 Instalowanie 3 Punkt Tie (dla niesymetrycznego wejścia enkodera) Punkt Tie pozwala na wykorzystanie wejść enkodera pomocniczego jako wejść niesymetrycznych. Zacisk ten jest wewnętrznie dołączony do źródła napięcia 2, 5VDC poprzez ograniczający prąd rezystor o wartości 1 kω. Zazwyczaj punkt Tie dołączony jest do zacisków wejść IN_A- i IN_B-, polaryzując wstępnie odbiornik linii. Należy zwrócić uwagę, że w modelach SSD216 i SSD228 zacisk ten znajduje się w złączu Pulse Input, w dolnej części wzmacniacza. Dla niesymetrycznych sygnałów, podawanych przez otwarty kolektor, wymagany jest podciągający rezystor o wartości 470 Ω. Poniżej przedstawiono schemat wewnętrzny zacisku Tie V OP-AMP 1 K Tie Wyjścia enkodera (Out_A, Out_B, Index). Wzmacniacz S2K jest zazwyczaj wykorzystywany w aplikacjach sterujących pozycją napędu, w których główny sterownik ruchu zamyka pętlę pozycji, i łączy się ze wzmacniaczem przy wykorzystaniu sygnału sterującego prędkością lub momentem obrotowym. Jako że wzmacniacz S2K do prawidłowego komutowania prądów wymaga informacji zwrotnej z napędu, musi istnieć sprzężenie zwrotne pozycji napędu do wzmacniacza. Główny sterownik wymaga również sprzężenia zwrotnego z napędu (chyba, że na obciążeniu zamontowane zostanie drugie urządzenie zapewniające sprzężenie zwrotne). W przypadku napędów serii S wyjście enkodera buforuje wartości z wejścia enkodera napędu i udostępnia je sterownikowi ruchu jako sygnały AB (kanał A, kanał B oraz indeks). Rozdzielczość enkodera napędu serii S wynosi 2500 impulsów na obrót, tak więc informacja zwrotna przekazana do sterownika głównego wynosi impulsów AB na jeden obrót. W przypadku napędów S2K serii MTR opartych na przeliczniku, sygnały AB enkodera pochodzą ze sprzężenia zwrotnego przelicznika, osiągając maksymalną rozdzielczość 1024 impulsy na obrót (4096 zliczeń sygnału AB na obrót). Rozdzielczość może zostać obniżona do jednej z kilku predefiniowanych niższych rozdzielczości przy wykorzystaniu rejestru typu wyjścia enkodera (Encoder Output Type - EOT). Aby uzyskać najlepsze wyniki, jako kable łączące należy wykorzystać skrętkę dwużyłową AWG z ekranowaną każdą parą przewodu i z ekranem na całym przewodzie. Aby uzyskać większą odporność na szum, należy dołączyć ekran do jednego z wejść common w złączu Auxiliary I/O. Poniżej przedstawiono schemat wewnętrzny układu każdego wyjścia enkodera: 26L531 OUT_A + OUT_A - Rozdział 3 Instalowanie 3-35
72 3 Wejście Enable Dyskretne wejście Enable pozwala głównemu sterownikowi na załączenie lub wyłączenie stopnia mocy wyjściowej wzmacniacza. Aby uruchomić napęd serwo, wejście Enable musi być aktywne. Wejście Enable jest także wykorzystywane do wyzerowania błędów na wzmacniaczu; po pojawieniu się błędu musi zostać przełączone ze stanu niskiego w wysoki, aby wyzerować błędy. Aktualny stan wejścia Enable może być wyświetlony w oknie terminala poprzez użycie rejestru kodu błędu (Fault Code - FC). Wejście Enable należy podłączyć w sposób przedstawiony na schematach połączeniowych zamieszczonych w punkcie Poniżej przedstawiono schemat wewnętrzny obwodu wejścia Enable enkodera. TRANSOPTOR OPTOCOUPLER 2000 ENABLE ENABLE - (SSD104 & SSD107) Wspólne Input Common wejście (SSD216 & SSD228) Wyjście OK Wyjście dyskretne OK umożliwia sterownikowi S2K przekazanie do głównego sterownika informacji o statusie. Wyjście OK jest aktywne, gdy wzmacniacz jest załączony i nie występują żadne błędy. Gdy wyjście to jest aktywne, dioda LED rejestru statusu będzie sygnalizować OK. Poniżej przedstawiono schemat wewnętrzny układu wyjścia OK. PRZEKAŹNIK SOLID STATE PÓŁPRZEWODNIKOWY RELAY OK + OK - (SSD104 & SSD107) Wspólne Output Common wyjście (SSD216 & SSD228) 3-36 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
73 Instalowanie Schematy połączeń Port szeregowy KOMPUTER MASA NADAW. ODBIÓR Dodatkowe wejście/wyjście (Auxiliary I/O) Sygnał sterujący +/-10V Masa sygn. sterującego Przełącznik SW1 podczas pracy musi być zamknięty WIDOK Z PRZODU Sprzężenie zwrotne pozycji Enkoder Serwonapęd bezszczotkowy NAPĘD Zielony Czarny Biały Czerwony Trzy fazy Wejście VAC (1) Pojedyncza faza Obwód awaryjnego zatrzymania WIDOK OD DOŁU Uwaga: Nie łączyć L3 z pojedynczą fazą UWAGI: (1) Zasilanie we 90 do 250 VAC, Hz, jedna 10A, 3 6A Rysunek Schemat połączeń serwowzmacniacza 4, 3 A 115/230VAC opartego na enkoderze szeregowym (SSD104) Rozdział 3 Instalowanie 3-37
74 3 KOMPUTER MASA NADAW. ODBIÓR Port szeregowy Dodatkowe wejście/wyjście (Auxiliary I/O) Sygnał sterujący +/-10V Masa sygn. sterującego Przełącznik SW1 podczas pracy musi być zamknięty WIDOK Z PRZODU Sprzężenie zwrotne pozycji Przelicznik Czerwony Czarny Zielony Czarny Biały Czarny Niebieski Czarny Serwonapęd bezszczotkowy NAPĘD Zielony Czarny Biały Czerwony Trzy fazy Wejście VAC (1) Pojedyncza faza Obwód awaryjnego zatrzymania WIDOK OD DOŁU Uwaga: Nie łączyć L3 z pojedynczą fazą UWAGI: (1) Zasilanie we 90 do 250 VAC, Hz, jedna 10A, 3 6A Rysunek Schemat połączeń serwowzmacniacza 4, 3 A 115/230 VAC opartego na przeliczniku (SSD104R) 3-38 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
75 Instalowanie 3 Port szeregowy KOMPUTER MASA NADAW. sterującego WIDOK Z PRZODU Przełącznik SW1 podczas pracy musi być zamknięty Sprzężenie zwrotne pozycji Enkoder Serwonapęd bezszczotkowy NAPĘD Zielony Czarny Biały Czerwony Połączenia zacisku Wewnętrzne Zewnętrzne Rezystor zacisku (*) Trzy fazy Wejście VAC (1) Pojedyncza faza * Rezystor zacisku jest konieczny tylko w przypadku aplikacji o dużym obciążeniu cyklu pracy. Odpowiednią wartość rezystora zacisku oraz opis sposobu jego podłączenia można uzyskać w GE Fanuc. Obwód awaryjnego zatrzymania Uwaga: Nie łączyć L3 z pojedynczą fazą UWAGI: (1) Zasilanie we 90 do 250 VAC, Hz, jedna 10A, 3 6A WIDOK OD DOŁU Rysunek Schemat połączeń serwowzmacniacza 7, 2A 115/230 VAC opartego na enkoderze szeregowym (SSD107) Rozdział 3 Instalowanie 3-39
76 3 Port szeregowy KOMPUTER MASA NADAW. sterującego Przełącznik SW1 podczas pracy musi być zamknięty WIDOK Z PRZODU Sprzężenie zwrotne pozycji Przelicznik Czerwony Czarny Zielony Czarny Biały Czarny Niebieski Czarny Połączenia zacisku Serwonapęd bezszczotkowy NAPĘD Zielony Czarny Biały Czerwony Wewnętrzne Zewnętrzne Rezystor zacisku (*) * Rezystor zacisku jest konieczny tylko w przypadku aplikacji o dużym obciążeniu cyklu pracy. Wejście VAC (1) Trzy fazy Pojedyncza faza Obwód awaryjnego zatrzymania UWAGI: (1) Zasilanie we 90 do 250 VAC, Hz, Uwaga: Nie łączyć L3 z pojedynczą fazą jedna 10A, 3 6A Rysunek Schemat połączeń serwowzmacniacza 7, 2A 115/230 VAC opartego na przeliczniku (SSD107R) 3-40 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
77 Instalowanie 3 Port szeregowy KOMPUTER MASA NADAW. sterującego Przełącznik SW1 podczas pracy musi być zamknięty Sprzężenie zwrotne pozycji Enkoder WIDOK Z PRZODU Wejście impulsowe Serwonapęd bezszczotkowy Czerwony NAPĘD Biały Czarny Zielony Wejście VAC (1) Połączenia zacisku Wewnętrzne Zewnętrzne Rezystor zacisku (*) * Rezystor zacisku jest konieczny tylko w przypadku aplikacji o dużym obciążeniu cyklu pracy. Obwód awaryjnego zatrzymania UWAGI: (1) Zasilanie we: 180 do 250 VAC trzy fazy 18A dla IC800SSD216S1A trzy fazy 30A dla IC800SSD228S1A WIDOK OD DOŁU Rysunek Schemat połączeń serwowzmacniaczy 16A & 28A, 230 VAC opartych na enkoderze szeregowym (SSD216 & SSD228) Rozdział 3 Instalowanie 3-41
78 3 KOMPUTER Port szeregowy MASA NADAW. sterującego Sygnał sterujący +/-10V Masa sygn. sterującego Typu SINK Typu SOURCE Sprzężenie zwrotne pozycji Przelicznik Czerwony WIDOK Z PRZODU Czarny Zielony Czarny Biały Czarny Niebieski Czarny Wejście impulsowe Serwonapęd bezszczotkowy NAPĘD Czerwony Biały Czarny Zielony Połączenia zacisku Wewnętrzne Zewnętrzne Wejście VAC (1) Rezystor zacisku (*) * Rezystor zacisku jest konieczny tylko w przypadku aplikacji o dużym obciążeniu cyklu pracy. Obwód awaryjnego zatrzymania UWAGI: (1) Zasilanie we: 180 do 250 VAC trzy fazy 18A dla IC800SSD216RS1A trzy fazy 30A dla IC800SSD228RS1A WIDOK OD DOŁU Rysunek Schemat połączeń serwowzmacniaczy 16A & 28A, 230 VAC opartych na przeliczniku (SSD216R & SSD228R) 3-42 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
79 Instalowanie 3 Port szeregowy KOMPUTER MASA NADAW. sterującego Przełącznik SW1 podczas pracy musi być zamknięty WIDOK Z PRZODU Sprzężenie zwrotne pozycji Przelicznik Czerwony Czarny Zielony Czarny Biały Czarny Niebieski Czarny Połączenia zacisku Serwonapęd bezszczotkowy NAPĘD Zielony Czarny Biały Czerwony Zasilanie wejścia Wewnętrzne Zewnętrzne Rezystor zacisku (*) * Rezystor zacisku jest konieczny tylko w przypadku aplikacji o dużym obciążeniu cyklu pracy. Obwód awaryjnego zatrzymania UWAGI: (1) Zasilanie napędu: 324 do 528 VAC, trzy fazy 8A zasilanie obwodów logicznych 18 do 30 2A WIDOK OD DOŁU Rysunek Schemat połączeń serwowzmacniacza 7, 2A 460 VAC opartego na przeliczniku (SSD407R) Rozdział 3 Instalowanie 3-43
80 3 Port szeregowy KOMPUTER MASA NADAW. sterującego WIDOK Z PRZODU Typu SINK Sprzężenie zwrotne pozycji Przelicznik Czerwony Czarny Zielony Czarny Biały Czarny Niebieski Typu SOURCE Serwonapęd bezszczotkowy Czerwony NAPĘD Biały Czarny Zielony Połączenia zacisku Wewnętrzne Zewnętrzne Czarny Rezystor zacisku (*) Wejście impulsowe * Rezystor zacisku jest konieczny tylko w przypadku aplikacji o dużym obciążeniu cyklu pracy. Zasilanie we (1) Obwód awaryjnego zatrzymania UWAGI: (1) Zasilanie napędu: 324 do 528 VAC, trzy fazy 22A zasilanie obwodów logicznych: 18 do 30 2A WIDOK OD DOŁU Rysunek Schemat połączeń serwowzmacniacza 20A 460 VAC opartego na przeliczniku (SSD420R) 3-44 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
81 Instalowanie 3 Kabel serii S2K Kable i złącza Interfejs dodatkowego wejścia/wyjścia GE Fanuc oferuje kilka długości kabli łączących napęd ze wzmacniaczem oraz umożliwiających wykorzystanie inne różnorodne funkcje wzmacniacza. Zaleca się stosowanie kabli GE Fanuc, przedstawionych w tabeli 3-9. Z napędami serii MTR oraz S nie są dostarczane złączki, jednakże Tabela 3-10 przedstawia szczegóły dotyczące zestawów złączek dla napędów serii S, które to zestawy mogą być oddzielnie zamówione w GE Fanuc. Uwaga: Kable i złącza GE Fanuc nie są przeznaczone dla aplikacji stosowanych w środowiskach IP67, oraz w środowiskach z przepływem wody. Kable GE Fanuc nie są projektowane z myślą o aplikacjach wymagających giętkich przewodów. Tabela 3-9. Kable dostępne w ofercie GE Fanuc Numer katalogowy GE Fanuc IC800SKCI010 IC800SKCI030 IC800SKCFLY010 IC800SKCFLY030 Opis Kabel interfejsu, dodatkowe we/wy S2K / zestaw terminala przyłącz. 44A, 1 m Kabel interfejsu, dodatkowe we/wy S2K / zestaw terminala przyłącz. 44A, 3 m Kabel interfejsu, dodatkowe złącze we/wy S2K / rozdzielone końcówki, 1 m Kabel interfejsu, dodatkowe złącze we/wy S2K / rozdzielone końcówki, 3 m Szeregowy IC800SKCS030 Kabel komunikacji szeregowej S2K dla interfejsu PC (Motion Developer), 3m Do enkodera IC800SKCEZxxx Kabel enkodera, S2K / napęd W serii S, xxx=050 (5 m) lub 100 (10 m) serwonapędu serii S IC800SKCEVxxx Kabel enkodera, S2K / napęd 1kW-5kW serii S, xxx=050 (5 m) lub 100 (10 m) Zasilanie serwonapędu serii S Do hamulca serwonapędu serii S IC800SKCPZxxx Kabel zasilania, S2K / napęd W serii S, xxx=050 (5 m) lub 100 (10 m) IC800SKCPVxxx Kabel enkodera, S2K / napęd 1kW-2, 5kW serii S, xxx=050 (5 m) lub 100 (10 m) IC800SKCPVLxxx Kabel enkodera, S2K / napęd 4, 5kW-5kW serii S, xxx=050 (5 m) lub 100 (10 m) IC800SKCBVxxx * Kabel zasilania/hamulca, napęd 1kW-2, 5kW serii S z hamulcem, xxx=050 (5 m) lub 100 (10 m) IC800SKCBVLxxx * Kabel zasilania/hamulca, napęd 4, 5kW-5kW serii S z hamulcem, xxx=050 (5 m) lub 100 (10 m) IC800SLCBZ0xxx Kabel hamulca, napęd W serii S z hamulcem, xxx=050 (5 m) lub 100 (10 m) Do przelicznika napędu serii MTR Zasilanie napędu serii MTR Do hamulca napędu serii MTR CBL-3C-RD-xx Kabel przelicznika, S2K / serwonapęd serii MTR-3N lub MTR-3S, xx=3, 6 lub 9m CBL-3T-RD-xx Kabel przelicznika, S2K / serwonapęd serii MTR-3T, xx=3, 6 lub 9m CBL-34-MP-xx Kabel zasilania, S2K / serwonapęd serii MTR-3N, xx=3, 6 lub 9m CBL-34-MP-xx Kabel zasilania, S2K / serwonapęd serii MTR-3S2x, 3S3x & MTR-3S43-H, xx=3, 6 lub CBL-38-MP-xx 9 Kabel zasilania, S2K / serwonapęd serii MTR-3S8x, xx=3, 6 lub 9m CBL-3C-MP-xx Kabel zasilania, S2K / serwonapęd serii MTR-3S43-G, 3S45, 3S46 & 3S6x-G, xx=3, 6 CBL-3P-MP-xx Kabel zasilania, S2K / serwonapęd serii MTR-3S6x-H, xx=3, 6 lub 9m CBL-3T-MP-xx Kabel zasilania, S2K / serwonapęd serii MTR-3T4x, 3T5x & 3T6x, xx=3, 6 lub 9m CBL-T7-MP-xx Kabel zasilania, S2K / serwonapęd serii MTR-3T1x & 3T2x, xx=3, 6 lub 9m CBL-3T-MB-xx Kabel zasilania, S2K / serwonapęd serii MTR-3T4x, 3T5x & 3T6x, z hamulcem, xx=3, 6 CBL-T7-MB-xx l Kabel b zasilania/hamulca, S2K / serwonapęd serii MTR-3T1x & 3T2x, z hamulcem, xx=3, CBL-30-BT-xx 6l b9 Kabel zasilania, S2K / serwonapęd serii MTR-3N & 3S, z hamulcem xx=3, 6 lub 9m *Serwonapędy 1kW-5kW serii S zawierają w pojedynczym kablu zasilanie hamulca oraz napędu. W razie konieczności użycia hamulca, należy wykorzystać ten kabel, zamiast kabli zasilania napędu IC800SKCPVxxx lub IC800SKCPVLxxx. W razie konieczności uwzględnienia opcji hamulca w serwonapędach W serii S, konieczne jest zastosowanie oddzielnego kabla (IC800SLCBZxxx) zasilającego hamulec napędu. Rozdział 3 Instalowanie 3-45
82 3 Tabela Złącza serwonapędów serii S Zestaw złączy IC800SLMCONKIT Z Napędy 30 do 750 W serii S bez hamulca Funkcja złącza Enkoder Zasilanie szt Opis złącza Numer katalogowy złącza Producent 1 Gniazdo Styk lub Gniazdo Styk lub AMP, Inc. lub odpowiednik IC800SLMCONKIT ZB Napędy 30 do 750 W serii S z hamulcem IC800SLMCONKIT V Napędy 1000 do 2500 W serii S bez hamulca IC800SLMCONKIT VB Napędy 1000 do 2500 W serii S z hamulcem IC800SLMCONKIT VL Napędy 3500 do 5000 W serii S bez hamulca IC800SLMCONKIT VLB Napędy 3500 do 5000 W serii S z hamulcem Enkoder Zasilanie Hamulec Enkoder Zasilanie (bez hamulca) Enkoder Zasilanie & hamulec Enkoder Zasilanie (bez hamulca) Enkoder Zasilanie & hamulec 1 Gniazdo Styk lub Gniazdo Styk lub Gniazdo Styk lub MS-Shell* MS3106B20-29S 1 Zaciski kablowe MS A () 1 Tulejowe () 1 MS-Shell* MS3106B20-4S 1 Zaciski kablowe MS A () 1 Tulejowe () 1 MS-Shell* MS3106B20-29S 1 Zaciski kablowe MS A () 1 Tulejowe () 1 MS-Shell* MS3106B20-18S 1 Zaciski kablowe MS A () 1 Tulejowe () 1 MS-Shell* MS3106B20-29S 1 Zaciski kablowe MS A () 1 Tulejowe () 1 MS-Shell* MS3106B22-22S 1 Zaciski kablowe MS A () 1 Tulejowe () 1 MS-Shell* MS3106B20-29S 1 Zaciski kablowe MS A () 1 Tulejowe () 1 MS-Shell* MS3106B24-11S 1 Zaciski kablowe MS A () 1 Tulejowe () * Obudowy złącz przedstawione dla modeli serwonapędów 1-5 kw przeznaczone są dla złącz prostych. W przypadku złącz prostopadłych do linii przewodu, należy zamienić w numerach katalogowych MS3108 na MS3106. AMP, Inc. lub odpowiednik Amphenol lub odpowiednik Amphenol lub odpowiednik Amphenol lub odpowiednik Amphenol lub odpowiednik 3-46 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
83 Instalowanie Okablowanie dodatkowego hamulca napędu Poniższy rysunek zawiera przykład typowego okablowania dodatkowego hamulca przytrzymującego serwonapędy serii S oraz MTR. Hamulec należy zasilić napięciem 24VDC, aby spowodować uwolnienie napędu. Rozdział 2 zawiera dane techniczne hamulca napędu, opisujące wymagania prądowe dla każdego modelu napędu. GE Fanuc posiada w ofercie 5- amperowy, montowany na szynie DIN zasilacz 24VDC, który można w tym przypadku zastosować (nr katalogowy IC690PWR024). Jeżeli w założeniu styk sterujący hamulcem ma przełączać indukcyjne obciążenie cewki hamulca napędu, nie musi być stosowany przekaźnik sterujący (CR1). 120 VAC L N Zasilacz 24 VDC GE Fanuc IC690PWR CR1 Styk sterujący hamulcem o małej mocy (zamknięty w celu zwolnienia hamulca) CR1 D1 Cewka hamulca napędu 24 VDC D2 Komponenty zapewnione przez użytkownika: CR1 Przekaźnik sterujący, cewka: 24 VDC/50mA lub mniej, Styk: znamionowo na 1A ciągłego prądu DC oraz hamulec D1 Dioda, 1A, 100 VDC, 1N4002 lub odpowiednik D2 Dioda, 3A, 100 VDC, 1N5401 lub odpowiednik Rysunek Schemat typowego okablowania hamulca Rozdział 3 Instalowanie 3-47
84 3 3. 8 Dobór i łączenie rezystora rozpraszającego energię odzysku (rezystora regeneracyjnego) Energia odzysku jest powstaje zazwyczaj w aplikacjach o dużej bezwładności obciążenia, wysokiej prędkości, pionowych osiach ruchu oraz/lub częstych przyspieszeniach i hamowaniach. Podczas hamowania obciążenia jego zmagazynowana energia kinetyczna wymusza pracę napędu w charakterze generatora, powodując zwrot energii do serwowzmacniacza. W przypadku małych obciążeń oraz małej częstotliwości występowania przyspieszeń, wzmacniacz może być zdolny do przyjęcia i zmagazynowania tej energii w kondensatorach filtra łączącego DC, lub rozproszyć ją na wewnętrznym rezystorze rozpraszającym. W przeciwnym wypadku konieczne jest zastosowanie zewnętrznego rezystora rozpraszającego. Wzmacniacze serii S2K posiadają wewnętrzny rezystor rozpraszający, sterujący w większości aplikacji energią odzysku. Jeżeli podczas hamowania napędu pojawi się błąd przepięcia (wskaźnik statusu OV), lub błąd przeciążenia obwodu (wskaźnik statusu EC), przyczyną jest zazwyczaj wygenerowanie nadmiernej ilości energii odzysku, co wymaga zastosowania dodatkowego rezystora rozpraszającego. Wzmacniacz SSD104 nie ma możliwości zamontowania zewnętrznego rezystora. Zamiast tego można wypróbować kombinację poniższych czynności: Zmniejszenie częstotliwości występowania hamowania oraz/lub wydłużenie czasu hamowania Obniżenie szczytowej prędkości napędu Zredukowanie częstości cyklu pracy urządzenia Zmniejszenie bezwładności obciążenia podłączonego do napędu Zwiększenie przeciwwagi osi pionowej GE Fanuc posiada w ofercie kilka różnych zestawów rezystorów (wszystkie zawierają wsporniki montażowe), jak przedstawiono w tabeli Okablowanie łączące rezystor z zaciskami zasilania wzmacniacza nie jest uwzględnione w zestawie, zapewnia je użytkownik. Połączenia z rezystorem można wykonać poprzez lutowanie, terminale zaciskowe o odpowiednim wymiarze, lub zaciski obrączkowe zamontowane wokół otworów montażowych rezystora. Patrz Rysunek Uwaga Podczas normalnej pracy rezystor rozpraszający energię odzysku może stać się bardzo gorący. Aby zapobiec oparzeniu, należy nigdy nie dotykać rezystora. Rezystor należy zamontować w odpowiedniej odległości od komponentów i okablowania wrażliwych na ciepło, aby uniknąć ich uszkodzenia. Ponadto na zaciskach rezystora występuje wysokie napięcie. Należy odizolować połączenia lub zapewnić odpowiednią ochronę, aby wyeliminować ryzyko porażenia. Tabela Zestawy rezystorów rozpraszających energię odzysku Zestawy GE Fanuc rezystorów rozpraszających energię odzysku Dane techniczne zestawu rezystora Rezystancja Ciągła moc 1 Moc szczytowa w modelach 230VAC 2 Moc szczytowa w modelach 460VAC 2 IC800SLR Ω 100 W 3362 W IC800SLR Ω 225 W 1681 W 6806 IC800SLR Ω 300 W 8405 W IC800SLR Ω 1000 W W) Wartości znamionowe mocy rezystora odnoszą się do temperatury otoczenia 25 o C. Zmiana wartości znamionowych jest liniowa i wynosi 0, 3% na każdy o C powyżej 25 o C. 2) Moc szczytowa opiera się na napięciu załączenia obwodu rozpraszającego: 410 VDC w modelach 230 VAC, oraz 825 VDC w modelach 460 VAC Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
85 Instalowanie 3 W zestawach znajdują się rezystory o średnich wartościach oporności, umożliwiające zastosowanie w różnych warunkach. W niektórych aplikacjach mogą być wymagane rezystory mniejszej mocy, w innych rezystory większej mocy. Im mniejsza jest oporność rezystora, tym szybciej jest rozpraszana energia odzysku. W aplikacjach z obciążeniami o dużej bezwładności, wysokich prędkościach oraz dużej częstotliwości hamowania, powstaje większa ilość energii odzysku, co może powodować konieczność zastosowania rezystora większej mocy, oraz/lub o niższej oporności. Jeżeli w danej aplikacji moc oraz oporność standardowego zewnętrznego rezystora nie wystarczają do rozproszenia energii odzysku, można zmniejszyć ilość powstającej energii poprzez zmniejszenie bezwładności obciążenia, prędkości maksymalnej, częstości hamowania, zwiększenie przeciwwagi osi pionowej, lub poprzez zastosowanie kombinacji tych czynności. Szczegóły dotyczące doboru właściwego rezystora w zależności od wymagań aplikacji znajdują się w punkcie Okablowanie pomiędzy wzmacniaczem a rezystorem rozpraszającym energię powinno być możliwie jak najkrótsze (50cm lub 20 cali), aby zapobiec ewentualnemu uszkodzeniu tranzystora przełączającego, spowodowanemu napięciami nieustalonymi wynikającymi z pojemności przewodu. Podczas normalnej pracy rezystor rozpraszający energię odzysku może stać się bardzo gorący. Dlatego też wszelkie przewody powinny być poprowadzone z dala od rezystora, w odległości co najmniej 76mm (3 cale). Jeden zacisk rezystora należy połączyć z zaciskiem EXT zasilania wzmacniacza, drugi z zaciskiem DC+ zasilania wzmacniacza. Patrz Rysunki 3-30 oraz Uwaga: Jeżeli zewnętrzny rezystor nie jest stosowany, zaciski INT oraz EXT powinny być zwarte, jak przedstawiono w sekcji Zewnętrzne połączenia zacisku na rysunkach 3-30 oraz Jeżeli zaciski te nie są zwarte, wewnętrzny rezystor pozostaje odłączony, natomiast wzmacniacz może przejawiać objawy przeciążenia, jak w momencie generowania nadmiernej ilości energii odzysku. Uwaga ta nie odnosi się do modelu SSD104 wzmacniacza. Podczas montażu rezystora należy dokręcić nakrętkę dociskową, aby ścisnąć podkładkę zabezpieczającą. Nakrętka powinna być odpowiednio mocno dokręcona, nie należy jednak dokręcać jej zbyt mocno, aby uniknąć zerwania gwintu na śrubie. Rozdział 3 Instalowanie 3-49
86 3 PODKŁADKA SWORZEŃ ZABEZP. GWINTOWANY Przyłączenia do zacisków wzmacniacza PODKŁ. MIKOWA (2 SZT. ) PODKŁ. CENTRUJĄCA (2 SZT. ) D NAKRĘTKA ZABEZP. ROZMIAR GNIAZDA SS L CH H GRUBOŚĆ ZACISKU TT ŚREDN. OTW. ZACISKU TD TW TH LL 150 CC SZCZEGÓŁY ZACISKU Numer katalogowy Wymiary (w mm) Rezystor Wspornik Zacisk L +/- 1, 58 D Max. H CH CC LL SS TH TW TT TD IC800SLR, 1 23, 11 44, 45 31, 75 192, 07 19, 05 5, 54 X11, 1 14, 27 6, 35 0, 508 4, 22 IC800SLR002 25, 4 33, 32 54, 1 38, 1 293, 68 22, 26 7, 14 X14, 27 15, 88 9, 53 0, 51 4, 4 IC800SLR, 9 28, 58 44, 45 31, 75 242, 87 19, 05 5, 54 X11, 1 15, 88 9, 53 0, 51 4, 4 IC800SLR, 5 107, 95 76, 2 431, 8 31, 75 7, 14 X14, 27 15, 88 12, 7 6, 35 4, 78 Rysunek Wymiary montażowe i połączenie rezystora rozpraszającego energię odzysku 3-50 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
87 Instalowanie Obliczenie mocy odzysku i dobór rezystora Przy określaniu średniej mocy odzysku generowanej przez aplikację należy korzystać z poniższych wzorów. Nie są w nich brane pod uwagę straty wynikające z rezystancji twornika i przewodów doprowadzających. Na podstawie tych obliczeń należy dobrać odpowiedni zestaw rezystora z Tabeli Ciągła moc znamionowa wybranego rezystora musi przekraczać średnią moc odzysku obliczoną z poniższego równania: Średnia energia odzysku (w dżulach) = Energia ruchu obrot. uwolniona podczas hamowania (KROK 1) Energia zużyta na tarcie na osiach (KROK 2) + (tylko w przypadku osi pionowych) Energia na osiach pionowych uwolniona podczas ruchu w dół (KROK 3) KROK 1: Energia ruchu obrotowego uwolniona podczas hamowania (E d) 2 i 2 f 4 E d = ( 6, 19 10) ( + J) ( ω ω) Gdzie: J (w dżulach) m L J m Bezwładność rotora napędu (Patrz tabela danych technicznych napędu w Rozdziale 2) (funt-cal-s 2) J L Bezwładność obciążenia w odniesieniu do wału napędu (funt-cal-s 2) ω i Prędkość napędu na początku hamowania (obr. /min. ) ω f Prędkość napędu na końcu hamowania (obr. ) Ten krok obliczeń musi zostać przeprowadzony dla każdego hamowania przeprowadzonego podczas ruchu, następnie obliczone wartości muszą zostać dodane, dając łączną wartość energii odzysku dla tego punktu obliczeń. W przypadku napędów o wielu prędkościach (złożonych), prędkości początkowa i końcowa ω I oraz ω f muszą być określone dla każdego segmentu podlegającego hamowaniu. KROK 2: Energia zużyta na tarcie na osiach (E f) 5 a ω i f 3, 91 10 t ( ω) T E f = () f (w dżulach) Gdzie: ω i Prędkość napędu na początku hamowania (obr. ) t a Czas hamowania (s) T f Moment tarcia osi (w odniesieniu do napędu) (cal-funt) Ten krok obliczeń musi zostać przeprowadzony dla każdego hamowania przeprowadzonego podczas ruchu, następnie obliczone wartości muszą zostać dodane, dając łączną wartość energii odzysku dla tego punktu obliczeń. Rozdział 3 Instalowanie 3-51
88 3 KROK 3: Energia na osiach pionowych uwolniona podczas ruchu w dół (E v) (tylko w przypadku osi pionowych) 2 1, T ω t (w dżulach) m E v = () h d gdzie: T h Pomocniczy moment wznoszący przyłożony przez napęd podczas szybkiego przesuwu obciążenia w dół, przeciwdziałający sile grawitacji (cal-funt) t d Czas ruchu w dół (s) ω m Prędkość napędu podczas szybkiego ruchu w dół (obr. ) KROK 4: Stwierdzenie, czy konieczne jest zastosowanie zewnętrznego rezystora rozpraszającego energię odzysku Należy określić średnią energię odzysku przy wykorzystaniu równania przedstawionego na początku niniejszej sekcji. Aby możliwe było porównanie otrzymanej wielkości z możliwościami wzmacniacza, konieczne jest przeprowadzenie najpierw następujących obliczeń: a) Ocena energii zmagazynowanej w kondensatorach filtra łączącego DC: Wypadkowa energia = średnia energia odzysku energia zmagazynowana w kondensatorze (z Tabeli 3-12) Zamiana energii wypadkowej na średnią moc odzysku przy wykorzystaniu poniższego równania: 1 Średnia moc odzysku (W) = wypadkowa energia odzysku (J) x T gdzie: T = łączny czas trwania cyklu (s) Numer modelu wzmacniacza Jeżeli średnia moc odzysku przekracza maksymalną moc ciągłą określoną w dla danego wzmacniacza Tabeli 3-12, konieczne jest zastosowanie zewnętrznego rezystora rozpraszającego: Tabela Wielkości znamionowe określające rozproszenie energii odzysku wzmacniacza Wielkość znamionowa Energia, jaką może przechować kondensator * Min. rezystancja zewnętrzna Dane znam. rezystora wewn. Rezystancja Maks. ciągła moc SSD104 4, 3 A, 115/230 VAC 17, 5 J N/A 50 Ω 39 W SSD107 7, 2 A, 115/230 VAC 34, 9 J 50 Ω 50 Ω 24 W SSD A, 230 VAC 69, 8 J 25 Ω 25 Ω 95 W SSD A, 230 VAC 104, 7 J 12 Ω 12, 5 Ω 189 W SSD407 7, 2 A, 460 VAC 84, 9 J 50 Ω 50 Ω 48 W SSD A, 460 VAC 255 J 25 Ω 25 Ω 193 W * Przy założeniu nominalnego napięcia linii 230 VAC. Wysokie napięcie linii w wysokim stopniu ograniczy ilość energii odzysku, jaką będą mogły przyjąć kondensatory wzmacniacza (np. podniesienie napięcia linii o 10% zmniejszy maksymalną energię odzysku do 43% przedstawionych wartości). Jeżeli obliczone wartości przekraczają wielkości, jakie może przechować wzmacniacz, konieczne jest zastosowania zewnętrznego rezystora rozpraszającego (patrz Krok 5) Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
89 Instalowanie 3 KROK 5: Dobór zestawu rezystora rozpraszającego energię odzysku Jeżeli konieczne jest zastosowanie zestawu rezystora rozpraszającego energię odzysku, musi on spełniać następujące kryteria: 1. Rezystancja wybranego rezystora musi być większa od wartości minimalnej zewnętrznej rezystancji przedstawionej dla określonego wzmacniacza w Tabeli Wartość obliczona jako średnia moc odzysku musi być mniejsza niż nominalna moc ciągła określonego zestawu rezystora przedstawiona w Tabeli 3-8. GE Fanuc oferuje pomoc w doborze odpowiedniej wartości. KROK 6: Określenie wymagań dotyczących szczytowej mocy na rezystorze Moc szczytowa określa maksymalną częstotliwość, z jaką energia odzysku musi być rozproszona, aby zapobiec błędom przepięcia na wzmacniaczu. Moc szczytowa musi zostać obliczona dla każdego okresu hamowania w danym profilu, czego dokonuje się dzieląc energię odzysku dla danego okresu przez czas, w którym energia jest uwalniana. Moc szczytowa = energia odzysku / czas powstawania energii odzysku Wartość ta musi być niższa, niż nominalna moc szczytowa wybranego rezystora (patrz Tabela 3-11). Jeżeli stosowany jest rezystor niestandardowy, jego moc szczytowa może być obliczona w następujący sposób: Moc szczytowa modeli 230 VAC = / R (w Watach) Moc szczytowa modeli 460 VAC = / R (w Watach) gdzie R jest opornością (w omach) wybranego rezystora. Przykład aplikacji, w której powstaje energia odzysku: Przyjęta zostaje oś pionowa, napęd SLM100 (J m = 0, lb-in-s 2) z obciążeniem o bezwładności J L = 0, 0139 lb-in-s 2. Napęd SLM100 korzysta ze wzmacniacza SSD107. Moment tarcia na osi (T f) wynosi 10 calofuntów (in-lb), natomiast moment konieczny do podtrzymania obciążenia (T h) to 15 calofuntów (in-lb). Oś wymaga następującego złożenia profilu prędkości: W górę 2000 obr. /min obr. Łączny czas cyklu = 2 sekundy 0 t 1 t 2 t3 W dół t 1 = 0, 2 sekundy t 2 = 0, 2 sekundy t 3 = 1, 0 sekundy 2000 obr. Cykl pracy przykładowego urządzenia zawiera kilka okresów generowania energii odzysku, dlatego też określenie całkowitej energii odzysku jest nieco bardziej złożone. Energia odzysku jest generowana podczas każdego okresu hamowania, gdy oś wznosi się (wbrew sile ciążenia), oraz w okresie, gdy oś porusza się w dół. Obszary te można zobaczyć na poniższym rysunku jako zacieniowane. Energia odzysku dla każdego z tych okresów musi być obliczona w następujący sposób: Rozdział 3 Instalowanie 3-53
90 3 KROK 1a: Obliczenie energii ruchu obrotowego w czasie okresu t 1: E d1 = (6, 19x10-4) x (0,, 0139) x ()= 28, 58 J KROK 1b: Obliczenie energii ruchu obrotowego w czasie okresu t 2: E d2 = (6, 19x10-4) x (0,, 0139) x () = 9, 53 J KROK 2a: Obliczenie energii pochłoniętej przez tarcie podczas okresu t 1: E f1 = (5, 91x10-3) x 0, 2 s x (2000 obr/min-1000 obr/min) x 10 calofuntów = 11, 82 J KROK 2b: Obliczenie energii pochłoniętej przez tarcie podczas okresu t 2: E f2 = (5, 91x10-3) x 0, 2 s x 1000 obr/min x 10 calofuntów = 11, 82 J KROK 3: Obliczenie energii odzysku dla ruchu w dół podczas okresu t 3: E v = (1, 182x10-2) x 15 calofuntów x 2000 obr/min x 1 s = 354, 6 J KROK 4: Obliczenie średniej energii odzysku dla całego cyklu (E avg): E avg = 28, 58 + 9, 53 11, 28 11,, 6 = 369, 1 J Aby określić, czy wzmacniacz SSD107 może przyjąć taką energię, należy najpierw określić energię wypadkową, jaką muszą rozproszyć rezystory. Aby znaleźć energię wypadkową, należy odjąć energię zgromadzoną w kondensatorach filtra wzmacniacza, jak przedstawiono w kolumnie Energia jaką może przechować kondensator w tabeli Energia wypadkowa = 369, 1 J 41, 1 J = 328 J Następnie należy przekształcić energię wypadkową na moc, aby możliwe było porównanie wyniku z możliwościami rozpraszania energii przez wewnętrzny rezystor wzmacniacza. Średnia moc = energia wypadkowa / łączny czas cyklu = 328 / 2 s = 164 W W tym momencie następuje porównanie tego wyniku z nominalną maksymalną mocą ciągłą wzmacniacza z tabeli Jako, że 164W to więcej niż dopuszczalne dla wzmacniacza SSD107 25W, konieczne jest zastosowanie zewnętrznego rezystora rozpraszającego energię odzysku. KROK 5: Określenie wartości zewnętrznego rezystora rozpraszającego: 3-9Po odniesieniu się do kryteriów doboru rezystora przedstawionych powyżej w punkcie 5, należy najpierw dobrać rezystor o oporności większej niż Min. rezystancja zewnętrzna dla wzmacniacza SSD107, przedstawiona w Tabeli 3-9. Dlatego też rezystor musi mieć wartość co najmniej 50 Ω. Na podstawie drugiego warunku obliczona wartość 164W średniej mocy odzysku musi być mniejsza niż nominalna moc ciągła wybranego rezystora. W tabeli 3-11 można sprawdzić, że zestaw IC800SLR002 posiada rezystancję 100Ω, oraz nominalną moc ciągłą 225W, co spełnia obydwa warunki. KROK 6: Sprawdzenie warunku dotyczącego mocy szczytowej (P pk) dla każdego okresu generowania energii odzysku: Dla okresu t 1: P pk1 = 28, 58 J / 0, 2 s = 142, 9 W Dla okresu t 2: P pk2 = 9, 53 J / 0, 2 s = 47, 65 W Dla okresu t 3: P pk3 = 369, 1 J / 1 s = 369, 1 W Największa z tych wartości, 369, 1 W, jest jednak mniejsza od 2280W nominalnej mocy szczytowej zestawu rezystora IC800SLR001, dlatego też można wykorzystać ten rezystor standardowy Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
91 Instalowanie Funkcja dynamicznego hamowania i jej działanie W przypadku wzmacniaczy modele SSD216, SSD228 oraz SSD420 możliwe jest skonfigurowanie funkcji dynamicznego hamowania (DB), korzystającej z wewnętrznego rezystora rozpraszającego i umożliwiającej dynamiczne zahamowanie napędu po odłączeniu zasilania wzmacniacza. Funkcja DB wymaga normalnie zamkniętego dodatkowego styku na linii AC zasilającej wzmacniacz. Styk ten (Maux) musi być wpięty pomiędzy zaciski zasilania EXT oraz INT, jak przedstawiono w sekcji zatytułowanej Połączenia zacisku na rysunkach 3-31, 3-32 oraz W przypadku innych modeli sterownika konieczne jest zastosowanie obwodu dynamicznego hamowania, jak przedstawiono na poniższym rysunku. Wartość rezystora powinna być w przybliżeniu równa rezystancji twornika napędu. Wejście Enable R S2K S Napęd Motor T M Stycznik DB Re sist or Rezystor Re sist or Rezystor Re sist or Rezystor Rysunek Typowy obwód zewnętrznego hamulca dynamicznego Rozdział 3 Instalowanie 3-55
92
93 Rozdział 4 Rozpoczęcie pracy Rozdział niniejszy opisuje proces podstawowej konfiguracji wzmacniacza S2K w różnych trybach pracy. Konfigurację wzmacniacza na potrzeby danej aplikacji umożliwiają różnorodne parametry programowe. Rozdział 5 zawiera szczegółowe odniesienia do poleceń oprogramowania oraz rejestrów obsługiwanych przez wzmacniacze serii S2K. W rozdziale tym zakłada się, że wykonano prawidłowo połączenia zasilania wzmacniacza, zasilania napędu, oraz zasilania enkodera napędu, zgodnie ze wskazówkami opisanymi w Rozdziale 3. Do momentu ukończenia konfiguracji napęd powinien połączony z obciążeniem. 4. 1 Nawiązanie połączenia Aby skonfigurować ustawienia programowe wzmacniacza, należy nawiązać z nim połączenie, korzystając z programu emulującego terminal w standardzie zgodnym z VT100. W podręczniku tym omówiono Windows Hyper Terminal oraz okno terminala w oprogramowaniu GE Fanuc Motion Developer. W przypadku korzystania z programu terminala pochodzącego od innego producenta, należy poprzedzić każdą linię adresem węzła, pomiędzy 0 a 9. Nie jest to konieczne w przypadku okna terminala oprogramowania Motion Developer Połączenie kabla szeregowego Pierwszym krokiem jest połączenie portu szeregowego komputera PC ze złączem szeregowym Serial Port wzmacniacza. GE Fanuc posiada w ofercie gotowy kabel (nr katalogowy IC800SKCS020), można również wykonać taki kabel samodzielnie (patrz szczegóły w Rozdziale 3). Aby zapobiec wysunięciu się złącza, należy dokręcić śruby zabezpieczające Uruchomienie oprogramowania emulatora terminala Kolejnym krokiem jest uruchomienie oprogramowania wybranego terminala. Poniższa sekcja opisuje użycie Hyper Terminal a systemu Windows oraz terminala Motion Developer. Windows zastrzeżonym znakiem towarowym Microsoft, Incorporated 4-1
94 Wykorzystanie Hyper Terminala Aby uruchomić oprogramowanie terminala, należy w menu Start systemu Windows wybrać opcję Hyper Terminal, lub odnaleźć plik Hypertrm. exe. Poniżej przedstawiono główne okno. Z menu Plik (File) należy wybrać opcję Nowe połączenie (New connection), wyświetlone zostanie okno dialogowe połączenia (Connection description). Z przewijalnej listy należy wybrać ikonę, wprowadzić nazwę połączenia (w przykładzie: S2K Amplifier wzmacniacz S2K). Kliknąć przycisk OK. Wyświetlone zostanie okno dialogowe numeru telefonu (Phone number), przedstawione poniżej. W oknie tym z listy wyboru połączenia (Connect using) należy wybrać port szeregowy przypisany fizycznemu portowi, do którego podłączono kabel szeregowy wzmacniacza. W przykładzie wykorzystano opcję bezpośredniego połączenia z portem (Direct to Com 1). 4-2 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
95 Rozpoczęcie pracy 4 W następnej kolejności wyświetlone zostanie okno dialogowe właściwości portu COM1 (COM1 Properties). Należy określić ustawienia portu, jak przedstawiono poniżej, i kliknąć przycisk OK. Rozdział 4 Rozpoczęcie pracy 4-3
96 4 W tym momencie nastąpi powrót do głównego okna Hyper Terminala. Należy teraz skonfigurować właściwości połączenia, wybierając opcję Właściwości (Properties) w menu Plik (File), jak przedstawiono poniżej. Wyświetlone zostanie okno dialogowe właściwości, jak przedstawiono poniżej. Z listy emulatorów należy wybrać VT100, a następnie kliknąć przycisk OK. Po prawidłowym wykonaniu połączenia ze wzmacniaczem powinno pojawić się główne okno terminala. Należy nacisnąć kilkakrotnie klawisz Enter na klawiaturze, co powinno spowodować wyświetlenie w przedstawionym poniżej oknie komunikatu INVALID COMMAND (nieprawidłowe polecenie). 4-4 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
97 Rozpoczęcie pracy 4 Jeżeli komunikat ten nie pojawia się, oznacza to brak połączenia ze wzmacniaczem. Należy upewnić się, że kabel szeregowy jest prawidłowo podłączony, ustawienia połączeia Hyper Terminala są prawidłowe, a do wzmacniacza podłączone jest zasilanie AC. Komunikat INVALID COMMAND jest wyświetlany, ponieważ wzmacniacz S2K oczekuje prefiksu polecenia terminala w postaci adresu węzła. Poprawna będzie cyfra z zakresu 0 do 9, odstęp przed tekstem polecenia nie jest wymagany. Po wpisaniu w oknie terminala cyfry 1 i potwierdzeniu jej klawiszem <ENTER> powinien zostać wyświetlony komunikat GE Fanuc S2K Series. Następnie można wypróbować zapytanie o zawartość rejestru kodów błędów (FC), wpisując Q lub znak zapytania. W oknie terminala należy wpisać 1FC? i potwierdzić klawiszem <Enter>. Powinny zostać wyświetlone komunikaty Lost Enable (niedostępne wejście Enable) oraz Power Failure (błąd zasilania), jak przedstawiono poniżej. Jest to prawidłowa reakcja, ponieważ cyfrowe wejście Enable nie zostało jeszcze podłączone, natomiast błąd zasilania (Power Failure) pojawia się każdorazowo po podłączeniu zasilania wzmacniacza. Rozdział 4 Rozpoczęcie pracy 4-5
98 4 Gratulacje, nawiązano prawidłowo połączenie ze wzmacniaczem, możliwe jest dokonanie konfiguracji trybu pracy Wykorzystanie oprogramowania Motion Developer Oprogramowanie Motion Developer obsługuje przede wszystkim sterowniki ruchu S2K, okno terminala może być również wykorzystywane do konfigurowania i wykrywania błędów wzmacniaczy S2K. Załącznik B opisuje instalowanie i rejestrację tego oprogramowania. Jeżeli oprogramowanie nie zostało dotychczas zainstalowane, należy przed dalszymi działaniami, opisanymi w niniejszej sekcji, zapoznać się z zawartością Załącznika B. Wstępne informacje o oprogramowaniu Oprogramowanie Motion Developer pracuje jako część środowiska GE Fanuc CIMPLICITY Machine Edition. Użytkownicy korzystający z dodatkowych aplikacji Machine Edition docenią korzyści i wygodę wynikające z użycia tego ujednoliconego środowiska programowania. W przypadku wzmacniaczy S2K jedynym wymaganym elementem jest okno terminala. Wiele pozostałych okien nie będzie wykorzystywanych i mogą one zostać zamknięte, co opisano w niniejszej sekcji. 4-6 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
99 Rozpoczęcie pracy 4 Ustawienia okna Motion Developer Na przedstawionym poniżej ekranie Motion większość dodatkowych okien jest otwartych. Nawigator Inspektor Biblioteka szablonów (Toolchest) Obszar edycji (Editor Workspace) Asystent (Companion) Podgląd danych (Data Watch) Zakładka Kreatora (Wizard Tab) Zakładka InfoViewer W przypadku wzmacniaczy S2K część indywidualnych okien nie jest wykorzystywana, dlatego też prawdopodobnie zostaną one zamknięte. Należy pozostawić otwarte okna Nawigatora oraz Inspektora. Aby zamknąć niepotrzebne okna, należy po prostu kliknąć na odpowiednich przyciskach pasków narzędzi, lub użyć skrótów klawiaturowych, jak przedstawiono poniżej: Okno komunikatów (Feedback Zone) Nawigator (Shift + F4) 5. Biblioteka szablonów - Toolchest (Shift + F9) 2. Okno komunikatów - Feedback Zone (Shift + F6) 6. Kreator - Wizard (Shift + F10) 3. Inspektor (Shift + F7) 7. Asystent - Companion (Shift + F11) 4. Podgląd danych - Data Watch (Shift + F8) 8. InfoViewer (Shift + F12) Dostęp do okna terminala oprogramowania Motion Developer jest możliwy po utworzeniu nowego projektu, co opisano poniżej. Rozdział 4 Rozpoczęcie pracy 4-7
100 4 Tworzenie nowego projektu Kliknąć zakładkę Manager, umieszczoną w dolnej części okna Nawigator. W oknie Nawigator wyświetlona zostanie struktura plików Manager. Prawym przyciskiem myszy kliknąć Mój komputer (My Computer), z menu rozwijalnego wybrać Nowy projekt (New Project). Wyświetlone zostanie okno nowego projektu (New Project). Przedstawiono to na następnym rysunku. Mój komputer Okno Nawigatora Zakładka Manager Należy wprowadzić nazwę projektu, a następnie kliknąć przycisk OK. Jak pokazano na następnym rysunku, wyświetlone zostanie okno kreatora Motion Developer ( Motion Developer Wizards). Nie należy zmieniać żadnych opcji w tym oknie. Odnoszą się one wyłącznie do sterowników S2K. 4-8 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
101 Rozpoczęcie pracy 4 Następnie z rozwijalnego menu należy wybrać serię i model napędu. Od tego momentu powinien by aktywny pasek narzędzi Motion Toolbar, z którego można uruchomić okno terminala lub okno kreatora Motion Expert. Rozdział 4 Rozpoczęcie pracy 4-9
102 4 Włączanie i wyłączanie paska narzędzi Motion Toolbar Pasek narzędzi Motion umożliwia dostęp do okna terminala, domyślnie powinien się pojawiać. Jeżeli pasek narzędzi Motion Toolbar nie jest widoczny, można do włączyć przy pomocy opcji Narzędzia (Tools) w pasku menu: Aby załączyć wyświetlanie paska narzędziowego Motion: (1) kliknąć Narzędzia (Tools) na pasku menu, (2) kliknąć Paski narzędziowe (Toolbars) w menu Narzędzia (Tools), a następnie (3) w rozwiniętym pod-menu kliknąć Motion. Po uaktywnieniu pasek narzędzi Motion Toolbar wygląda następująco: Przycisk okna Terminala Kliknięcie przycisku okna Terminala spowoduje wyświetlenie ekranu terminala, natomiast w oknie Inspektora pojawią się jego ustawienia komunikacyjne Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
103 Rozpoczęcie pracy 4 Domyślne ustawienia komunikacyjne powinny być prawidłowe dla wzmacniacza S2K, nie wymagając dokonania żadnych zmian. Należy upewnić się, że przypisanie portu zgadza się z fizycznym portem COM, do którego podłączony został kabel szeregowy. Jeżeli konieczna jest modyfikacja parametru Port, należy: W oknie Nawigatora kliknąć prawym przyciskiem myszy na wpisie Target1, w podręcznym menu wybrać opcję właściwości (Properties). W oknie Inspektora powinny zostać wyświetlone ustawienia, przedstawione w poniższym przykładzie, umożliwiając wybór portu COM z rozwijalnego menu. Od tego momentu użytkownik może komunikować się ze wzmacniaczem, o ile połączenia kabla szeregowego i przypisanie styków zostały wykonane prawidłowo. Należy umieścić kursor w dowolnym miejscu okna terminala i kliknąć raz, aby przełączyć się na okno terminala, następnie nacisnąć kilkakrotnie klawisz Enter. Powinien zostać wyświetlony komunikat *GE Fanuc S2K Series, jak przedstawiono poniżej. Rozdział 4 Rozpoczęcie pracy 4-11
104 4 Następnie można wypróbować zapytanie o zawartość rejestru kodów błędów (FC), wpisując Q lub znak zapytania. W oknie terminala należy wpisać FC? i potwierdzić klawiszem <Enter>. Gratulacje, nawiązano prawidłowo połączenie ze wzmacniaczem, możliwe jest dokonanie konfiguracji trybu pracy Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
105 Rozpoczęcie pracy Konfigurowanie trybu pracy Wzmacniacze serii S2K można skonfigurować do pracy w następujących trybach: Tryb sterowania momentem obrotowym (prądem) Tryb sterowania prędkością Tryb sterowania pozycją (tryb nadążny) W trybie sterowania momentem obrotowym analogowe wejście sygnału sterującego (AI1) przekazuje w postaci funkcji wejściowego napięcia sterującego do wzmacniacza informację o tym, jaki moment obrotowy ma zostać wygenerowany. Tryb ten wymaga zewnętrznego sterownika pozycji współpracującego ze wzmacniaczem S2K. W trybie sterowania prędkością analogowe wejście sygnału sterującego (AI1) przekazuje w postaci funkcji wejściowego napięcia sterującego do wzmacniacza informację o tym, jaka prędkość obrotowa ma zostać wygenerowana. Tryb nadążny wykorzystuje wejście dodatkowego enkodera (IN_A oraz IN_B), gdy wykorzystywany jest sygnał impulsowy z zewnętrznego źródła, takiego jak karta generatora impulsowego, enkoder sygnału AB lub ręczne pokrętło. W pierwszej kolejności należy zdecydować, który tryb jest odpowiedni dla danej aplikacji, następnie połączyć dodatkowe wejścia/wyjścia Auxiliary i skonfigurować wzmacniacz do pracy w wybranym trybie. Parametr MT (Motion Type) jest wykorzystywany do określenia trybu sterowania wzmacniaczem. Oprogramowanie Motion Developer zawiera funkcję kreatora Motion Expert, który w każdym z wybranych trybów pracy prowadzi przez kolejne punkty konfiguracji wzmacniacza S2K. Poniższe sekcje opisują proces konfiguracji dla każdego z trybów pracy Praca w trybie sterowania momentem obrotowym Tryb sterowania momentem obrotowym jest domyślnym trybem pracy, określonym w oprogramowaniu firmware każdego nowego wzmacniacza, dlatego nie jest konieczne jego wybieranie. Kreator Motion Expert oprogramowania Motion Developer domyślnie korzysta z konfiguracji pracy w trybie sterowania prędkością. Aby sprawdzić ustawienia trybu pracy, należy wysłać zapytanie o parametr MT, wpisując w oknie terminala MT? i potwierdzając klawiszem <Enter>. W odpowiedzi powinien zostać wyświetlony komunikat TORQ, jak przedstawiono poniżej. Rozdział 4 Rozpoczęcie pracy 4-13
106 4 Tryb pracy można zmienić, wpisując ciąg MT= uzupełniony odpowiednim kodem trybu. W trybie sterowania momentem obrotowym różnicowe wejście poleceń w zamierzeniu ma być wykorzystywane jako interfejs sygnału ±10VDC, sterującego momentem. Parametry: strefa nieczułości wejścia analogowego (Analog Input Deadband - AIB1) oraz przesunięcie wejścia analogowego (Analog Input Offset - AIO1) są wykorzystywane do skonfigurowania strefy nieczułości oraz przesunięcia napięciowego tego wejścia, jeżeli jest to konieczne dla danej aplikacji. Zazwyczaj konieczne jest przeskalowanie wejścia sygnału sterującego momentem obrotowym zgodnie z wymaganiami aplikacji. Współczynniki przełożenia (GRN oraz GRD) mogą być wykorzystane do skalowania napięcia sterującego w celu przedstawienia przy jego pomocy określonego momentu obrotowego napędu. Skalowanie podstawy wejściowego sygnału sterującego dla współczynnika 1 (GRN/GRD = 1) przedstawia się następująco: 1V napięcia sterującego = 10% wartości szczytowej prądu wzmacniacza Proces ponownego skalowania wejścia sygnału sterującego momentem obrotowym przedstawiono w poniższym przykładzie. Należy pamiętać o tym, że serwowzmacniacze sterują momentem obrotowym napędu, regulując wartość doprowadzanego do niego prądu. Podczas skalowania lub ograniczania momentu obrotowego, w rzeczywistości skalowaniu lub ograniczaniu podlega wyjście prądowe wzmacniacza. Stała opisująca proporcjonalność pomiędzy tymi dwoma wielkościami jest stałą momentu obrotowego danego napędu. Dane techniczne napędów w Rozdziale 2 przedstawiają wartości nominalne dla każdego napędu. Dla kolejnych napędów wartość rzeczywista może różnić się od znamionowej o ± 10%. Ważne jest uwzględnienie tych ograniczeń podczas precyzyjnego sterowania momentem obrotowym napędu. Aplikacje wymagające większej dokładności muszą korzystać z wbudowanych przetworników oraz oddzielnych regulatorów momentu obrotowego. Na wzmacniaczu S2K znajduje się cyfrowe wyjście OK, które może być podłączone do głównego sterownika, dostarczając informacji zwrotnych o statusie wzmacniacza. Więcej szczegółów na temat połączeń dodatkowych wejść/wyjść Auxiliary znajduje się w Rozdziale Przykład skalowania wejścia sterującego momentem obrotowym W przykładowej aplikacji wejście sterujące momentem obrotowym ma być wyskalowane tak, aby w napędzie SLM100 napięcie 5V odpowiadało szczytowej wartości momentu obrotowego 9, 49Nm (84 calofunty). Podstawowe skalowanie wejścia sterującego momentem obrotowym to 10% szczytowej wartości prądu wzmacniacza / Volt, zakładając współczynnik przełożenia równy 1. Dlatego też wymagany współczynnik skali można obliczyć w następujący sposób: Nominalne wartości szczytowe momentu obrotowego dla poszczególnych napędów, przedstawione w Rozdziale 2, są zazwyczaj równe pełnej nominalnej wartości szczytowej prądu wzmacniacza, zalecanej przy pracy z danym napędem (prawidłowe kombinacje napęd/wzmacniacz można znaleźć w sekcji 1. 5). Dlatego też w przypadku napędu SLM100 szczytowa wartość znamionowa 9, 49Nm (84 calofunty) zostałaby wygenerowana przy pełnej wartości znamionowej prądu wzmacniacza SSD107. Oznacza to, że procentowe wartości szczytowe prądu i momentu obrotowego są równe, a oba współczynniki mogą być wykorzystywane na przemian. Z podstawowego współczynnika skali wynika, że 100% szczytowej wartości prądu = 10V, co jest równoważne temu, że 100% szczytowej wartości momentu obrotowego = 10V. W omawianym przykładzie konieczne jest wygenerowanie 100% wartości prądu (momentu obrotowego) przy 5V. Poniższe równanie może zostać wykorzystane do określenia prawidłowego współczynnika skali: GRN SkalowanieDocelowe(% SzczytowejWartoœciMomentuObrotowego/ V) 100% / 5V = = = 2 GRD SkalowaniePodstawowe(% SzczytowejWartoœciMomentuObrotowego/ V) 10% / V Dlatego konieczne jest ustalenie współczynników jako: GRN=2 oraz GRD=1. W celu udostępnienia nowego skalowania sygnału sterującego, parametr Gearing Enable musi zostać ustawione w oknie terminala (GRE=1) Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
107 Rozpoczęcie pracy Praca w trybie sterowania prędkością Domyślnym trybem pracy nowego wzmacniacza jest tryb sterowania momentem obrotowym, dlatego przy pomocy parametru Motion Type musi nastąpić przełączenie w tryb sterowania prędkością. Do zmiany trybu może zostać wykorzystany kreator Motion Expert oprogramowania Motion Developer, zmiany można również dokonać ręcznie, wpisując w oknie terminala polecenie MT=VEL. W odpowiedzi powinien zostać wyświetlony komunikat VEL, jak przedstawiono poniżej. Różnicowe wejście poleceń w zamierzeniu ma być wykorzystywane jako interfejs sygnału ±10VDC z głównego sterownika ruchu, kontrolującego prędkość. Współczynniki przełożenia (GRN oraz GRD) mogą być wykorzystane do skalowania napięcia sterującego w celu przedstawienia przy jego pomocy określonej prędkości napędu. Skalowanie podstawy wejściowego sygnału sterującego prędkością dla współczynnika 1 (GRN/GRD = 1) przedstawia się następująco: 1V napięcia sterującego = 1228, 8 obrotów napędu na minutę W celu dokonania konfiguracji tego skalowania można wykorzystać kreatora Motion Expert w oprogramowaniu Motion Developer, lub dokonać zmiany parametrów ręcznie. Proces ponownego skalowania wejścia sygnału sterującego prędkością przedstawiono w poniższym przykładzie. Więcej szczegółów na temat połączeń dodatkowych wejść/wyjść Auxiliary znajduje się w Rozdziale 3. Rozdział 4 Rozpoczęcie pracy 4-15
108 Przykład skalowania wejścia sterującego prędkością W przykładowej aplikacji wejście sygnału sterującego ma zostać przeskalowane w taki sposób, aby 10V odpowiadało 3000 obr/min. Podstawowe skalowanie wejścia sygnału sterującego prędkością to 1228, 8 obrotów na minutę / Volt przy założeniu, że współczynnik przełożenia wynosi 1. Dlatego też wymagany współczynnik można obliczyć w następujący sposób: GRN SkalowanieDocelowe( ObrotówNaMinutę / V) = = = 0, = GRD SkalowaniePodstawowe( ObrotówNaMinutę / V) 1228, Dlatego konieczne jest ustalenie współczynników jako: GRN=1000 oraz GRD=4096. W celu udostępnienia skalowania nowego sygnału sterującego prędkością, parametr Gearing Enable musi zostać ustawiony w oknie terminala (GRE=1) Praca w trybie sterowania pozycją (w trybie nadążnym) Wzmacniacze S2K mogą pracować w trybie sterowania pozycją (trybie nadążnym), który umożliwia podłączenie ich do sterowników krokowych (np. GE Fanuc OCS), lub wykorzystanie do podążania za ustalonym sygnałem pulsacyjnym z głównego enkodera lub innego źródła. Tryb sterowania pozycją można uaktywnić korzystając z kreatora Motion Expert w oprogramowaniu Motion Developer, lub wpisując w oknie terminala polecenie MT=POS. W odpowiedzi powinien zostać wyświetlony komunikat POS, jak przedstawiono poniżej Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
109 Rozpoczęcie pracy 4 Następnie należy skonfigurować typ wejścia pulsacyjnego, które będzie wykorzystane do sterowania wzmacniaczem. Parametr QTX (Auxiliary Encoder Type typ dodatkowego enkodera) służy do dokonania wyboru określonego pulsacyjnego sygnału sterującego spośród następujących opcji: Q4 (sygnały AB x4) Definiuje wejście enkodera dla dwóch sygnałów AB z mnożnikiem x 4. Opcji tej należy użyć w przypadku interfejsu głównego enkodera. (Domyślna) PD (impuls/kierunek) Definiuje wejście enkodera dla impulsu wejściowego w kanale A, oraz danych o kierunku w kanale B. CW (CW/CCW) Ustawia wejście enkodera na impulsy wejściowe w kanale A dla ruchu w kierunku zgodnym z kierunkiem ruchu wskazówek zegara (CW), i na impulsy wejściowe w kanale B dla ruchu w kierunku przeciwnym do kierunku ruchu wskazówek zegara (CCW). Aby zmienić typ wejścia, należy wpisać QTX= z jedną z opisanych powyżej dwuliterowych opcji, a następnie nacisnąć <Enter>. Następnie należy skonfigurować współczynnik skali impulsu, który określa wielkość przemieszczenia napędu po każdym impulsie wejściowym. Współczynnik ten jest ustalany przy pomocy rejestrów licznika współczynnika przełożenia (GRN - Gearing Numerator) oraz mianownika współczynnika przełożenia (GRD - Gearing Denominator). Razem jako GRN/GRD tworzą one współczynnik skali, wiążąc impulsy wejściowe z impulsami napędu w sposób przedstawiony w poniższym wzorze: Ilość impulsów napędu = Ilość impulsów przekładni elektronicznej * GRN/GRD Więcej szczegółów na temat określenia prawidłowego współczynnika znajduje się w poniższym przykładzie. Rejestr udostępnienia przełożenia musi być ustawiony (GRE = 1), aby udostępnić tryb przełożenia, natomiast rejestr granicy przełożenia (GRB - Gearing Bound) ustala, jeżeli jest to konieczne, maksymalną prędkość (impulsy/sekundę), jaka może zostać zadana w trybie elektronicznego przełożenia. Istnieje również algorytm wygładzający, obsługiwany przez wzmacniacz S2K w przypadku aplikacji z elektronicznym przełożeniem, które są zbyt czułe. Parametr stałej filtra przełożenia (GRF - Gearing Filter Constant) określa poziom filtrowania, w zależności od wymagań danej aplikacji. Parametr wyboru źródła przełożenia wejścia (GRI - Gearing Input Source Selection) umożliwia pracę napędu ze stałą prędkością przy wykorzystaniu wewnętrznego generatora impulsowego, który pracuje ze stałą częstotliwością 2048 impulsów/sekundę. Funkcja ta może być użyteczna podczas uruchamiania urządzenia. Więcej szczegółów na temat wykorzystania tych parametrów podano w Rozdziale 5. Należy upewnić się, że źródło impulsów jest prawidłowo połączone ze złączem dodatkowego wejścia/wyjścia Auxiliary, lub ze złączem wejścia pulsacyjnego (SSD216 oraz SSD228) na wzmacniaczu, jak przedstawiono w punkcie Okablowanie dodatkowego wejścia/wyjścia Auxiliary w Rozdziale Przykład skalowania wejścia sterującego pulsacyjnie W przykładzie tym wzmacniacz ma zostać tak wyskalowany, aby enkoder pomocniczy o rozdzielczości 1000 linii generował jeden obrót napędu na każdy obrót enkodera. Napędy GE Fanuc serii S zawierają enkodery o rozdzielczości 2500 linii, generujące impulsów sygnału AB na jeden obrót napędu. Napędy serii MTR oparte na przeliczniku generują 4096 impulsów na obrót napędu. Dlatego w przypadku aplikacji korzystającej z enkodera o rozdzielczości 1000 linii (4000 impulsów sygnału AB), możliwe jest określenie w następujący sposób poszukiwanego współczynnika: Napędy serii S: imp. napędu/obr. * (obr. enkodera) = (4000 imp. przełożenia/obr. ) * GRN/GRD Obliczając współczynnik przełożenia otrzymujemy: GRN/GRD = /4000 Dlatego ustawienie GNR = i GRD = 4000 spowoduje, że napęd wykona jeden obrót dla każdego obrotu głównego enkodera. Rozdział 4 Rozpoczęcie pracy 4-17
110 4 Napędy serii MTR: 4096 imp. ) * GRN/GRD Obliczając współczynnik przełożenia otrzymujemy: GRN/GRD = 4096/4000 Dlatego ustawienie GNR = 4096 i GRD = 4000 spowoduje, że napęd wykona jeden obrót dla każdego obrotu głównego enkodera. Jeżeli zamiast tego napęd miałby wykonać 1 obrót na każdy obrót enkodera, konieczny byłby poniższy współczynnik: Napędy serii S: imp. * (0, 25 obr. ) * GRN/GRD Obliczając współczynnik przełożenia otrzymujemy: GRN/GRD = (10 000)(0, 25)/4000 = 2500/4000 Dlatego ustawienie GNR = 2500 i GRD = 4000 spowoduje, że napęd wykona jeden obrót dla każdego obrotu głównego enkodera. Napędy serii MTR: 4096 imp. ) * GRN/GRD Obliczając współczynnik przełożenia otrzymujemy: GRN/GRD = (4096)(0, 25)/4000 = 1024/4000 Dlatego ustawienie GNR = 1024 i GRD = 4000 spowoduje, że napęd wykona jeden obrót dla każdego obrotu głównego enkodera Konfigurowanie wyjścia enkodera Wzmacniacz S2K posiada wyjście enkodera sygnału AB. Elektryczne dane techniczne tego wyjścia przedstawiono w Rozdziale 2. Wyjście enkodera buforuje sygnały sprzężenia zwrotnego napędu (z przelicznika lub enkodera, w zależności od modelu), lub z enkodera pomocniczego, przekształcając je i udostępniając je jako sygnały AB (Kanał A, Kanał B oraz Indeks) dla następnego sterownika lub wzmacniacza S2K, do wykorzystania jako sygnały elektronicznego przełożenia lub sygnały sterowania CAM, bądź też udostępniając je głównemu sterownikowi w charakterze informacji zwrotnej. Rozdzielczość enkodera napędu serii S wynosi 2500 impulsów na obrót, tak więc wyjście enkodera obsługuje maksymalnie zliczeń sygnału AB / obrót napędu. Napędy serii MTR korzystają ze sprzężenia zwrotnego przelicznika, w połączeniu ze wzmacniaczem S2K opartym na przeliczniku dają maksymalną rozdzielczość informacji zwrotnej 4096 zliczeń / obrót napędu. Wyjście enkodera jest różnicowym źródłem wyjściowym (dane techniczne podano w punkcie 2. 1), ze źródłem danych wybieranym przez użytkownika za pomocą parametru typu wyjścia enkodera (EOT - Encoder Output Type). Parametr EOT decyduje o tym, czy wyjście śledzi wejście enkodera pomocniczego, czy sprzężenie zwrotne z napędu: 4-18 Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
111 Rozpoczęcie pracy 4 Gdy EOT=0 (wartość domyślna), wyjście enkodera buforuje impulsy z wejścia enkodera pomocniczego impuls po impulsie. Jeżeli wejście pomocnicze jest ustawione jako enkoder kwadraturowy (sygnał AB), sygnał wyjściowy również będzie kwadraturowy. Jeżeli wejście pomocnicze odbiera impulsy sterujące CW/CCW, sygnał wyjściowy będzie miał ten sam format. Gdy EOT ma wartość niezerową, wyjście enkodera śledzi informację zwrotną z napędu (do wartości pełnej rozdzielczości 2500 lub 1024 linii/na obrót, w zależności od typu sprzężenia zwrotnego), wartość rejestru EOT określa rozdzielczość wyjściową. Dozwolone wartości dla tej rozdzielczości to 500, 625, 1000, 1250, 2000, oraz 2500 linii/obrót w przypadku modeli opartych na enkoderze, lub 250, 256, 500, 512, 1000, oraz 1024 linii/obrót w przypadku modeli opartych na przeliczniku. Rozdzielczość sygnału AB będzie czterokrotnie większa od ustawienia rejestru EOT. Szerokość impulsu znakującego ustalona jest jako 1/5000 rozdzielczości enkodera źródłowego (enkodera pomocniczego lub enkodera sprzężenia zwrotnego napędu, w zależności od wartości rejestru EOT). Oznacza to, że szerokość wyjściowego impulsu znakującego zmieniać się będzie wraz z prędkością enkodera, przy wyższych szybkościach szerokość impulsu będzie mniejsza. Przykładowo, jeżeli enkoder obraca się z prędkością 1000 obrotów na minutę, lub 16, 667 obrotów/sekundę, enkoder wykorzystuje 0, 06 sekundy na obrót. Dlatego też 1/5000 tej wartości, lub 12 µs, przedstawia szerokość impulsu znakującego przy tej prędkości. Wyjście enkodera dołączane jest do złącza dodatkowego wejścia/wyjścia Auxiliary. Dodatkowe szczegóły można znaleźć w punkcie Okablowanie dodatkowego wejścia/wyjścia Auxiliary Wyjście enkodera, w Rozdziale 3. Rozdział 4 Rozpoczęcie pracy 4-19
112 4 4. 3 Ustalenie ograniczenia momentu obrotowego Wzmacniacze posiadają możliwość ograniczenia ciągłego momentu obrotowego, który w razie konieczności jest przez napęd dostarczany do aplikacji. Istnieją dwie metody ograniczenia momentu obrotowego, które można zastosować przy wykorzystaniu polecenia TLE (Torque Limit Enable): TLE = 1: Ustalone ograniczenie opierające się na poleceniu TLC (Torque Limit Command) TLE = 2: Ograniczenie dynamiczne opierające się na poziomie napięcia wejścia analogowego 2 (AI2) Aby wybrać odpowiednią metodę, należy w oknie terminala wpisać TLE = 1 lub TLE = 2, potwierdzone klawiszem <Enter>. Domyślnie ograniczenie momentu obrotowego jest wyłączone (TLE = 0). Jeżeli wybrana zostanie wartość TLE=1, należy pamiętać o określeniu wartości TLC (Torque Limit Command). Więcej szczegółów na temat wykorzystania tych parametrów podano w Rozdziale Określenie kierunku pracy napędu Istnieją dwa parametry wpływające na kierunek obrotu napędu, oparte na określonej polaryzacji wejścia sygnału sterującego. Zazwyczaj wykorzystywany jest parametr kierunku (DIR Direction), domyślnie ustawiony na wartość CW (obrót zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara). Oznacza to, że w przypadku dodatniego sygnału sterującego napęd będzie obracał się w kierunku zgodnym z kierunkiem ruchu wskazówek zegara, patrząc od strony wału napędu. W Rozdziale 5 znajduje się definicja parametru DIR dla dodatniego sygnału sterującego, oparta na wybranym trybie pracy. Aby zmienić kierunek obrotu napędu, należy w oknie terminala wpisać DIR=CCW. Parametr licznika współczynnika przełożenia (GRD) może być wykorzystany do odwrócenia kierunkowości napędu, gdy udostępniony jest współczynnik skalowania sygnału sterującego (parametr GRE=1). Ustawienie ujemnej wartości parametru GRD spowoduje, że po podaniu dodatniego sygnału sterującego napęd będzie obracał się w kierunku przeciwnym do kierunku ruchu wskazówek zegara. Uwaga Jeżeli parametr DIR = CCW, jednocześnie parametr GRD ma wartość ujemną, współczynniki wzajemnie się anulują powodując, że dodatni sygnał sterujący spowoduje obrót napędu zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. W oknie terminala można wysłać zapytanie do rejestru kodów błędów (FC), aby sprawdzić aktualny stan parametru kierunku DIR. 5 Wejście Enable Wzmacniacz S2K wyposażony jest w dyskretne wejście załączające Enable, które musi zostać dołączone, zanim napęd zostanie uruchomiony z poziomu wzmacniacza. Wejście Enable jest także wykorzystywane do wyzerowania błędów na wzmacniaczu. Każdorazowo przy podłączeniu zasilania do wzmacniacza, pojawia się błąd Power Failure (PF), który musi być wymazywany poprzez aktywację wejścia Enable PO załączeniu zasilania. Z tego powodu wejście Enable nie może być podłączane przy zastosowaniu zworki. Musi być łączone do logicznego wyjścia głównego sterownika. Łączeniu wzmacniacza w konfiguracji do wyprowadzania lub pobierania danych służą wskazówki Okablowanie dodatkowego wejścia/wyjścia Auxiliary, zawarte w Rozdziale 3. Z okna terminala można wysłać zapytanie do rejestru kodów błędów (FC), sprawdzające aktualny stan wejścia Enable, w razie odłączenia tego wejścia wskaźnik LED na przednim panelu wyświetli błąd LE Seria S2K - Serwowzmacniacz bezszczotkowy - Podręcznik użytkownika Wrzesień 2002 GFK-1866A - PL
113 Rozpoczęcie pracy Parametry konfiguracji Wzmacniacze S2K korzystają z różnorodnych konfiguracji oraz parametrów optymalizujących działanie systemu. Niektóre z parametrów są wyznaczane na podstawie określonego napędu, będącego w użyciu. Pierwszym krokiem w procesie konfiguracji jest określenie kombinacji napędu i wzmacniacza zgodnie z numerami seryjnymi zawartymi w Tabeli 1-1, a następnie skonfigurowanie przy pomocy kreatora Motion Expert w oprogramowaniu Motion Developer, lub przy pomocy okna terminala, parametrów CURC, CURP i KL. Przykładowo, założona zostaje konfiguracja SDM100 ze wzmacniaczem SSD107, przy wykorzystaniu oprogramowania Motion Developer. W oknie terminala należy wpisać następujące polecenia: CURC=77 <Enter> CURP=100 <Enter> KL=10 <Enter> Ekran powinien wyglądać w sposób zbliżony do ekranu przedstawionego poniżej: Jeżeli rozpatrywana aplikacja wymaga ograniczenia szczytowej wartości momentu obrotowego napędu do wartości mniejszej od nominalnej, konieczne jest ustawienie niższej wartości parametru CURP. Jako, że wartości parametru CURP przedstawione w Rozdziale 5 odpowiadają pełnej wartości momentu obrotowego każdego napędu, można wykorzystać je jako odniesienie, względem którego można skalować wartości docelowe parametru CURP. Przykładowo, jeżeli napęd SLM040, charakteryzujący się szczytowym momentem obrotowym o wartości znamionowej 3, 8Nm (33, 6 calofunta wartość z tabeli danych technicznych napędów serii S w Rozdziale 2) ma zostać przeskalowany do wartości szczytowej 2, 83Nm (25 calofuntów), wartość parametru CURP można przeliczyć w następujący sposób: 1. Określić współczynnik docelowego szczytowego momentu obrotowego do znamionowego szczytowego momentu obrotowego Współczynnik = (docelowy szczytowy moment obrotowy/znamionowy szczytowy moment obrotowy) = (2, 83 Nm / 3, 8 Nm) = 0, 744 Rozdział 4 Rozpoczęcie pracy 4-21
